Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
İlk Derece
Mahkemesi : ... 1. İş Mahkemesi


Dava, iş kazasından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat istemlerine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı taraflarca istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince tarafların istinaf başvurularının kabulü ile ilk derece mahkemesi kararı kaldırılıp, yeniden esas hakkında karar verilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, davacılar vekili ile davalılar ...Demir Çelik San. ve Tur. Tic. A.Ş. ve ... İnş. Mad. Lim. Hiz. Ve San. Tic. Ltd. Şti.‘nin ortak vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
A-Davalıların, ... Bölge Adliye Mahkemesi’nin Davacı Çocuk ...’ın Maddi Tazminat İstemi ile Tüm Davacıların Manevi Tazminat İstemlerine Yönelik Temyiz İstemlerinin Reddine Dair 10/07/2019 Tarihli Ek Kararına Yönelik Temyiz İtirazları Yönünden;
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen 29/05/2019 Tarih, 2018/1051 Esas, 2019/904 Karar sayılı kararın davalılar ...Demir Çelik San. ve Tur. Tic. A.Ş. ve ... İnş. Mad. Lim. Hiz. ve San. Tic. Ltd. Şti.‘nin ortak vekili arafından temyiz edildiği, bunun üzerine Bölge Adliye Mahkemesince, 10/07/2019 tarihinde, davacı çocuk ...’ın maddi tazminat istemi ile tüm davacıların manevi tazminat istemleri yönünden hükmün miktar itibariyle kesin olduğundan bahisle davalıların temyiz başvurusunun reddine ilişkin ek karar verildiği anlaşılmakla, anılan ek karara yönelik davalılar vekilinin yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan 10/07/2019 tarihli ek kararın onanmasına,
B-Davacıların Davacı Çocukların Manevi Tazminat İstemlerine Yönelik Hükümlerle Tüm Davacıların Maddi Tazminat İstemleri Hakkındaki Hükümlere Yönelik Temyiz İtirazları, Davalıların ise Davacı Çocuk ...’in Maddi Tazminat İstemi Hakkındaki Hükme Yönelik Temyiz İtirazları Yönünden;
Mülga 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu"nun 20.07.2016 tarihinden itibaren uygulanan 8. maddesinin 3. fıkrasına göre, “Bölge Adliye Mahkemesinin para ile değerlendirilemeyen dava ve işler hakkındaki kararları ile miktar veya değeri beşbin lirayı geçen davalar hakkındaki nihaî kararlara karşı tebliğ tarihinden başlayarak sekiz gün içinde temyiz yoluna başvurulabilir.” Bu fıkradaki “beşbin” ibaresi 6763 sayılı Kanunun 5. maddesi ile “kırk bin Türk Lirası” şeklinde değiştirilmiştir.
Mülga 5521 sayılı Kanunun, 6763 sayılı Kanun 5. maddesi ile değişik beşinci fıkrasına göre parasal sınırların, her takvim yılı başından geçerli olmak üzere Maliye Bakanlığınca her yıl tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılması suretiyle uygulanacağı öngörülmüştür.
25.10.2017 tarihinde yürürlüğe giren 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanununun 8. maddesinde “temyiz edilemeyen kararlar” sayılmış ancak miktar itibariyle kesinliğe bu maddede yer verilmemiş, 7/3. maddede, 6100 sayılı HMK’nın Kanun yollarına ilişkin hükümlerinin, iş mahkemelerince verilen kararlar hakkında da uygulanacağı belirtilmiştir.
6100 sayılı HMK’nın 362/1-a maddesi uyarınca, Bölge adliye mahkemelerinin miktar veya değeri kırk bin Türk Lirasını (bu tutar dâhil) geçmeyen davalara ilişkin kararların temyiz yoluna başvurulamayacağı hükme bağlanmıştır. HMK Ek madde 1 hükmüne göre de, 362. maddedeki parasal sınırların, her takvim yılı başından geçerli olmak üzere, Maliye Bakanlığınca her yıl tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılması suretiyle uygulanacağı belirtilmiştir.
