Danıştay 10. Daire 2019/8545 Esas 2022/1077 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2019/8545
Karar No : 2022/1077

TEMYİZ EDEN (DAVACILAR) : Kendine asaleten … ve
…'a velayeten …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Genel Müdürlüğü / ANKARA
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU: Şanlıurfa ili, ... ilçesi'nde 13/09/2012 tarihinde bölücü terör örgütü ile çıkan çatışma sonucunda görevi başında şehit olması nedeniyle hayatını kaybeden …'ın mirasçıları olan davacılar tarafından, …'ın görevi esnasında ve kamu hizmeti ifa etmekteyken öldürülmesi nedeniyle; murisin desteğinden yoksun kaldıkları ve murisi erken yaşta kaybetmelerinden dolayı büyük üzüntü içinde bulundukları belirtilerek söz konusu zararın davalı idarenin kusursuz sorumluluğu ilkesince tazmin edilmesi gerektiğinden bahisle şehit olan polis memurunun eşi … için 6.752,24 TL (5.652,24 TL'si artırılmak suretiyle) maddi ve 50.000,00 TL manevi, oğlu … için 39.954,28 TL (38.954,28 TL'si artırılmak suretiyle) maddi ve 50.000,00 TL manevi, kızı Ayşegül için 58.389,38 TL (57.389,38 TL'si artırılmak suretiyle) maddi ve 50.000,00 TL manevi olmak üzere toplam 105.095,90 TL maddi, 150.000,00 TL manevi tazminatın idareye başvuru tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle açılan dava sonucunda, ... İdare Mahkemesince Danıştay Onuncu Dairesi'nin 31/05/2018 tarih E:2017/4204, K:2018/1999 sayılı kısmen onama kısmen bozma kararına uyulmak suretiyle davada kesinleşmemiş olan maddi tazminat bakımından davanın reddi yolunda verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın maddi tazminatın reddine ilişkin kısmının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

TEMYİZ_EDENLERİN_İDDİALARI : Davacılar tarafından, maddi tazminat istemi açısından Danıştay'ın da işaret ettiği hususların açıklığa kavuşturulması adına zararın yeniden hesaplanması için bilirkişi raporu alınması gerekirken doğrudan maddi tazminat isteminin reddine karar verilmesinin hukuka aykırı olduğu iddialarıyla temyize konu kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davalı idare tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının düzelterek onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

A) Temyiz İstemine Konu Mahkeme Kararının, Davada Kesinleşmemiş Olan Maddi Tazminat Bakımından Davanın Reddine İlişkin Kısmı Yönünden İncelenmesi:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen kararın bu kısmı usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

B) Temyiz İstemine Konu Mahkeme Kararının, Reddedilen Maddi Tazminat Nedeniyle Davalı İdare Lehine Nispi Vekâlet Ücretine Hükmedilmesine İlişkin Kısmı Yönünden İncelenmesi:

