Danıştay 8. Daire 2018/2127 Esas 2022/1396 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/2127
Karar No : 2022/1396


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ....
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İstanbul … Üniversitesi … Meslek Yüksekokulu Halkla İlişkiler ve Tanıtım Programı'nda yardımcı doçent olarak görev yapan davacının, yurt dışındaki eğitim faaliyetlerinin sona ermesi nedeniyle … tarihine kadar özlük hakları verilmek suretiyle, …. tarihi itibarıyla iş sözleşmesinin feshedilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptali ve yoksun kalınan mali ve özlük hakları ile 20.000,00 TL manevi tazminatın yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …. İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; davacının, davalı idare bünyesinde bulunan Kırgızistan'da yer alan Uluslararası İşletme ve Tasarım Üniversitesi'ne müdür olarak alındığı, davacının belirli süreli hizmet sözleşmesi imzalanmasından sonra Kırgızistan'a gittiği ve orada Uluslararası İşletme ve Tasarım Üniversitesinde müdür olarak görev yaptığı, Uluslararası İşletme ve Tasarım Üniversitesi'nin kapatılması üzerine, davacının istihdamındaki amacın ortadan kalktığı; istihdam amacı ortadan kalkan davacının belirli süreli hizmet sözleşmesinin sonlandırılması suretiyle davacının ilişiğinin kesilmesine yönelik dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı; belirli süreli hizmet sözleşmesinin, sözleşme süresi tamamlanmadan sonlandırılmasına karşın, davacının özlük haklarının sözleşme bitim tarihi olan 13.06.2015 tarihine kadar hesaplanarak davacıya verildiği, sözleşmenin erken sonlandırılmasında davacının herhangi bir zararının bulunmadığı ve davacının mesleki itibar ve onurunun zedelendiği yönünde bir kanaate ulaşılmadığından, maddi ve manevi tazminat isteminin de reddi gerektiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesince; Dairenin … günlü ara kararına cevaben, davalı üniversite tarafından, dava konusu işlemin tesisinde, mütevelli heyet kararının bulunmadığının belirtildiği; sözleşmenin sonlandırılması işleminin ilgili mevzuat uyarınca davalı üniversite mütevelli heyeti tarafından alınacak bir karar veya bu heyetin yetkisini devretmek suretiyle yetkilendirdiği üniversite yöneticisi veya bir komisyon tarafından yapılması gerekirken, bu prosedür işletilmeksizin mütevelli heyet
başkanı tarafından tesis edildiği dikkate alındığında, dava konusu işlemde yetki unsuru yönünden hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle işlemin iptaline karar verilmesi gerektiği; dava konusu işlem nedeniyle davacının mahrum kalıp da (bulunması halinde) ödenmemiş parasal ve özlük haklarının "her ay muaccel hale gelip de ödenmemiş olan kısımların yine bu tarihlerden itibaren işletilecek yasal faizleriyle birlikte" davacıya ödenmesi gerektiği gerekçesiyle Mahkeme kararının, "davacının manevi tazminat isteminin reddine" ilişkin kısmına yönelik istinaf başvurusunun reddine; diğer kısımlarına yönelik istinaf başvurusunun kabulü ile anılan kararın bu kısımlarının kaldırılmasına, dava konusu işlemin iptaline, davacının dava konusu işlem nedeniyle mahrum kaldığı parasal ve özlük haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi isteminin kabulü ile davacının mahrum kalıp da (bulunması halinde) ödenmemiş parasal ve özlük haklarının "her ay muaccel hale gelip de ödenmemiş olan kısımların yine bu tarihlerden itibaren işletilecek yasal faizleriyle birlikte" davacıya ödenmesine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI : … Teknik Üniversitesi Rektörlüğü'nce, dava konusu işlemle ilgisi bulunmadığından, hasım konumundan çıkarılması gerektiği; İstanbul … Üniversitesi (… Meslek Yüksekokulu) tarafından, idarenin takdir yetkisine dayanılarak tesis edilen dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu, İstinaf Mahkemesi kararının bozulması gerektiği sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : İstemlerin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Bölge Mahkemesi kararının, kısmen gerekçeli onanması, kısmen bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, davaya konu uyuşmazlıkla ilgisi bulunmadığı anlaşılan … Teknik Üniversitesi 2577 sayılı Kanunun 15/1-c maddesi uyarınca hasım konusundan çıkarılarak, işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Dava, İstanbul … Üniversitesi … Meslek Yüksekokulu Halkla İlişkiler ve Tanıtım Programı'nda yardımcı doçent olarak görev yapan davacının, yurt dışındaki eğitim faaliyetlerinin sona ermesi nedeniyle … tarihine kadar özlük hakları verilmek suretiyle, … tarihi itibarıyla iş sözleşmesinin feshedilmesine ilişkin ... tarih ve … sayılı işlemin iptali ve yoksun kalınan mali ve özlük hakları ile 20.000,00 TL manevi tazminatın yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
Davalı İstanbul … Üniversitesi … Meslek Yüksekokulu tarafından, İstinaf Mahkemesi kararının lehe olan kısımlarının onanması, aleyhe olan kısımlarının bozulması istemiyle temyiz isteminde bulunulmuştur.