HMK 362/2. maddesine göre “Birinci fıkranın (a) bendindeki kararlarda alacağın bir kısmının dava edilmiş olması durumunda, kırk bin Türk Liralık kesinlik sınırı alacağın tamamına göre belirlenir. Alacağın tamamının dava edilmiş olması hâlinde, kararda asıl talebinin kabul edilmeyen bölümü kırk bin Türk Lirasını geçmeyen tarafın temyiz hakkı yoktur. Ancak, karşı taraf temyiz yoluna başvurduğu takdirde, diğer taraf da düzenleyeceği cevap dilekçesiyle kararı temyiz edebilir”
HMK 366. maddenin yollaması ile temyiz yolunda da uygulanan 346. madde uyarınca, temyiz dilekçesi kesin olan bir karara ilişkin olursa, kararı veren mahkeme temyiz dilekçesinin reddine karar verir. Ancak temyiz edilen karar kesin olduğu halde bu konuda inceleme yapılıp karar verilmeksizin dosya Yargıtay’a gönderilmiş ise, 01.06.1990 tarih, 1989/3 E. - 1990/4 K. sayılı içtihadı birleştirme kararı gereğince dosyanın mahalline çevrilmesine gerek olmaksızın Yargıtay tarafından temyiz talebinin reddine karar verebilecektir.
Yukarıda belirtildiği şekilde, iş mahkemelerinin kararlarının istinaf incelenmesi sonucu Bölge adliye mahkemelerince verilen kararlarda karar tarihine göre kesinlik sınırı: 20.07.2016 - 01.12.2016 tarihleri arasında 5.000,00 TL; 02.12.2016 tarihi sonrası için 40.000,00 TL; 01.01.2017 sonrası için 41.530,00 TL ve 01.01.2018 tarihi sonrası için 47.530,00 TL, 01.01.2019 tarihi sonrası için 58.800,00 TL, 01.01.2020 tarihi sonrası için ise 72.070,00 TL‘dir.
Somut olay incelendiğinde, davacı çocukların manevi tazminat istemlerine yönelik hükümlerle tüm davacıların maddi tazminat istemleri hakkındaki hükümlerin davacılar yönünden, davacı çocuk ...’in maddi tazminat istemi hakkındaki hükmüm ise davalılar yönünden; miktar itibariyle yukarıda değinilen temyiz (kesinlik) sınırının altında bulunduğu anlaşılmakla, tarafların anılan hükümlere yönelik temyiz itirazlarının kesinlik nedeniyle reddine karar vermek gerekmiştir.
C.Diğer Hükümler Yönünden;
1-Davacının İstemi
Davacılar dava ve ıslah dilekçeleri ile eş için 73.403,64 TL maddi, 125.000,00 TL manevi, çocuk ... için 9.795,56 TL maddi, 75.000,00 TL manevi, çocuk ... için 8.752,16 TL maddi, 75.000,00 TL manevi, çocuk ...için 1.000,00 TL maddi, 75.000,00 TL manevi tazminatın davalılardan tahsilini talep etmişlerdir.
2-Davalıların Cevabı
Davalılar davaya cevaplarında davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuşlardır.
3-Mahkeme Kararı
a.İlk Derece Mahkemesi Kararı
İlk derece mahkemesince hükümde belirtilen gerekçelerle davacı eş lehine 69.000,19 TL maddi, 15.000,00 TL manevi, davacı çocuk Oğuzhan lehine 7.594,19TL maddi, 10.000,00 TL manevi, davacı çocuk ... lehine 6.050,79 TL maddi, 10.000,00 TL manevi, davacı çocuk ...lehine 10.000,00 TL manevi tazminat ödenmesine, davacı çocuk ...’nin maddi tazminat isteminin reddine karar verilmiştir.
b.Bölge Adliye Mahkemesi Kararı
Bölge adliye mahkemesince tarafların istinaf başvurularının kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, davacı eş lehine 73.403,64 TL maddi, 40.000,00 TL manevi, davacı çocuk Oğuzhan lehine 3.719,13 TL maddi, 20.000,00 TL manevi, davacı çocuk ... lehine 20.000,00 TL manevi, davacı çocuk ...lehine 20.000,00 TL manevi tazminat ödenmesine, davacı çocuklar ... ve ...’nin maddi tazminat isteminin reddine karar verilmiştir.
4-Temyiz Kanun Yoluna Başvuru ve Nedenleri
Davacılar vekili temyiz dilekçesinde özetle, manevi tazminatların az olduğunu, istinaf mahkemesi karara karşı temyiz yolunu değerlendirirken, kısmen temyiz yolunu açıp, kısmen temyiz yolu kapalı olarak hüküm kurduğunu, ancak kararda maddi ve manevi tazminat taleplerinin tümden değerlendirilmesi gerektiğini, istinaf mahkemesince kısmen temyiz yolunun açılıp, kısmen kapalı olmasının hatalı olduğunu, davacı çocuk ...’in maddi tazminat isteminin reddine karar verilmesinin doğru olmadığını, destekten yararlanma süresinin daha uzun tutulması gerektiğini, davacı çocuk ...’ın 18 yaşında kadar destekten yararlandırılmasının hatalı olduğunu, müteveffanın kaza tarihinde emekli olmasına rağmen fiilen çalışmaya devam ettiğini, emsal ücret araştırması yapılarak müteveffanın ücretinin tespit edildiğini, ancak fiilen çalıştığı halde pasif dönem hesaplamasının hatalı yapıldığını, yargılama giderinin hatalı olarak hesaplandığını ileri sürmüştür.
