Danıştay 6. Daire 2018/256 Esas 2022/2645 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2018/256
Karar No : 2022/2645

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...Mirasçıları;
1- ...
2- ...VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVALI) : ...Büyükşehir Belediye Başkanlığı/...
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İzmir İli, Karabağlar İlçesi, ...Mahallesi davacılara ait ...parsel sayılı taşınmazın çevresine ilişkin alanın kullanımının BHA(İ.B.Ş.B Hizmet Tesisleri Alanı) ve BHA (Hayvan Barınağı) olarak dönüştürülmesine dair İzmir Büyükşehir Belediye Meclisinin ...tarih ve ...sayılı kararı ile kabul edilen 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... İdare Mahkemesince verilen ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararda; dava dosyasında yer alan imar planı örnekleri, belediye meclis kararları ile diğer bilgi ve belgelerin incelenmesinden, dava konusu uygulama imar planı değişikliği ile davacının parselinde herhangi bir kullanım kararı getirilmediği, değişikliğin süre gelen imar planlarında belediye kullanımına özgülenmiş ve davacı parseline yakın bir alanı kapsadığı, bu alanın 17/03/2013 tarihinde onaylanan 1/25000 ölçekli çevre düzeni planında "büyük alan kullanımı gerektiren kamu kuruluş alanları" kullanımında, davacıya ait parselin ise "ağaçlandırılacak alanlar ve orman alanı" kullanımında kaldığı, 22/10/2015 tarihinde onaylanan 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliğiyle daha önce belediye hizmet alanı (çöp fabrikası) kullanımına ayrılan uyuşmazlık konusu alanın belediye hizmet alanı olarak düzenlendiği, bu haliyle dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğin üst ölçekli nazım imar planı ve 1/25.000 ölçekli çevre düzeni planına, planlar arası hiyerarşi ile planların kademeliği birlikteliği ilkesine, imar mevzuatına ve kamu yararına uygun olduğu sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Tarla vasfında olan kadastral parselde davalı idarenin kuracağı tesisin taşınmaz üzerindeki zeytin ağaçlarına zarar vereceği, tesisin 3573 sayılı yasaya aykırı olduğu ileri sürülerek kaldırılması ve işin esası hakkında yeniden karar verilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ... DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY : İzmir İli, Karabağlar İlçesi, ...Mahallesi davacılara ait ...parsel sayılı taşınmazın çevresine ilişkin alanın kullanımının BHA(İ.B.Ş.B Hizmet Tesisleri Alanı) ve BHA (Hayvan Barınağı) olarak dönüştürülmesine dair İzmir Büyükşehir Belediye Meclisinin ...tarih ve ...sayılı kararı ile kabul edilen 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin iptali istemiyle görülmekte olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT: 3194 sayılı İmar Kanununun 5. maddesinin dava konusu işlemlerin tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan halinde, uygulama imar planları, tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan; nazım imar planı ise, varsa bölge veya çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen detaylı bir raporla açıklanan ve raporuyla beraber bir bütün olan plan olarak tanımlanmıştır.
Bu tanıma göre nazım imar planları; bir bölgenin gelecekteki nüfus ve işgücü tahmin ve dağılımlarına bağlı olarak alacağı formu, sosyal donatı alanlarını içerecek şekilde bölgenin gelişme yönlerini, ana ulaşım sistemine ait bilgileri göstermek suretiyle arazi parçalarının kullanma şekillerini belirleyen planlardır. Bu planlarda yerleşmenin gelişme yönü, büyüklüğü ve arazi kullanımlarının fonksiyonel dağılımı ve genel yoğunlukları belirlenmekte ve alt ölçekteki uygulama imar planları da ancak nazım imar planları esaslarına göre çizilebilmektedir. Bu doğrultuda 1/1000 ölçekli uygulama imar planlarının, üst 1/5000 ölçekli nazım imar planı kullanım kararlarıyla uyumlu olması gerekmektedir.
Yürürlükte bulunan Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliğinin 5. maddesinin (a) bendinde; "Belediye hizmet alanı: Belediyelerin görev ve sorumlulukları kapsamındaki hizmetlerinin götürülebilmesi için gerekli itfaiye, acil yardım ve kurtarma, ulaşıma yönelik transfer istasyonu, araç ve makine parkı, bakım ve ikmal istasyonu, garaj ve triyaj alanları, belediye depoları, asfalt tesisi, atık işleme tesisi, zabıta birimleri, mezbaha, ekmek üretim tesisi, pazar yeri, idari, sosyal ve kültürel merkez gibi mahallî müşterek nitelikteki ihtiyaçları karşılamak üzere kurulan tesisler ile sermayesinin yarıdan fazlası belediyeye ait olan şirketlerin sahip olduğu tesislerin yapılabileceği alandır.", (h) bendinde, "Resmi Kurum Alanı, genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri ile özel bütçeli idarelerle, il özel idaresi ve belediyeye veya bu kurumlarca sermayesinin yarısından fazlası karşılanan kuruluşlara, kanunla veya kanunun verdiği yetki ile kurulmuş kamu tüzel kişilerine ait bina ve tesislerin yapıldığı alanlardır" olarak tanımlanmıştır.
Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliğinin "Gösterim (lejand) teknikleri" başlıklı 10. maddesinde, her türlü mekansal planın, kendi kademesinin ve yapılış amacının gerektirdiği çizim ve gösterim tekniğine göre hazırlanacağı, planların Bakanlıkça belirlenen ve Ek-1 Gösterimler başlığı altında yer alan Ek-1a Ortak Gösterimler, Ek-1b Mekansal Strateji Planları Gösterimleri, Ek-1c Çevre Düzeni Planı Gösterimleri, Ek-1ç Nazım İmar Planı Gösterimleri, Ek-1d Uygulama İmar Planı Gösterimleri ve Ek-1e Detay Kataloğuna uygun olarak hazırlanacağı kuralına yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME: Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliğinin Ek-1/d'sinde "Belediye Hizmet Alanı kapsamında kalan kullanımlarından uygulama imar planında belirlenecek kullanım parantez içinde belirtilir.
" kuralı yer almaktadır. Başka bir ifade ile uygulamaya esas olan uygulama imar planlarında belediye hizmet alanının hangi fonksiyona ayrılmış olduğunun açık ve tartışmaya yer bırakmayacak şekilde belirtilmiş olması gerekmektedir.
Dosyanın incelenmesinden, dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinde öngörülen “belediye hizmet alanı (BHA)” plan kararında parantez içerisinde sadece “(İBŞB Hizmet Tesisleri Genişleme Alanı)” ifadesinin bulunduğu; bu anlatımdan alanın büyükşehir belediyesi tarafından verilen hizmetlerde kullanılacağı anlaşılmakla birlikte alanda belediye tarafından sunulan hizmetlerin hangisinin ya da hangilerinin yer alacağının açık şekilde ifade edilmediği görüldüğünden, dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin bu açıdan şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına, imar mevzuatına ve plan tekniğine uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.
Öte yandan, dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinde “belediye hizmet alanı (hayvan barınağı)” plan kararı için yapılaşma koşullarının belirtilmediği anlaşıldığından bu yönüyle de şehircilik ilkelerine ve planlama esaslarına uygun olmadığı açıktır.
Bu itibarla, davanın reddine ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında isabet bulunmamaktadır.


KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 07/03/2022 tarihinde, kesin olarak, oy birliğiyle karar verildi.