Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozma ilamına uyulduğu belirtilerek, davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davacı avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde, 04.10.1982-16.07.1985 tarihleri arasındaki hizmetinin tespitini talep etmiş, Mahkemece; bozma ilamı sonrasında yapılan yargılamada, davacının 20.09.1983-02.03.1985 tarihleri arasında, 20.09.1983 tarihli sözleşme uyarınca çıraklık eğitimi aldığının anlaşıldığı ve çalışmanın mesleğin öğrenilmesine yönelik olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verildiği anlaşılmıştır.
Davanın yasal dayanağı, 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun geçiş hükümlerini içeren Geçici 7. maddesi gereğince 506 sayılı Kanunun 79/10. maddesidir.
506 sayılı Kanunun 6. maddesinde ifade edildiği üzere “sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve feragat edilemez.” Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi karşısında, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davaların, kamu düzenine ilişkin olduğu, bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesinin zorunlu ve gerekli bulunduğunun gözetilmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalar kamu düzeni ile ilgili olduğundan tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, mahkemece, 01.10.2011 günü yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun ilgili hükümleri de esas alınmak suretiyle kendiliğinden araştırma ilkesi benimsenmeli, sigortalılığın kabulü ve hüküm altına alınabilmesi için mutlak koşul niteliğindeki hizmet akdinin ve eylemli çalışmanın varlığı özel bir duyarlılık ve özenle ortaya konulmalıdır.
Mahkemece, davacının 20.09.1983-02.03.1985 tarihleri arasında çıraklık eğitimi aldığı gerekçesiyle 04.10.1982-02.03.1985 tarihleri arasındaki çalışmanın tüm sigorta kollarına tabi olarak gerçekleşmediği konusundaki kabulü yerindedir.
Bununla birlikte, 03.03.1985- 16.07.1985 tarihleri arasındaki dönem yönünden, bordro tanıklarının davacının işe çırak olarak başladığını, ancak kısa sürede işi öğrenerek üretime yönelik olarak çalıştığını beyan etmeleri karşısında, bu dönem yönünden davanın kabulü gerekirken reddine karar verilmiş olması isabetsizdir.
Diğer taraftan, 506 sayılı Yasanın 60. maddesinin (G) bendindeki “Bu maddenin uygulanmasında; 18 yaşından önce malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi olanların sigortalılık süresi 18 yaşını doldurdukları tarihte başlamış kabul edilir. Ancak bu tarihten önceki süreler için ödenen malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primleri, prim ödeme gün sayılarının hesabına dahil edilir” biçimindeki düzenleme dikkate alındığında ve davacının 08.07.1967 doğumlu olması karşısında, 506 sayılı Yasanın 60/G maddesi hükmüne göre sigortalılık başlangıç tarihi olarak 18 yaşın ikmal edildiği 08.07.1985 tarihi kabul edilmeli, 03.03.1985-07.07.1985 döneminde primi ödenen süre malullük, yaşlılık, ölüm sigortası yönünden prim ödeme gün sayısına dahil edilmelidir.
Ne var ki; bu aykırılığın giderilmesi yeniden yargılamayı gerektirmediğinden, karar bozulmamalı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun Geçici 3. maddesi delaletiyle 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 438. maddesi uyarınca düzeltilerek onanmalıdır.
S O N U Ç:Hükmün 1 numaralı bendinin silinerek, yerine, “Davanın kısmen kabulü ile davacının davalıya ait işyerinde 03.03.1985- 16.07.1985 tarihleri arasında çalıştığının, 506 sayılı Yasanın 60/G maddesine göre sigortalık başlangıç tarihinin 08.07.1985 tarihi olduğunun ve 03.03.1985-07.07.1985 tarihleri arası döneme ait primlerin prim ödeme gün sayısına dahil edilmesi gerektiğinin tespitine” sözcüklerinin yazılmasına, 3. bendine “Davacı lehine takdir olunan 1.100,00 TL vekalet ücretinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine ve bu şekliyle hükmün DÜZELTİLEREK ONANMASINA, aşağıda yazılı temyiz harcının davacıdan alınmasına, 16.02.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi