Danıştay 12. Daire 2020/272 Esas 2022/876 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/272
Karar No : 2022/876

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Bakanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İzmir ili, Çeşme Gümrük Müdürlüğünde müdür yardımcısı olarak görev yapan davacının, hakkında yürütülen soruşturma neticesinde 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125. maddesinin birinci fıkrasının (E) bendinin (g) alt bendi uyarınca Devlet memurluğundan çıkarma cezası ile cezalandırılmasına ilişkin Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Yüksek Disiplin Kurulu Başkanlığının … tarih ve … sayılı işleminin iptaline ve bu işlem nedeniyle yoksun kaldığı özlük ve parasal haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…3, K:… sayılı kararla; davacıya isnat olunan " rüşvet organizasyonu içerisinde görevinin akaryakıt firmaları tarafından verilen teminat mektuplarının kabulü için verilen dilekçeleri idare amiri sıfatı ile sorun çıkarmadan kabul etmek ve bu surette teminat mektuplarının sisteme usulsüz bir şekilde kayıt edilmesinin yolunu açmak" fiilinin, düşük miktarlarda verilen teminatların fahiş miktarlarda artılarak sisteme girildiğinin sabit olması, iş bu soruşturma kapsamınında ismi geçen firmaların daha önce gümrük işleminin bulunmamaması ve teminat mektuplarının verildiği tarih itibarıyla da gümrük sahasında mevcut bir mala ilişkin verilmemesi de nazara alındığında hiçbir araştırma ve incelenme yapmaksızın ve ayrıca amir olarak görev yapmasına karşın ilk bakışta dikkat çekecek dercede açık olan hususların amir olarak denetim görevinin yerine getirilmeyerek havale edilmek sureti ile sisteme girişinin sorunsuz sağlandığının sabit olması yanında, soruşturma kapsamında alınan ifadeler ve tutulan tutanaklardaki beyan ve ifadeler gözetildiğinde; bazı firmaların lehine gerçek değerlerinin çok üstünde teminat mektuplarının sisteme girilmesi yolu ile haksız kazançlar sağlandığı, firmalar tarafından bazı Kurum personellerine yapılan işlemler karşısında paralar verildiği,davalı idare tarafından yapılan tespitler neticesinde teminatlara bloke konulması veya gerçek değerine düşürülmesi nedeni ile rüşvet anlaşmasının zorunlu olarak bozulduğu, verilen paraların aracılar tarafından geri alınması kapsamında olaya mafya diye tabir edilen bazı kişilerin dahil olduğu, iş bu kişilerin davacı ile görüşme talepleri, görüşmeye diğer memurların aracı tutulması, davacıya iletilmek üzere aracılar ile gönderilen notlardan anlaşılacağı üzere davacının organizasyon içerisinde yer aldığı ve bu suret ile akaryakıt firmaları tarafından verilen teminat mektuplarının sorunsuz kabulü ile diğer memurlar eli ile sisteme girişinin sağlandığı, bu fiillerin nitelik itibarıyla memurluk sıfatı ile bağdaşmayacak nitelik ve derecede yüz kızartıcı ve utanç verici fiillerden olduğu sonucuna varılmakla, davacı hakkında tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı, diğer yandan; davacı hakkında tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmaması sebebiyle davacının işlem nedeniyle mahrum kaldığı parasal haklarının ödenmesi isteminin de reddi gerektiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI :Soruşturma raporunda ve savunma istem yazısında belirtilen gerekçeler dışında ceza verildiği, davacının yalnızca teminat mektuplarını havale ettiği, denetleme yetkisini sistem dolayısıyla kullanmasının mümkün olmadığı, temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Dava konusu işlemin usul ve yasaya uygun olduğu, temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ :…
DÜŞÜNCESİ :Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Dosyanın incelenmesinden; … Akaryakıt Dağıtım ve Pazarlama Sanayi ve Ticaret Ltd. Şirketi, … Akaryakıt Dağıtım Sanayi ve Ticaret A.Ş., … Akaryakıt Dağıtım Uluslararası Nakliye İnşaat Gıda İthalat İhracat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi, … Akaryakıt Ürünleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. Firmalarının Çeşme Gümrük Müdürlüğüne verdikleri teminat mektuplarının Global Teminat Sistemine gerçek değerlerinin bin katı üzerinden kayıt edilmesi fiiline dahil oldukları kanaatine varılan; davacının da aralarında bulunduğu Çeşme Gümrük Müdürlüğünde görevli bazı memurlar hakkında yürütülen soruşturma neticesinde, davacının eylemine uyan 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 125. maddesinin birinci fıkrasının (E) bendinin (g) alt bendi uyarınca, Devlet memurluğundan çıkarma cezası ile cezalandırılmasına dair tesis edilen işlemin iptali ile işlem nedeniyle yoksun kaldığı parasal haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125. maddesinin birinci fıkrasının (E) bendinin (g) alt bendinde, ''Memurluk sıfatı ile bağdaşmayacak nitelik ve derecede yüz kızartıcı ve utanç verici hareketlerde bulunmak'' Devlet memurluğundan çıkarma cezası verilmesini gerektiren fiil ve haller arasında sayılmış, aynı Kanun'un 131. maddesinde ise, "Aynı olaydan dolayı memur hakkında ceza mahkemesinde kovuşturmaya başlanmış olması disiplin kovuşturmasını geciktiremez. Memurun ceza kanununa göre mahkum olması veya olmaması halleri, ayrıca disiplin cezasının uygulanmasına engel olamaz." hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Davacıya isnat edilen ve disiplin soruşturmasına konu olan fiiller, aynı zamanda Türk Ceza Kanunu kapsamında da suç teşkil ettiğinden UYAP ortamında yapılan araştırmada, … Cumhuriyet Başsavcılığının … sayılı soruşturma dosyasıyla "rüşvet vermek", "görevi kötüye kullanma", "kamu görevlisinin resmi belgede sahteciliği", "kamu kurum ve kuruluşlarının zararına dolandırıcılık" suçlarından davacı hakkında yürütülen soruşturmanın derdest olduğu anlaşılmaktadır.
Bu durumda; … Cumhuriyet Başsavcılığının … sayılı soruşturma dosyası neticesinde davacı hakkında kamu davası açılıp açılmadığı, açıldı ise verilen kararın ne olduğu ve bu kararın kesinleşip kesinleşmediği hususlarının araştırılması ve davacı hakkındaki ceza yargılaması sonuçlandıktan sonra disiplin cezasına konu fillerin işlenip işlenmediği konusunda bir değerlendirme yapılarak karar verilmesi gerekirken, bu husus gözetilmeksizin davacının üzerine atılı fiillerin sübut bulduğu kabul edilerek tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığından bahisle istinaf başvurusunun reddi yolunda verilen Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin …İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, kesin olarak, 02/03/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.