MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki tasarrufun iptali davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine, dair verilen hükmün süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacı vekili; davalılardan ... İlaçlama Tem. Tabl. İnş. Nak. ve Dış Tic. Ltd. Şti. ile müvekkili arasında yıllarca devam eden ticari ilişkiler nedeniyle davalı şirketten olan alacaklarının tahsili için davalılardan ... İlaçlama Tem. Tabl. İnş. Nak. ve Dış Tic. Ltd. Şti."nin ...İcra Müdürlüğünün 2012/174 sayılı takip dosyası ile icra takibi yapıldığını, davalılardan... İlaçlama Tem. Tabl. İnş. Nak. ve Dış Tic. Ltd. Şti.’ne ait olan şirket ve fabrikanın tamamını alacaklılardan mal kaçırmak amacı ile muvaazalı şekilde ... Tuğla Top. Ürünleri Mad. Pet. San. Tic. Ltd. Şti"ne devrettiğini, açıklanan nedenlerle taraflar arasındaki tasarrufun iptaline, müvekkiline tasarruf konusu fabrika üzerinde cebri icra yapabilme, sattırarak bedelinden alacağı tahsil etme hak ve yetkisinin verilmesini, talep ve dava etmiştir.
Davalı ... Ürünleri Mad. Pet. San. Tic. Ltd. Şti. yetkilisi; dava konusu devir işlemlerinin yasal ve usulüne uygun olduğunu, diğer davalı .... İlaçlama Tem. Tabl. İnş. Nak. ve Dış Tic. Ltd. Şti. ile bir ticari ilişkileri olmadığını, böyle bir şirketi bilmediklerini, dava konusu taşınmazı ... Şirketinden satın aldıklarını ve ödemesini yaptıklarını, muvazaanın söz konusu olmadığını beyanla davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

Mahkemece, davacı tarafça icra takibine 23/05/2012 tarihinde başlandığı, asıl davalı ... İlaçlama Tem. Tabl. İnş. Nak. ve Dış Tic. Ltd. Şti."nin davaya konu taşınmazı dava dışı ... Yapı Sanayi ve Limited Şirketine 18/01/2013"de satarak devrettiği ve o tarihe kadar davacı tarafça borçlu davalı ... İlaçlama Tem. Tabl. İnş. Nak. ve Dış Tic. Ltd. Şti."nin taşınmazlarına yönelik haciz talebinde bulunulmadığı, dava dışı ... Şirketinin taşınmazı diğer davalı MuŞ Tuğla Şirketine 11/09/2013 tarihinde satarak devrettiği, davalı... Tuğla Şirketi ile asıl borçlu davalı ... İlaçlama Tem. Tabl. İnş. Nak. ve Dış Tic. Ltd. Şti. arasında satış olmadığı, davacı tarafça da davalılar arasındaki muvazaa ilişkisinin ispatlanamadığı, icra takibinin kesinleşmesinden sonraki süreçte davacının haciz işlemlerine başlamadığı gerekçesiyle davanın reddine dair karar verilmiş; hüküm, davacı vekili tarafından süresi içinde temyiz edilmiştir.
1-Dava, İİK.nun 277 ve devamı maddelerine dayalı olarak açılan tasarrufun iptali istemine ilişkindir. İptal davasından maksat, İİK"nın 278, 279 ve 280. maddelerinde yazıldığı gibi alacağın tahsilini temin için borcun doğumundan sonra yapılan tasarruflarının iptaline hükmettirmektir. İptal davası, ayni bir dava olmayıp şahsi bir davadır. Dava konusu mal lehine tasarruf yapılmış olan 3. kişinin elinde ise iptal davasının konusu o mal veya hak üzerinde cebri icraya devam edilmesi, lehine tasarruf yapılan kişi malı elinden çıkarmış ise o zaman davanın konusu 3. kişinin o malın değeri oranında tazminata mahkum edilmesi gerekir.
İİK"nın 283/2 maddesi uyarınca borçludan malı satın alan kişinin satın aldığı malı elinden çıkarması ve satın alan kişi hakkında dava açılmaması veya kötü niyeli olduğunun kanıtlanmaması halinde üçüncü kişi tasarrufa konu malın elden çıkarıldığı tarihteki gerçek değeri üzerinden davacının alacak ve ferileri ile sınırlı olarak tazminata mahkum edilmesi gerekir.
İİK.nun 282. maddesi gereğince iptal davaları borçlu ve borçlu ile hukuki muamelede bulunan veya borçlu tarafından kendilerine ödeme yapılan kimseler ile bunların mirasçıları aleyhine açılır.
Ayrıca, kötü niyetli üçüncü şahıslar hakkında da iptal davası açılabilir. İİK’nın 283/II maddesine göre de iptal davası, üçüncü şahsın elinden çıkarmış olduğu mallar yerine geçen değere taalluk ediyorsa, bu değerler nispetinde üçüncü şahsın nakden tazmine (davacının alacağından fazla olmamak

üzere) mahkûm edilmesi gerekir. Bu ihtimalde 3. kişinin sorumlu olduğu miktar, elden çıkarılan malın o tarihteki gerçek değeridir. Bir başka anlatımla dava ve tasarrufa konu malı elinde bulunduran şahsın kötü niyetli olduğunun kanıtlanamaması halinde dava tümden reddedilmeyip borçlu ile tasarrufta bulunan şahıs tasarrufa konu malı elinden çıkardıkları tarihteki gerçek değeri oranında ve alacak miktarı ile sınırlı olarak tazminata mahkum edilmeleri gerekir.
Bu tür davalar İİK"nın 282. maddesi uyarınca borçlu ve borçlu ile hukuki işlemde bulunan kişiler aleyhine açılması ve zorunlu dava arkadaşı durumunda olan borçlu ile davalı ... İlaçlama Tem. Tabl. İnş Nak. Ve Dış Tic. Ltd. Şti’nin dava konusu taşınmazı sattığı 3.kişi ... Yapı Sanayi ve Ticaret A.Ş"ne dava dilekçesi tebliğ edilerek davaya katılımı sağlanıp bildirecekleri delillerin toplanması ve sonucuna göre karar verilmesi gerekirken taraf teşkili sağlanmadan kurulan hüküm isabetli görülmemiştir.
2-Bu tür davaların görülebilmesi için diğer dava koşullarının yanında, borçlunun aciz halinin olması gerekir. Mahkeme kararında, icra takibinin kesinleşmesinden sonraki süreçte davacının haciz işlemlerine başlamadığı belirtilmiş ise de, davacı tarafça 04.11.2013 tarihinde ve 07.11.2013 tarihinde haciz işlemi için gidildiği, ancak haciz yapılamadığına dair tutanak tutulduğu İİK"nun 105. madde niteliğinde olan bir haciz tutanağı bulunduğu anlaşılmıştır. Davacı tarafça icra takibi kesinleştikten, satışın yapıldığı tarihe kadar dava konusu taşınmaz üzerinde haciz işlemi yapılmamış olmasının, borcun doğumundan sonra yapılmış olan satış işlemini sıhhatli hale getirmeyeceği gözetilerek karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiştir.
3-Bozma neden ve şekline göre davacı vekilinin sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmemiştir.
SONUÇ:Yukarıda (1) ve (2) nolu bentlerde açıklanan nedenlerle davacı alacaklı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, (3) nolu bentte açıklanan nedenlerle bozma neden ve şekline göre davacı vekilinin sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine 01/04/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.