İLGİLİ MEVZUAT:
2547 sayılı Kanun ek 5. maddesinin 2. fıkrasında; ''Mütevelli heyet vakıf yükseköğretim kurumunun tüzelkişiliğini temsil eder. Vakıf yükseköğretim kurumlarının yöneticileri Yükseköğretim Kurulunun olumlu görüşü alınarak mütevelli heyet tarafından atanır. Mütevelli heyet; vakıf yüksek öğretim kurumu yöneticilerine uygun gördüğü ölçüde yetkilerini devredebilir. Yükseköğretim kurumunda görevlendirilecek yöneticiler ve öğretim elemanları ile diğer personelin sözleşmelerini yapar, atamalarını ve görevden alınmalarını onaylar, yükseköğretim kurumunun bütçesini onaylar ve uygulamaları izler, ayrıca vakıfca hazırlanan yönetmelik hükümlerine göre diğer görevleri yürütür.'' kuralı yer almıştır.
31.12.2005 tarih ve 26040 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Vakıf Yükseköğretim Kurumları Yönetmeliği'nin ''Mütevelli heyet'' başlığını taşıyan 20. maddesinin 1. fıkrasında, ''Vakıf yükseköğretim kurumunun en yüksek karar organı olan mütevelli heyet, vakıf yükseköğretim kurumunun tüzel kişiliğini temsil eder.'' kuralı; aynı maddenin 4. fıkrasında, ''Mütevelli heyet, yükseköğretim kurumunda görevlendirilecek yöneticiler ve öğretim elemanları ile diğer personelin sözleşmelerini yapar, atamalarını, öğretim elemanı dışındaki personelin terfilerini ve görevden alınmalarını onaylar, yükseköğretim kurumunun bütçesini kabul eder ve uygulamaları izler. Öğrencilerden alınacak ücretleri tespit eder. Ayrıca Yükseköğretim Kurulu’nun olumlu görüşü alınmak suretiyle vakıfça hazırlanan yönetmelik hükümlerine göre diğer görevleri yürütür.'' kuralı; ''Akademik organlar'' başlığını taşıyan 21. maddesinde; ''Vakıflarca kurulacak yükseköğretim kurumlarındaki akademik organlar, devlet yükseköğretim kurumlarındaki akademik organlar gibi düzenlenir ve onların görevlerini yerine getirir. Bu konuda mütevelli heyetin yetkileri saklıdır. Vakıf üniversiteleri ve yüksek teknoloji enstitülerinin yöneticisi rektör, vakıf meslek yüksekokulunun yöneticisi müdürdür. Rektör ve senatonun dört yıl için seçeceği bir profesör, Üniversitelerarası Kurulun üyeleridir.'' kuralı yer almıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2. maddesinde "İdarî işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlâl edilenler tarafından açılan iptal davaları", idari dava türleri arasında sayılmış, böylece, mahkemelerce idari işlemin yargısal denetimi yapılırken, işlemin mevzuatla belirlenen makam veya merci tarafından tesis edilip edilmediğinin araştırılacağı kurala bağlanmıştır.
Bir kamu görevlisi, kurul ya da organın idare adına karar verebilme ve işlem tesis edebilme gücü olarak tanımlanan yetki, idari işlemin kurucu unsuru olup, yargısal denetim yapılırken ilk önce işlemin yetki unsurunun hukuka uygun olup olmadığı incelenmektedir. Bir kişi, kurul ya da organın herhangi bir idari işlem bakımından yetkili kabul edilebilmesi için hukuka uygun şekilde görevlendirilmiş yani yetkilendirilmiş olması gereklidir. İdare hukukundaki kanunilik ilkesi gereğince, bir hukuk kuralı ile verilmeyen yetki kullanılarak tesis edilen işlem, hukuka aykırı olacaktır.
Yargı mercilerince yetki unsurunda sakatlık tespit edildiği takdirde işlemin diğer unsurlar bakımından incelenmesine olanak bulunmamaktadır. Bununla birlikte yetki unsuru, kamu

düzeniyle ilgili olduğundan, idari yargı mercileri, kanun yolu incelemeleri dahil, davanın hangi safhası olursa olsun yetki unsurunda sakatlık tespit ettikleri takdirde işlemin iptaline karar vermek zorundadırlar.
Yüksek yargı içtihatlarında; yetki kurallarının dar ve kamu düzenine ilişkin olması nedeniyle, idarenin yetki kurallarına sıkı bir şekilde uymak zorunda olduğu, yetki kullanımının tercihe, keyfe ve takdire bağlı olmadığı, yetki kullanımındaki usulsüzlüklerin, fonksiyon gaspı, yetki gaspı veya yetki tecavüzü hallerini meydana getireceği, kural olarak yetkinin bizzat kullanılacağı, kanun tarafından oluşturulan yetki düzeninin, yine kanun tarafından izin verilmediği sürece, idare veya o yetkiyi kullanmak ile yükümlendirilmiş makamlarca değiştirilemeyeceği, yetki devrinin Kanunun açıkça izin verdiği durumlarda yapılabileceği, bir makamın yetkisinin başka bir kişiye devredilebilmesi için yetki devri konusunda da mevzuatla yetkili kılınması gerektiği, zira yasa koyucu tarafından belli bir yetkiyi kullanma gücü ile donatılmış bir makamın, yasa koyucunun iradesi hilafına, kanunda açık bir düzenleme bulunmaksızın, bu yetkisini başka bir makama devretmesinin, yetki devredilen makamı yetkili kılmadığı gibi, hem yetki devrine ilişkin işlemin hem de bu yöntemle yapılan yetki devrine dayanılarak tesis edilen işlemlerin hukuka aykırı hale geleceği, yetkisiz kişi, kurul ya da organın yaptığı işlemin, sonradan yetkili makam tarafından kabul edilmesi veya icazet verilmesi yoluyla o işlemin hukuka uygun hale dönüştürülemeyeceği, istikrarlı şekilde vurgulanmaktadır.
2547 sayılı Kanunun ek 5. maddesi gereği, vakıf yükseköğretim kurumunda görevlendirilecek yöneticiler ve öğretim elemanları ile diğer personelin sözleşmelerinin yapılması, atamaları ve görevden alınmalarının onaylanması mütevelli heyetince yapılacak olup; mütevelli heyet, vakıf yüksek öğretim kurumu yöneticilerine uygun gördüğü ölçüde yetkilerini devredebilecektir.
Yükseköğretim mevzuatında; mütevelli heyetin yetkilerini mütevelli heyet başkanına devredebileceğine ilişkin açık bir düzenleme yer almamaktadır. Bununla birlikte, mütevelli heyetin, yetkilerini mütevelli heyet başkanına devri, heyetin fiilen işlememesi sonucunu doğuracağından, bu yönde bir yetki devrinin kabulüne imkan bulunmamaktadır.
