Danıştay 13. Daire 2022/171 Esas 2022/830 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2022/171
Karar No:2022/830

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Valiliği
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Yemek Yapımı Gıda İnşaat Temizlik Petrol Sanayi
ve Ticaret Ltd. Şti.
VEKİLLERİ : Av. …
Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirket ile 03/04/2013 tarihinde imzalanan ve 03/04/2014 tarihinde 3 yıl süreyle uzatılan sözleşmeye istinaden Adana Sarıçam Konaklama Merkezinde bulunan Suriyeli sığınmacıların ihtiyaçlarını karşılayan davacı şirketin sözleşmesinin feshedildiğinden bahisle hizmet sunduğu taşınmazın tahliye edilmesinin istenilmesine ilişkin Adana Valiliği Sarıçam Konaklama Merkezi Başkanlığı'nın … tarih ve … sayılı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; 15/02/2013 tarihli ihale komisyonu kararıyla "Adana İl Özel İdaresi Adana İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü Çadır Kenti 2 adet 400 m2 Prefabrik Market İhalesi İşi" ihalesinin en avantajlı teklifi veren davacı şirketin uhdesinde kaldığı, davacı şirket ile usûlüne uygun sözleşme imzalandığı, Sözleşmenin 9.2. maddesi uyarınca bir yıllık dönem sonunda (03/04/2014) kira bedeli güncellenerek sözleşme süresinin Genel Sekreterin 04/03/2014 tarihli Oluru ile üç (3) yıl uzatıldığı, bu sürenin dava konusu işlem tarihi itibarıyla henüz dolmadığı, bu aşamada, idarenin taşınmazı tahliye ettirmek istemesi hâlinde genel hükümlere göre tahliye davası açması gerekirken, binaların ilk sözleşme sonunda idarenin malı olduğu, yeniden ihale yapıldığı ve ihalenin başka bir istekli üzerinde kaldığı gerekçesiyle, idarenin tek yanlı işlemiyle taşınmazın tahliyesi yoluna başvurmasında hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, dava konusu tahliye işleminin sözleşmenin feshinden kaynaklandığı, fesih işlemine karşı dava açılmadığı, ortada hukuka uygun bir ihale ve sözleşmenin bulunmadığı, kira ihalesinin yetkisiz birim tarafından yapıldığı, dava konusu taşınmazın hazinenin özel mülkiyetinde bulunduğu, kiralama yetkisinin Kaymakamlık ve Defterdarlığa ait olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, temyize konu Mahkeme kararında usûl ve hukuka aykırılık bulunmadığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Adana İl Özel İdaresi tarafından gerçekleştirilen ihale neticesinde 15/02/2013 tarihli ihale komisyonu kararıyla "Adana İl Özel İdaresi Adana İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü Çadır Kenti 2 adet 400 m2 Prefabrik Market İhalesi İşi" en avantajlı teklifi veren davacı şirketin uhdesinde kalmış ve davacı şirket ile Adana İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü arasında bir yıllık kira sözleşmesi imzalanmıştır.
Anılan Sözleşme'nin 9.2. maddesi uyarınca bir yıllık dönem sonunda (03/04/2014) kira bedeli güncellenerek sözleşme süresi Adana Valiliği Sarıçam Konaklama Merkezi Başkanlığı tarafından üç (3) yıl uzatılmıştır.
Adana Valiliği Defterdarlık Milli Emlak Dairesi Başkanlığının … tarih ve … sayılı yazısıyla, söz konusu kiralama işleminin Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğe aykırı olarak yapıldığı, kiralama işleminin Hazine adına yapılması gerektiği, kira sözleşmesinin Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğin 70. maddesi uyarınca feshedilmesi ve yeniden işlem yapılması gerektiği hususlarının belirtilmesi üzerine, AFAD Adana Afet ve Acil Durum Komisyonunun 12/01/2015 tarihli işlemiyle kira sözleşmesinin feshine, Suriyeli sığınmacıların gıda ihtiyaçlarının karşılanması için işletmeci seçimi yapılmasına ve işletmeci seçimi yapıldığına dair tebligatın bildirilmesinden itibaren on gün içerisinde taşınmazın tahliye edilmesine karar verilmiştir.
Adana Valiliği Sarıçam Konaklama Merkezi Başkanlığının … tarih ve … sayılı işlemiyle, yeniden ihale yapıldığı ve ihalenin başka bir istekli üzerinde kaldığından bahisle davacı şirketten uyuşmazlığa konu taşınmazın tahliye edilmesinin istenilmesi üzerine bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 75. maddesinin 1. fıkrasında, Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malların, gerçek ve tüzel kişilerce işgali üzerine, fuzuli şagilden ecrimisil isteneceği dördüncü fıkrasında ise, işgal edilen taşınmaz malın idarenin talebi üzerine bulunduğu yer mülkiye amirince 15 gün içinde tahliye ettirilerek, idareye teslim edileceği kurala bağlanmıştır.
Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğin "Tahsisli ve kiralanmış yerlerdeki işlemler" başlıklı 70. maddesinde, "(1) Tahsisli taşınmazlar ile kamu hizmeti görülmek üzere genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerince kiralanmış olan taşınmazların ticari amaçla kullanılması mümkün olan yerler, tasarruf eden kuruluş amirinin görüşü alınmak suretiyle, ilde defterdarın, ilçede kaymakamın onayı ile İdarece kiraya verilebilir. (2) Bu yerlerin elektrik, su, doğalgaz, ısınma tesisatı mümkünse binanın genel tesisatından ayrılır. Tesisatın teknik bakımdan müstakil hâle getirilmesinin mümkün olmaması hâlinde, tahmin edilen bedelin tespit ve takdirinde elektrik, su, doğalgaz ve ısınma giderleri de ayrıca belirlenir. (3) Belirtilen yerler, gizlilik ve güvenlik gibi faktörler de dikkate alınarak kuruluşça seçilip defterdarlık veya malmüdürlüğüne bildirilen kişiler arasında yapılacak ihale sonucunda uygun bedeli teklif edene kiraya verilebilir. (4) Tahsisli veya kiralanmış yerlerin yetkili İdarenin bilgisi dışında kullanılması veya kullandırılması, ecrimisil alınmasını gerektirir. (5) Bakanlık, bu taşınmazların üçüncü kişilere kiraya verilmesine ilişkin olarak adına tahsis yapılan İdarelerle protokol yapmaya yetkilidir." kuralına yer verilmiştir.
(...)
Davacı şirket ile Adana İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü arasında imzalanan Kira Sözleşmesi'nin 9.2. maddesinde, "İdare yapılan hizmetten memnun kalırsa sözleşmeyi uzatabilir." düzenlemesi yer almıştır.

HUKUKÎ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden, Adana İl Özel İdaresi tarafından gerçekleştirilen ihale neticesinde Adana İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü ile davacı şirket arasında bir yıllık kira sözleşmesi imzalanmış olmasına rağmen, söz konusu Sözleşmenin 9.2. maddesine istinaden sözleşme süresinin Adana Valiliği Sarıçam Konaklama Merkezi Başkanlığı tarafından üç yıl uzatıldığı; 6360 sayılı Kanun ile Adana İl Özel İdaresi'nin tüzel kişiliğinin kaldırılması üzerine uyuşmazlığa konu taşınmazın Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) adına tahsis edildiği, Adana Valiliği Defterdarlık Milli Emlak Dairesi Başkanlığının 09/09/2014 tarih ve 18103 sayılı yazısına istinaden, kiralama işleminin Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğin 70. maddesine aykırı şekilde yapıldığı gerekçesiyle AFAD Adana Afet ve Acil Durum Komisyonunun … tarih ve … sayılı işlemiyle sözleşmesinin feshine karar verildiği hususları birlikte değerlendirildiğinde, uyuşmazlığa konu kira sözleşmenin süresinin usulüne uygun şekilde uzatılmadığı ve taşınmazın tahliyesine ilişkin dava konusu işlemin sözleşmenin feshinden kaynaklandığı sonucuna ulaşılmıştır.
Bu itibarla, uyuşmazlığa konu taşınmazın, sözleşmenin feshedildiği gerekçesiyle tahliye edilmesinin istenilmesine ilişkin Adana Valiliği Sarıçam Konaklama Merkezi Başkanlığı'nın … tarih ve … sayılı işleminde hukuka aykırılık, dava konusu işlemin iptali yolundaki temyize konu Mahkeme kararında ise hukukî isabet görülmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca ... İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. DAVANIN REDDİNE,
4. Ayrıntısı aşağıda gösterilen …-TL ilk derece yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
5. Kullanılmayan …-TL ilk derece aşamasındaki yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
6. …-TL temyiz yargılama gideri ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca ….-TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,
7. Davalı idare harçtan muaf olduğundan, 497 sayılı Harçlar Kanunu'nun 13/j maddesi uyarınca temyiz aşamasında tahsil edilmeyen toplam …-TL harcın davacıdan tahsil edilmek üzere gereği için Mahkemece ilgili vergi dairesine müzekkere yazılmasına,
8. Posta giderleri avansından artan tutarların istemleri hâlinde taraflara iadesine,
9. Dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
10. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 03/03/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.