Davalılar ...Demir Çelik San. ve Tur. Tic. A.Ş. ve ... İnş. Mad. Lim. Hiz. ve San. Tic. Ltd. Şti. vekili temyiz dilekçesinde özetle, müvekkilleri ile muris arasında işçi işveren ilişkisi olmadığını, yine her iki müvekkili arasında asıl işveren-alt işveren bağının da olmadığını, raporlarda bu yöndeki iddialarımıza cevap verilmediğini, yani meydana gelen iş kazasında her iki müvekkilinin de konumunun belirlenmediğini, dosyadaki her üç kusur bilirkişi raporunun da iş güvenliği uzmanlarınca hazırlandığını, hukukçu bilirkişinin de bulunduğu bir kusur raporu alınması yolundaki taleplerinin kabul edilmediğini, kendileri yönünden iş mahkemesinin görevli olmadığını, kusurlarının bulunmadığını, ceza dosyasında gerçek sorumluların ceza aldıklarını, dava dışı ... Ltd. Şti. ne isabet eden %10 kusurdan dolayı kendilerinin de sorumlu tutulmasının doğru olmadığını, davacı çocuklar ... ve ... ile ilgili olarak maddi tazminat red vekalet ücretinin hatalı olduğunu, istinaf sebebi yapmış oldukları hususların hiç birisinin bölge adliye mahkemesi tarafından değerlendirilip tartışılmadığını, manevi tazminatların fazla olduğunu, müvekkillerinin kusurları oranında sorumlu tutulmaları gerektiğini, bölge adliye mahkemesi tarafından yapılan mürafaaya katılan üç avukat için tek avukatlık ücretine hükmedilmesinin hakkaniyete uygun olmadığını, her davalının davası ayrı olup verilen kararın her bir davacı için ayrı değerlerde olması sebebiyle temyiz yolunun kapalı veya açık olarak ayrı ayrı değerlendirme yapılması halinde vekalet ücreti yönünden de ayrı ayrı değerlendirilip vekalet ücreti hesaplanması gerektiğini, reddedilen tazminat miktarının tamamının tek kalem kabul edilerek avukatlık ücreti hesaplanmasının da hatalı olduğunu ileri sürmüştür.
5-İlgili Hukuk Kuralları ve İnceleme
Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlerle temyiz edenin sıfatına temyizin kapsam ve nedenlerine göre tarafların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine,
Dosya kapsamından, alınması gereken karar ve ilam harcı 12.099,25 TL olduğu halde bölge adliye mahkemesince 11.559,02 TL olarak belirlenip mahsupların bu tutar üzerinden yapıldığı, yargılama giderleri hüküm altına alınırken manevi tazminat tutarları ile ilgili olmayan hesap raporları ve bunlara ilişkin tebligat giderlerinin de toplam kabul ve red oranına göre paylaştırıldığı anlaşılmaktadır.
492 sayılı Harçlar Kanunu"nun, (1) sayılı tarifesinin A.III.1.a maddesinde konusu belli bir değerle ilgili bulunan davalarda esas hakkında karar verilmesi halinde hüküm altına alınan anlaşmazlık konusu değer üzerinden binde 68,31 oranında karar ilâm harcı alınacağı düzenlenmiştir.
Bunun yanında 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 326. maddesinde kanunda yazılı hâller dışında, yargılama giderlerinin, aleyhine hüküm verilen taraftan alınmasına karar verileceği, davada iki taraftan her biri kısmen haklı çıkarsa, mahkemenin, yargılama giderlerini tarafların haklılık oranına göre paylaştıracağı, aleyhine hüküm verilenler birden fazla ise mahkemenin yargılama giderlerini, bunlar arasında paylaştırabileceği gibi, müteselsilen sorumlu tutulmalarına da karar verebileceği düzenlenmiştir.
