Mahkemesi :İş Mahkemesi
Davacı, davalı işverenler yanında hizmet akdine dayalı bildirimsiz geçen çalışma sürelerinin tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece davalılar ... aleyhine açılan davaların husumet yönünden reddine, davalı ... aleyhine açılan davanın ise kabulü ile 01.05.1997 – 30.05.2007 tarihleri arasında bu davalıya ait araçlarda asgari ücretle çalıştığının tespitine karar verilmiştir.
Hüküm, davalılardan ... Başkanlığı ve ... vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve düzenlenen rapor ile dosyadaki belgeler incelenmiş olup işin gereği düşünüldü, aşağıdaki karar tespit edildi:
Dava, 5510 sayılı Kanun geçici m.7/1 uyarınca, uygulama alanı bulan, mülga 506 sayılı Kanun m.79/10 uyarınca açılmış hizmet tespiti davasıdır. Sigortalılık hizmet sürelerinin tespitine ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkindir. Bu nedenle, özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri gereklidir. Hak kayıplarının yanında, gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme olaylarının da önlenmesi için; ayrıca temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için; bu davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip resen gerekli araştırmaların yapılması ve kanıtların toplanması gereklidir.
Mahkemece; davacının mülkiyeti davalılardan .... ait ......ve ... plakalı araçlarda 01.09.1997 - 30.05.2007 arasında şoför olarak hizmet akdine dayalı bildirimsiz çalıştığının tespitine; belirtilen araçlar, diğer davalı işverenler adına kayıtlı olmadığından, diğer kişiler aleyhine açılan davaların husumet yönünden reddine karar verilmiştir.
Ancak, dosyadaki belgelerin incelenmesinden, .... plakalı aracın 05.09.1995 tarihinde davalı ... tarafından satın alındığı, 15.08.2006 tarihinde de, dava dışı şahsa satıldığı görülmektedir.....plakalı araç da 24.11.1989 tarihinde dava dışı ...tarafından satın alınmış, bilahare, 23.05.2007’de davalı ..."e satılmıştır. .... plakalı araç ise, 29.11.1996 tarihinden itibaren davalı ... adına kayıtlıdır. Mahkemece, araçların maliklerinin kimler olduğu ve işverenlerin de kimler olduğu üzerinde yeterince durulmamıştır.
Diğer taraftan davacının 01.09.1997 – 30.05.2007 tarihleri arasında çalıştığının tespitine karar verilmiştir. Fakat, davalı.... tarafından düzenlenip diğer davalı .... gönderilen dönem bordrolarının incelenmesinden; davacı adına 1997/3. ve 1998/1. dönemlerinde 120’şer günlük tam bildirim, 1998/2. dönemde 30 gün ve 1999/3. dönemde de 21 gün bildirimlerin yapıldığı görülmektedir. Ancak, dönem bordrosundaki bu bildirimler, ... sigortalı hizmet cetvelinde görülmemektedir.
Belirtilen açıklamalar karşısında, Mahkemece yapılacak iş; davalı ...ve...., ticaret sicil kayıtlarının getirtilip, şirketin fâal olup olmadığını tespit etmek; husumet yöneltilmeyen araç maliklerinden ... de husumet yöneltilerek, dava açtırmak ve bu dava ile birleştirilmesini sağlamak; .... de ticaret sicil kayıtlarını getirterek, şirketin fâal olup olmadığını incelemek; usulüne uygun husumet yöneltilmesi sağlandıktan ve savunmalar alındıktan sonra davacıya ait .... hizmet cetvelini tekrar istemek, yukarıda belirtilen dönem bordroları ile, arasında çelişki olup olmadığını, varsa sebebini araştırmak; nizalı dönemde davacı ile birlikte çalışan ve işveren bordrolarında kayıtlı kişiler ile, aynı yörede komşu veya benzeri işleri yapan başka işverenler ve bu işverenlerin çalıştırdığı bordrolara geçmiş kişiler ve gerektiğinde davacının çalışmalarını bilebilecek tanıkları, re"sen saptayarak, çalışmaların varlığı ve süresi yönünden bilgi ve görgülerine başvurmak; sigortalının kayıtlarda görülmeyen çalışmalarının hangi nedenlerle kayıtlara geçmediği, yada, bildirilmediği hususunu gereğince araştırmak, davalı işyerinde tespiti istenen dönemde Kurum müfettişlerince inceleme yapılıp yapılmadığını araştırmak, eğer, inceleme yapılmışsa belgeleri getirtmek, yargılama sürecinde dinlenen tanık anlatımlarının değerlendirilmesinde; iş yerinin kapsamı, kapasitesi ile, işin ve işyerinin niteliği nazara almak, böylece, bu konuda gerekli tüm soruşturma yapılarak, uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip, deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek, oluşacak sonuca göre bir karar verilmesi yönünde araştırma yapmaktır.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın, eksik inceleme ve araştırma sonucu, yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalılardan ... Başkanlığı ve ... vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek hâlinde davalılardan ..."e iadesine, 23.02.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi.