Danıştay 9. Daire 2019/1105 Esas 2022/705 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2019/1105
Karar No : 2022/705

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ... Belediye Başkanlığı
VEKİLLERİ : Av...., Av....
KARŞI TARAF (DAVACI) : ... İnşaat Taahhüt Proje Dekorasyon Petrol Ürünleri Ticaret A.Ş.
VEKİLİ : Av....

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin ... tarih ve E:... , K:... sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Davacı şirket tarafından, üst hakkına sahibi olduğu ... Mah. ... Cad. No:... ... Mevkii Konyaaltı/Antalya adresinde yer alan otel için 2013 ila 2017 yıllarına ilişkin tahakkuk ettirilen bina vergisi, taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına ait katkı payı, gecikme faizi ile kesilen vergi ziyaı cezasının kaldırılması istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ...Vergi Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararıyla; vergi ziyaı cezasına ilişkin; 27/03/2017 tarihli uzlaşma tutanağından; davacı şirketle davalı arasında dava konusu edilen vergi ziyaı cezalarına ilişkin olarak uzlaşmanın vaki olduğu anlaşıldığından, bu kısım yönünden davanın reddi gerektiği; bina vergisi, taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına ait katkı payı ve gecikme faizine ilişkin; davalı idarece tanzim edilen yoklama fişiyle bina vergisine konu otelin 1. sınıfta olduğunun tespit edildiğinden bahisle bina vergisinin tahakkuk ettirildiği, ancak bu yoklama fişinin, Bina İnşaat Sınıflarının Tespitine Dair Cetvelde yer alan inşaat sınıflarına ilişkin ölçütler bakımından ayrıntılı şekilde düzenlenmediği, sadece otel binasında klima ve asansörün olduğu şeklinde tespite yer verildiği, buna göre, davacıya ait otel işletmesinin 1. sınıf inşaat özelliklerine sahip olduğunu açıkça ortaya koymayan yoklama fişi esas alınarak yapılan fark vergi tahakkukunda hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile dava konusu fark vergi tahakkuklarının kaldırılarak ödenen bedellerin iadesine, vergi ziyaı cezalarına ilişkin kısım yönünden ise davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Davacıya ait taşınmaza ilişkin 07/03/2017 tarihinde yapılan denetimde, asansör ve klima bulunduğunun tespit edilmesine istinaden taşınmazın 3. sınıf bina vergisine tabi tutulurken, 1. sınıf inşaat sınıfına dahil olması gerektiğinden bahisle davalı idarece beş yıl geriye dönük fark vergi tahakkuk ettirildiği dikkate alındığında, bu durumun Emlak Vergisi Kanunu' nun 33/4-e. maddesinde belirtilen vergi değerini tadil eden bir işlem olduğu, bu durumda, vergi değerini tadil eden nedenlerin bulunması halinde buna ilişkin mükellefçe bildirimde bulunulması, ardından tarh, tahakkuk işlemlerinin yapılarak tebliğ edilmesi, mükellef tarafından bildirimde bulunulmaması halinde ise anılan Kanun'un 32. maddesi çerçevesinde idare tarafından tarhiyat yapılması gerektiğinden, olayda, davacı adına tahakkuk işlemi yapılmadan önce, tarh işlemi yapılarak işlemin davacıya bildirilmediği, bu itibarla da tarhiyata karşı dava açma hakkı tanınmaksızın doğrudan tahakkuk fişi düzenlendiğinden, davacı adına yapılan tahakkukta hukuka uygunluk bulunmadığı, kaldı ki kesilen vergi ziyaı cezaları için uzlaşıldığı, tahakkuk eden vergilerin ise uzlaşma kapsamına girmediği, bu nedenle davacının uzlaşma hakkının da elinden alındığının görüldüğü gerekçesiyle Vergi Mahkemesi kararının davanın kabulüne ilişkin kısmı; sonucu itibariyle usul ve yasaya uygun olduğu, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45/3. maddesi uyarınca davalı idarenin istinaf başvurusunun yukarıda belirtilen gerekçeyle reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Tahakkuk eden vergilere ilişkin davacının uzlaşma hakkının elinden alınmadığı, davacı tarafından sadece vergi ziyaı cezasına ilişkin uzlaşma talebinde bulunulduğu, dava konusu edilen bina vergisi ve vergi ziyaı cezalarına ilişkin ihbarnamelerin tebliğ edildiği, 07/03/2017 tarihinde yapılan yoklamada tesisin 1. sınıf yapı olduğunun tespit edildiği iddialarıyla kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Yasal dayanaktan yoksun olan temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'IN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Davacı şirket tarafından, üst hakkına sahibi olduğu ... Mah. ... Cad. No:... ... Mevkii Konyaaltı/Antalya adresinde yer alan otel için 2013 ila 2017 yıllarına ilişkin tahakkuk ettirilen bina vergisi, taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına ait katkı payı, gecikme faizi ile kesilen vergi ziyaı cezasının kaldırılması istenilmektedir.

İLGİLİ MEVZUAT:
1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu'nun "Matrah" başlıklı 7. maddesinde, bina vergisinin matrahının, binanın bu kanun hükümlerine göre tesbit olunan vergi değeri olduğu, "Vergi değeri" başlıklı 29. maddesinin a) bendinde, arsa ve araziler için, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun asgari ölçüde birim değer tespitine ilişkin hükümlerine göre takdir komisyonlarınca arsalar için her mahalle ve arsa sayılacak parsellenmemiş arazide her köy için cadde, sokak veya değer bakımından farklı bölgeler (turistik bölgelerdeki cadde, sokak veya değer bakımından farklı olanlar ilgili valilerce tespit edilecek pafta, ada veya parseller), arazide her il veya ilçe için arazinin cinsi (kıraç, taban, sulak) itibarıyla takdir olunan birim değerlere göre, b) bendinde, binalar için, Maliye ve Bayındırlık ve İskan bakanlıklarınca müştereken tespit ve ilân edilecek bina metrekare normal inşaat maliyetleri ile (a) bendinde belirtilen esaslara göre bulunacak arsa veya arsa payı değeri esas alınarak 31 inci madde uyarınca hazırlanmış bulunan tüzük hükümlerinden yararlanılmak suretiyle, vergi değerinin hesaplanacağı belirtilmiştir.
15.3.1972 tarih ve 14129 nolu Resmi Gazetede yayımlanan Emlak Vergisine Matrah Olacak Vergi Değerlerinin Takdirine İlişkin Tüzük'ün "Vergi değeri" başlıklı 2. maddesinde, vergi değerinin, Emlak Vergisi mevzuuna giren bina, arsa ve arazinin rayiç bedeli olduğu, rayiç bedelin, bina, arsa ve arazinin beyan tarihindeki normal alım satım bedeli olduğu, "Takdirde esas" başlıklı 7. maddesinde, binaların vergi değerinin; kullanılış tarzı, inşaatın nevi ve sınıfına göre takdir olunacağı, "Binaların inşaat sınıflarına göre ayrımı" başlıklı 10. maddesinde, lüks inşaat, birinci sınıf inşaat, ikinci sınıf inşaat, üçüncü sınıf inşaat, basit inşaat olmak üzere binaların sınıflara ayrıldığı, bu sınıflamanın, binanın yapılış tarzı, işçiliği, çeşitli kısımlarında kullanılan malzemenin cinsi, kalitesi ve benzeri hususlar nazara alınarak yapılacağı, inşaat sınıflarının tayinine esas alınacak niteliklerin Maliye Bakanlığınca tespit ve ilan olunacağı ifade edilmiştir.
16.12.1982 tarih ve 17899 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Bina İnşaat Sınıflarının Tespitine Dair Cetvelde, inşaat aksamı esas alınarak bina inşaat sınıfların özellikleri belirlenmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden; davacı tarafından 24/09/2010 tarihinde verilen bina vergisi bildiriminde otelin 3. sınıf inşaat olarak beyan edildiği, davalı idarece 07/03/2017 tarihinde yapılan yoklamada, otelde asansör ve klimanın bulunduğu, otelin 1. sınıf inşaat inşaat olduğu tespitlerine yer verildiği, bu yoklamaya istinaden 2013 ila 2017 yılları için fark bina vergisi, taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına ait katkı payı, gecikme faizinin tahakkuk ettirilmesi ve vergi ziyaı cezasının kesilmesi üzerine bu işlemlerin kaldırılması istemiyle işbu davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Olayda, davalı idarece tanzim edilen 07/03/2017 tarihli yoklama fişinde, Bina İnşaat Sınıflarının Tespitine Dair Cetvelde yer alan inşaat aksamları değerlendirilmek suretiyle dava konusu otelin hangi inşaat sınıfı özelliklerini taşıdığına dair somut tespitlere yer verilmediği görüldüğünden, otelde sadece asansör ve klima bulunması nedeniyle 1. sınıf inşaat olduğu varsayımıyla tahakkuk ettirilen fark bina vergisi, taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına ait katkı payı ve gecikme faizinde hukuka uyarlık bulunmadığından, uyuşmazlığın bu kısmı yönünden davayı kabul eden Vergi Mahkemesi kararına yönelik davalı tarafından yapılan istinaf başvurusunu yukarıda yazılı gerekçeyle reddeden Bölge İdare Mahkemesi kararında sonucu itibarıyla isabetsizlik görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin reddine,
2. ... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının yukarıda belirtilen gerekçeyle ONANMASINA,
3. Temyiz isteminde bulunandan ...-TL maktu harç alınmasına,
4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de ... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın ... Vergi Mahkemesine gönderilmesine, 03/03/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.