Bakılan davada; davacının iş sözleşmesinin feshedilmesine ilişkin dava konusu işlemin mütevelli heyetin onayı ile tesis edilmediği gibi mütevelli heyetçe kullanılabilecek bu yetkinin vakıf yüksek öğretim kurumu yöneticilerine devredildiğine ilişkin mütevelli heyet kararı da dosyada bulunmamaktadır.
Her ne kadar; İstinaf Mahkemesince, dava konusu işlemin mütevelli heyetin yetkilendirdiği bir komisyon tarafından tesis edilmesinin mümkün olduğu kabul edilmişse de, 2547 sayılı Kanunun ek 5. maddesi uyarınca, davacının iş sözleşmesinin feshedilmesine ilişkin dava konusu işlemin, mütevelli heyet onayı ile veya mütevelli heyetin yetkisini devrettiği vakıf yüksek öğretim kurumu yöneticisi tarafından tesis edilmesi gerektiğinden, İstinaf Mahkemesinin söz konusu kabulünde hukuki isabet görülmemişse de; kararın sonucu itibarıyla hukuka uygun olduğu anlaşılmıştır.




İstinaf Mahkemesi kararının, yoksun kalınan mali ve özlük haklara ilişkin kısmı bakımından;
Olayda; davacının, davalı idare ile 14.06.2013 tarihinde imzalanan ve 13.06.2014 tarihine kadar geçerli olan belirli süreli iş sözleşmesi yaptığı ve davalı idare bünyesinde bulunan, Kırgızistan'da yer alan Uluslararası İşletme ve Tasarım Üniversitesi'ne müdür olarak görevlendirildiği, Uluslararası İşletme ve Tasarım Üniversitesi ile de ayrı bir sözleşme yaptığı, Uluslararası İşletme ve Tasarım Üniversitesi'nin kapatılması üzerine, yurda dönen davacının, sözleşme süresinin 2547 sayılı Kanunun 23. maddesi uyarınca 13.06.2015 tarihine kadar olduğunun kabulü ile 13.06.2015 tarihine kadar olan özlük haklarının hesaplanarak, verilmek suretiyle belirli süreli iş sözleşmesinin 10.12.2014 tarihi itibarıyla dava konusu işlemle feshedildiği anlaşılmıştır.
Bakılan davadaki uyuşmazlığın, .. Meslek Yüksekokulu ile … tarihine kadar geçerli olmak üzere ... tarihinde imzalanan ve … tarihine kadar geçerli kabul edilen belirli süreli iş sözleşmesinin feshedilmesi ve bu nedenle yoksun kalınan mali ve özlük hakların ödenmesi istemine ilişkin olması nedeniyle Uluslararası İşletme ve Tasarım Üniversitesi ile yapılan sözleşmeden kaynaklanan mali ve özlük haklar hakkında karar verilemeyeceği açıktır.
Dava konusu işlemde, davacının 13.06.2015 tarihine kadar olan özlük hakları verilmek suretiyle iş sözleşmesinin feshedildiği belirtilmiş olup, 31.12.2014 tarihli ücret hesap pusulasından, Aralık 2014 ile Haziran 2015 arasındaki özlük ve parasal haklarının ödendiği, anlaşılmıştır.
Bu bakımdan; davacının iş sözleşmesinin feshedildiği 10.12.2014 tarihinden itibaren, Haziran 2015 tarihine kadar olan özlük ve parasal haklarının ödendiği anlaşıldığından, İstinaf Mahkemesince, dava konusu işlem nedeniyle mahrum kalınan parasal ve özlük haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesinde hukuki isabet bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Temyiz isteminin kısmen kabulüne, kısmen reddine,
2. … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, dava konusu işlemin iptaline ilişkin kısmının GEREKÇELİ ONANMASINA, yoksun kalınan aylık, özlük hakları ile tüm parasal haklara ilişkin kısmının BOZULMASINA,
3. Kararın bir örneğinin hasım mevkinden çıkarılan … Üniversitesi'ne tebliğine,
4. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 04/03/2022 tarihinde kesin olarak oybirliği ile karar verildi.