Ayrıca usuli kazanılmış hak davaların uzamasını önlemek, hukuki alanda istikrar sağlamak ve kararlara karşı genel güvenin sarsılmasını önlemek amacıyla Yargıtay uygulamaları ile geliştirilmiş, öğretide kabul görmüş ve usul hukukunun vazgeçilmez, ana ilkelerinden biri haline gelmiştir. Anlam itibariyle, bir davada, mahkemenin yada tarafların yapmış olduğu bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan hakkı ifade etmektedir.
Somut olayda, davacılar vekilinin ilk derece mahkemesince hükme esas alınan 31/05/2017 tarihli bilirkişi hesap raporu kendilerine 29. celsede tebliğ edildikten sonra itiraz etmeyip 13/07/2017 tarihli ıslah dilekçesinde zararlarının bilirkişi raporuyla belirlendiğinden bahisle maddi tazminat taleplerini emsal ücret ihtimaline göre belirlenen zarar tutarlarına ıslah ettiği, takip eden 30. celsede “ıslah dilekçemizi tekrar ediyoruz. Davamızın kabulüne karar verilmesini talep ediyorum” şeklinde beyanda bulunduğu, bunun yanında ilk derece mahkemesince ihtimalli hesap raporunun “asgari ücret” ihtimaline itibar edilmesinden sonra davacılar vekilinin ilk derece mahkemesi kararını istinafa götürüken yerel mahkemenin emsal ücret üzerinden tazminata hükmetmesi gerekirken, o dönemki asgari ücret üzerinden yapılan hesaplama nazara alınarak maddi tazminat konusunda hüküm kurmasının hatalı olduğunu ileri sürdüğü açık olduğuna göre davacı eş için 31/05/2017 tarihli bilirkişi hesap raporu ile belirlenen 73.403,64 TL maddi zarar miktarı üzerinden karşı taraf lehine usuli kazanılmış hak oluştuğundan bölge adliye mahkemesi tarafından davacı eşin maddi tazminat istemi hakkında taleple bağlı olarak karar verilmesi açıklanan usuli kazanılmış hakka aykırı olmuştur. Ayrıca alınması gereken karar ve ilam harcı 12.099,25 TL olduğu halde bölge adliye mahkemesince 11.559,02 TL olarak belirlenip mahsupların bu tutar üzerinden yapılması nedeniyle davalılar aleyhine 540,23 TL eksik harca hükmedilmesi hatalı olduğu gibi hesap raporlarının maddi tazminat istemlerinin ispat vasıtası olduğu, maddi tazminat istemlerinin kabul/red oranı ile manevi tazminat istemlerinin kabul/red oranlarının farklı olduğu gözetildiğinde yargılama giderlerinin bu husus dikkate alınarak paylaştırılması gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olmuştur.
Bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek, eksik araştırma ve inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Ne var ki; bu aykırılıkların giderilmesi yeniden yargılamayı gerektirmediğinden, hüküm bozulmamalı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 370/2. maddesi gereğince düzeltilerek onanmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlere ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının,
1-Gerekçe kısmında yeralan “anlaşılmış ancak “taleple bağlılık ilkesi” uyarınca 13.07.2017 tarihli ıslah dilekçesindeki miktarlar dikkate alınmak sureti ile davacı ... lehine 73.403,64 TL ve davacı ... lehine 3.719,13 TL maddi tazminata hükmolunması gerekmiştir.” rakam ve sözcüklerinin tamamen silinerek yerine geçmek üzere “anlaşılmıştır.” sözcüğünün yazılmasına,
2-Temyiz incelemesine konu kararın davalı ... Ul. Nak. İnş. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından temyiz edilmediği de dikkate alınarak davacı eşin maddi tazminat istemine ilişkin 1-a bendinin tamamen silinerek yerine geçmek üzere “1-a)Davacı ... tarafından açılan maddi tazminat talepli davanın kabulü ile 73.403,64 TL maddi tazminatın, olay tarihi olan 21.09.2013 tarihinden itibaren işleyecek Yasal faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya ödenmesine, yalnızca davalı ... Ul. Nak. İnş. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti. yönünden fazlaya ilişkin hakların saklı tutulmasına,” rakam ve sözcüklerinin yazılmasına,
3-Karar ve ilam harcına ilişkin A-3 numaralı bendinin tamamen silinerek yerine geçmek üzere
“3-)Harçlar Yönünden;