İNCELEME VE GEREKÇE:
İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "Temyiz incelemesi üzerine verilecek kararlar" başlıklı 49. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde, temyiz incelemesi sonunda kararda yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmayan maddi hatalar ile düzeltilmesi mümkün eksiklik veya yanlışlıklar varsa Danıştay'ın kararı düzelterek onayacağı hükme bağlanmıştır.
30/12/2017 tarih ve 30286 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren ve Mahkeme kararı tarihi itibarıyla uyuşmazlığa uygulanan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nin "Tarifelerin üçüncü kısmına göre ücret" başlıklı 12. maddesinde, "Tarifenin ikinci kısmının ikinci bölümünde gösterilen hukuki yardımların konusu para veya para ile değerlendirilebiliyor ise avukatlık ücreti, davanın görüldüğü mahkeme için Tarifenin İkinci Kısmında belirtilen maktu ücretlerin altında kalmamak kaydıyla (yedinci maddenin ikinci fıkrası, dokuzuncu maddenin birinci fıkrasının son cümlesi ile onuncu maddenin son fıkrası hükümleri saklı kalmak kaydıyla) Tarifenin üçüncü kısmına göre belirlenir." hükmüne yer verilmiştir.
Aynı Tarifenin "Manevi tazminat davalarında ücret" başlıklı 10. maddesinde ise, " (1) Manevi tazminat davalarında avukatlık ücreti, hüküm altına alınan miktar üzerinden Tarifenin üçüncü kısmına göre belirlenir. (2) Davanın kısmen reddi durumunda, karşı taraf vekili yararına Tarifenin üçüncü kısmına göre hükmedilecek ücret, davacı vekili lehine belirlenen ücreti geçemez. (3) Bu davaların tamamının reddi durumunda avukatlık ücreti, Tarifenin ikinci kısmının ikinci bölümüne göre hükmolunur. (4) Manevi tazminat davasının, maddi tazminat veya parayla değerlendirilmesi mümkün diğer taleplerle birlikte açılması durumunda; manevi tazminat açısından avukatlık ücreti ayrı bir kalem olarak hükmedilir." düzenlemesi yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dava, Şanlıurfa ili, Viranşehir ilçesi'nde 13/09/2012 tarihinde bölücü terör örgütü ile çıkan çatışma sonucunda görevi başında şehit olması nedeniyle hayatını kaybeden …'ın mirasçıları olan davacılar tarafından, …'ın görevi esnasında ve kamu hizmeti ifa etmekteyken öldürülmesi nedeniyle; murisin desteğinden yoksun kaldıkları ve murisi erken yaşta kaybetmelerinden dolayı büyük üzüntü içinde bulundukları belirtilerek söz konusu zararın davalı idarenin kusursuz sorumluluğu ilkesince tazmin edilmesi gerektiğinden bahisle şehit olan polis memurunun eşi … için 6.752,24 TL (5.652,24 TL'si artırılmak suretiyle) maddi ve 50.000,00 TL manevi, oğlu … için 39.954,28 TL (38.954,28 TL'si artırılmak suretiyle) maddi ve 50.000,00 TL manevi, kızı … için 58.389,38 TL (57.389,38 TL'si artırılmak suretiyle) maddi ve 50.000,00 TL manevi olmak üzere toplam 105.095,90 TL maddi, 150.000,00 TL manevi tazminatın idareye başvuru tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesince, davada kesinleşmemiş olan maddi tazminat bakımından davanın reddine ve reddedilen maddi tazminat için Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca nispi olarak belirlenen 11.157,67 TL vekalet ücretinin davacılar tarafından davalı idareye ödenmesine karar verilmiştir.
Maddi tazminat talebiyle açılan davalarda, davanın tümden ret veya kısmen kabul kısmen retle sonuçlandığı durumlarda kabul edilen tazminat miktarının önemli kısmının vekalet ücreti olarak davalı idareye ödenmesi, açılan tazminat davasını davacılar açısından anlamsız hale getirmekte, bazı olaylarda ise, davacıların dava açılmadan önceki durumundan daha kötü bir duruma girmesine neden olmakta, bu durum, gerek Anayasa Mahkemesinin bireysel başvuru kararlarında gerekse Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarında mahkemeye erişim hakkının ihlali olarak değerlendirilmektedir. Tümden ret ya da kısmen kabul, kısmen ret ile sonuçlanan maddi tazminat davalarında, taraflar lehine hükmedilecek vekalet ücretinin, kişilerin hak arama özgürlüğü kapsamındaki mahkemeye erişim hakkını ihlal etmeden ne şekilde hesaplanacağı konusunda Tarifenin 10. maddesinin ikinci ve üçüncü fıkralarına paralel bir düzenlemeye yer verilmemiş olması nedeniyle, reddedilen maddi tazminata ilişkin vekalet ücretinin Tarifenin üçüncü kısmına göre belirleneceğine ilişkin Tarife hükmünün ihmal edilmesi, hakkaniyete daha uygun olacaktır.
Yukarıda yer alan açıklamalar uyarınca, İdare Mahkemesince, tamamı reddedilen maddi tazminat istemi yönünden davalı idare lehine nispi vekâlet ücretine hükmedilmesinde hukuki isabet görülmemiştir.
Bu durumda; davalı idare lehine, Mahkeme kararının verildiği tarihte yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre 1.090,00 TL maktu vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiğinden, Mahkeme kararının hüküm fıkrasında yer alan "ve reddedilen maddi tazminat miktarı üzerinden hesaplanan 11.157,67 TL tutarındaki vekalet ücretinin" ibaresinin "1.090,00 TL maktu vekalet ücretinin" olarak düzeltilmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacıların temyiz isteminin esas yönünden reddine, vekalet ücreti yönünden kabulüne,
2. Davanın reddi yolundaki … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararın hüküm fıkrasında yer alan "ve reddedilen maddi tazminat miktarı üzerinden hesaplanan 11.157,67 TL tutarındaki vekalet ücretinin" ibaresinin "1.090,00 TL maktu vekalet ücretinin" olarak DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
3. Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (on beş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 02/03/2022 tarihinde oy çokluğuyla karar verildi.


(X) - KARŞI OY :
Temyiz istemine konu Mahkeme kararında, davacıların maddi tazminat taleplerinin reddi nedeniyle davalı idare lehine maktu vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken, nispi vekalet ücretine hükmedilmesinde hukuka uygunluk bulunmamaktadır. Bu husus, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "Temyiz incelemesi üzerine verilecek kararlar" başlıklı 49. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendi uyarınca kararın düzeltilerek onanmasını gerektiren, "yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmayan maddi hata ile düzeltilmesi mümkün eksiklik veya yanlışlık" kapsamında bulunmayıp; anılan maddenin 2. fıkrasının (b) bendi uyarınca kararın bozulmasını gerektiren "hukuka aykırılık" teşkil ettiğinden, İdare Mahkemesi kararının bu kısmının, Mahkemece yeniden bir karar verilmek üzere bozulması gerektiği oyuyla Daire kararına bu yönden katılmıyorum.