Danıştay 6. Daire 2019/21062 Esas 2022/2520 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/21062
Karar No : 2022/2520

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Taahhüt İnşaat Turizm Ticaret A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:.. sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Manisa ili, Yunusemre ilçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazda ruhsata aykırı imalat yapıldığından bahisle 3194 sayılı İmar Kanununun 5940 sayılı Kanunla değişik 42. maddesi uyarınca davacıya 525.452,38 TL para cezası verilmesine ilişkin Manisa Büyükşehir Belediye Encümeninin … tarih ve … sayılı kararı ile bu cezaya dayanak alınan … tarih ve … nolu Yapı Tatil Zaptının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; Manisa Büyükşehir Belediyesi tarafından taşınmazın bulunduğu yerde yapılan tespitler sonucu belirlenen ruhsata aykırılıkların ilgili ilçe belediyesine bildirilerek 3 ay içerisinde gerekli işlem veya eylemlerin yapılmasının istenilmesi gerekirken, belirtilen usûle uyulmaksızın doğrudan yapı hakkında yapı tatil tutanağı düzenlenmesinde ve bu tutanağa dayanılarak tesis edilen dava konusu encümen kararında hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, dava konusu işlemler hukuka aykırı bulunarak dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : İmar uygulama yetkisinin 6585 sayılı Kanun gereği idarelerinde olduğu, yapılan işlemlerin usul ve yasaya uygun olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalının temyiz talebinin reddi ile yerel mahkeme kararının onanması istenilmektedir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Manisa İli, Yunusemre İlçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazda ruhsat ve eklerine aykırı imalat yapıldığı 06/12/2018 tarihli yapı tatil tutanağı ile tespit edilmiştir. Söz konusu tutanak üzerine, 3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesi uyarınca davacıya 525,452,38-TL idari para cezası verilmesine ilişkin … gün ve … sayılı Manisa Büyükşehir Belediye Encümeni kararı tesis edilmiştir.
Bunun üzerine yapı tatil tutanağı ve para cezası işleminin iptali istemiyle görülmekte olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesinde; "Bu Kanun hükümlerine göre ruhsat alınmadan yapılabilecek yapılar hariç; ruhsat alınmadan yapıya başlandığı veya ruhsat ve eklerine aykırı yapı yapıldığı ilgili idarece tespiti, fenni mesulce (...) tespiti ve ihbarı veya herhangi bir şekilde bu duruma muttali olunması üzerine, belediye veya valiliklerce o andaki inşaat durumu tespit edilir. Yapı mühürlenerek inşaat derhal durdurulur..." hükmü yer almaktadır.
3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesinde; ruhsat alınmaksızın veya ruhsata, ruhsat eki etüt ve projelere veya imar mevzuatına aykırı olarak yapılan yapının sahibine, yapı müteahhidine veya aykırılığı altı iş günü içinde idareye bildirmeyen ilgili fenni mesullere yapının mülkiyet durumuna, bulunduğu alanın özelliğine, durumuna, niteliğine ve sınıfına, yerleşmeye ve çevreye etkisine, can ve mal emniyetini tehdit edip etmediğine ve aykırılığın büyüklüğüne göre, beşyüz Türk Lirasından az olmamak üzere idari para cezaları uygulanacağı, Bakanlıkça belirlenen yapı sınıflarına ve gruplarına göre yapının inşaat alanı üzerinden idari para cezası verileceği hükme bağlanmıştır.
5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu'nun 7. maddesinin (c) bendinde; büyükşehir belediyelerinin, kanunlarla kendisine verilen görev ve hizmetlerin gerektirdiği her türlü imar uygulamasını yapmak ve ruhsatlandırmak yetkisine sahip olduğu, 11. maddesinde; büyükşehir belediyesinin ilçe belediyelerinin imar uygulamalarını denetlemeye yetkili olduğu, bu yetkinin, ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı yapılar hakkında gerekli işlem yapılmak üzere ilgili belediyesine bildirilmesine rağmen, imara aykırı uygulamaların ilgili belediye tarafından üç ay içinde giderilmemesi halinde büyükşehir belediyesinin 3194 sayılı İmar Kanununun 32 ve 42. maddelerinde belirtilen yetkilerini kullanma hakkına haiz olduğu düzenlenmiştir.
5216 sayılı Kanun'un 7. maddesinin (c) bendinden, büyükşehir belediyelerinin imar uygulaması yapma ve ruhsatlandırma yapma yetkisine istinaden yapı ruhsatını vermiş olduğu yapıların ruhsat ve eklerine dolayısıyla imar mevzuatına uygunluğunu denetleme yetkisine de sahip olduğu anlaşılmaktadır.
6585 sayılı Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun 5. maddesinin 7. fıkrasında "Büyükşehirlerde, alışveriş merkezlerine yapı ruhsatı, yapı kullanma izin belgesi ve işyeri açma ve çalışma ruhsatı vermeye büyükşehir belediyeleri yetkilidir." hükmüyle getirilen düzenleme ile büyükşehir sınırlarında bulunan alışveriş merkezleri için yapı ruhsatı ve yapı kullanma izin belgelerini verme hususunda büyükşehir belediyelerinin yetkilendirildiği, bu yetkiye sahip olan büyükşehir belediyesinin de İmar Kanununu uyarınca yapının ruhsat ve eki projesine uygun yapılıp yapılmadığınının denetimini yapmakla yetkili olduğu anlaşılmaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin değerlendirilmesinden; davaya konu yapının alışveriş merkezi olduğu, dosyada bulunan 30/04/2018 ve 21/05/2018 tarihli yapı ruhsatlarının Manisa Büyükşehir Belediye Başkanlığınca verildiği, dolayısıyla İmar Kanunu uyarınca denetim yapma yetkisinin büyükşehir belediyesine ait olduğu anlaşılmaktadır.
Bu durumda, Manisa Büyükşehir Belediyesi tarafından düzenlenen yapı ruhsatlarına bağlı olarak inşası gerçekleştirilen yapıdaki ruhsata aykırı imalatların denetiminin, ruhsatı tanzim eden Manisa Büyükşehir Belediyesinin yetkisinde olması nedeniyle; yetkili idare tarafından düzenlenen yapı tatil tutanağı ve para cezası açısından işin esasına girilmek suretiyle, İdare Mahkemesince yapı tatil tutanağının usulüne uygun düzenlenip düzenlenmediği hususu ile para cezasının hesaplama kriterleri yönünden yargısal denetiminin yapılarak karar verilmesi gerekirken dava konusu işlemlerin iptaline ilişkin verilen temyize konu Mahkeme kararında hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 02/03/2022 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.