-Alınması gereken 12.099,25 TL karar ve ilam harcından yatırılan peşin harç ve ıslah harcı toplamı 1.512,10 TL harcın mahsubu ile bakiye 10.587.15 TL harcın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile hazineye irat kaydına,
-Davacı tarafça yapılan peşin harç ve ıslah harcı toplamı 1.512,10 TL harcın davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacılara verilmesine” rakam ve sözcüklerinin yazılmasına,
4-Yargılama giderlerine ilişkin A-4 numaralı bendin tamamen silinerek yerine geçmek üzere,
” 4-)Yargılama Giderleri yönünden;
-Davacı tarafça yapılan toplam 5.111,50 TL yargılama giderinin ilk derece aşamasında alınan hesap raporları ve bunların talimat, tebliğ giderlerine ilişkin 491,76 TL’lik bölümünün maddi tazminat istemlerinin kabul/red oranına göre belirlenen 408,01 TL’lik kısmının davalılardan alınarak davacılara verilmesine, bakiye 4.619,74 TL yargılama giderinin davanın toplam kabul/red oranına göre belirlenen 1.846,97 TL’lik kısmının davalılardan alınarak davacılara verilmesine,
-Davalı ... Ul. Nak. İnş. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından yapılan 1.109,85 TL yargılama giderinin ilk derece mahkemesi aşamasında alınan hesap raporları ve bunların talimat, tebliğ giderlerine ilişkin 132,76 TL’lik bölümünün maddi tazminat istemlerinin kabul/red oranına göre belirlenen 22,60 TL’lik kısmının davacılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davalı ... Ul. Nak. İnş. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti.‘ne verilmesine, bakiye 977,09 TL yargılama giderinin davanın toplam kabul/red oranına göre belirlenen 586,44 TL’lik kısmının davacılardan müştereken ve müteselsilen alınarak, davalı ... Ul. Nak. İnş. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti.‘ne verilmesine,
-Davalı ... İnş. Mad. Lim. Hiz. ve San. Tic. Ltd. Şti. tarafından yapılan 1.163,00 TL yargılama giderinin ilk derece mahkemesi aşamasında alınan hesap raporları ve bunların talimat, tebliğ giderlerine ilişkin 126,26 TL’lik bölümünün maddi tazminat istemlerinin kabul/red oranına göre belirlenen 21,50 TL’lik kısmının davacılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davalı ... İnş. Mad. Lim. Hiz. Ve San. Tic. Ltd. Şti.‘ne verilmesine, bakiye 1.036,74 TL yargılama giderinin davanın toplam kabul/red oranına göre belirlenen 622,25 TL’lik kısmının davacılardan müştereken ve müteselsilen alınarak, davalı ... İnş. Mad. Lim. Hiz. ve San. Tic. Ltd. Şti.‘ne verilmesine,
-Davalı ... Demir Çelik San. ve Tur. Tic. A.Ş.. tarafından yapılan 1.013,00 TL yargılama giderinin davanın toplam kabul/red oranına göre belirlenen 607,80 TL sinin, davacılardan müştereken ve müteselsilen alınarak, davalı ...Demir Çelik San. ve Tur. Tic. A.Ş.‘ne verilmesine, “ rakam ve sözcüklerinin yazılmasına,
5-Hükmün C bendinin tamamen silinerek yerlerine geçmek üzere,
”C-a) Davacı tarafa ait gider avansından karşılandığı UYAP üzerinden belirlenen 77,80 TL istinaf posta giderinin, hesap raporu tebliğ giderlerine ilişkin 13,50 TL’lik kısmının maddi tazminat istemlerinin kabul/red oranına göre belirlenen 11,20 TL’lik bölümünün davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacılara verilmesine, bakiye 64,30 TL’nin davanın toplam kabul/red oranına göre belirlenen 25,70 TL’sinin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacılara verilmesine,
b)Davalılar ... Demir Çelik San. ve Tur. Tic. A.Ş.. ve ... İnş. Mad. Lim. Hiz. Ve San. Tic. Ltd. Şti.’ne ait gider avansından karşılanan 400,00 TL istinaf bilirkişi hesap raporu giderinin maddi tazminat istemlerinin kabul/red oranına göre belirlenen 331,88 TL’lik kısmının adı geçen davalılar üzerinde bırakılmasına ve bakiye 68,12 TL miktarın davacılardan müştereken ve müteselsilen alınarak 34,06 TL’sinin davalı ... Demir Çelik San. ve Tur. Tic. A.Ş.‘ne, 34,06 TL’sinin davalı ... İnş. Mad. Lim. Hiz. Ve San. Tic. Ltd. Şti.‘ne verilmesine,” rakam ve sözcüklerinin yazılmasına ve hükmün bu şekliyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA, temyiz harcının istek halinde taraflara iadesine, 23/02/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.