Yargıtay 4. Ceza Dairesi 2022/8120 Esas 2022/23214 Karar Sayılı İlamı

KARAR

Hakaret ve tehdit suçlarından şüpheli ... hakkında ... Cumhuriyet Başsavcılığının 2018/249 sayılı dosyası üzerinden yürütülmekte olan soruşturma esnasında, cezai ehliyeti bulunmayan şüpheli hakkında 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun 57/1. maddesi gereğince koruma ve tedavi kararı verilmesi için ... Sulh Ceza Hakimliğine müzekkere yazılmasına dair aynı yer Cumhuriyet Başsavcılığının 09/05/2018 tarihli, 2018/249 soruşturma sayılı ve 22/10/2018 tarihli, 2018/249 soruşturma sayılı talepleri üzerine, adı geçen şüpheli hakkında koruma ve tedavi amaçlı olarak güvenlik tedbirine hükmedilmesine, toplum açısından tehlikeliliğinin ortadan kalktığının veya önemli ölçüde azaldığının tespitine kadar yüksek güvenlikli sağlık kurumunda koruma ve tedavi altına alınmasına ilişkin ... Sulh Ceza Hakimliğinin 10/05/2018 tarihli, 2018/68 değişik iş sayılı ve ... Sulh Ceza Hakimliğinin 22/10/2018 tarihli, 2018/132 değişik iş sayılı kararını müteakip, şüphelinin ... Şehir Hastanesinin 17/12/2018 tarihli ve ... sayılı raporu ile psikiyatrik hastalığa bağlı tehlikenin önemli ölçüde azaldığından bahisle derhal serbest bırakılmasına, 5 yıl süre ile 3’er ay ara ile kendisine en yakın Psikiyatri Hastanesine veya Kliniğinde kontrol muayenesine tabi tutulmasına ilişkin ... Sulh Ceza Hakimliğinin 17/12/2018 tarihli ve 2018/162 değişik iş sayılı kararının Adalet Bakanlığı tarafından kanun yararına bozulmasının istenilmesi üzerine, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'nın 20/04/2022 gün ve 2022/39287 sayılı tebliğnamesiyle dava dosyası Dairemize gönderilmekle incelendi:
İstem yazısında; "5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanun'un;
74/1. maddesinde yer alan "(1)Fiili işlediği yolunda kuvvetli şüpheler bulunan şüpheli veya sanığın akıl hastası olup olmadığını, akıl hastası ise ne zamandan beri hasta olduğunu ve bunun, kişinin davranışları üzerindeki etkilerini saptamak için; uzman hekimin önerisi üzerine, Cumhuriyet savcısının ve müdafiin dinlenmesinden sonra resmî bir sağlık kurumunda gözlem altına alınmasına, soruşturma evresinde sulh ceza hâkimi, kovuşturma evresinde mahkeme tarafından karar verilebilir.",
162. maddesinde yer alan " Cumhuriyet savcısı, ancak hâkim tarafından yapılabilecek olan bir soruşturma işlemine gerek görürse, istemlerini bu işlemin yapılacağı yerin sulh ceza hâkimine bildirir. Sulh ceza hâkimi istenilen işlem hakkında, kanuna uygun olup olmadığını inceleyerek karar verir ve gereğini yerine getirir.",
223/1. maddesinde yer alan " Duruşmanın sona erdiği açıklandıktan sonra hüküm verilir. Beraat, ceza verilmesine yer olmadığı, mahkûmiyet, güvenlik tedbirine hükmedilmesi, davanın reddi ve düşmesi kararı, hükümdür." ,
5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun;
32/1. maddesinde yer alan "Akıl hastalığı nedeniyle, işlediği fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılayamayan veya bu fiille ilgili olarak davranışlarını yönlendirme yeteneği önemli derecede azalmış olan kişiye ceza verilmez. Ancak, bu kişiler hakkında güvenlik tedbirine hükmolunur.",
57/1. maddesinde yer alan "Fiili işlediği sırada akıl hastası olan kişi hakkında, koruma ve tedavi amaçlı olarak güvenlik tedbirine hükmedilir. Hakkında güvenlik tedbirine hükmedilen akıl hastaları, yüksek güvenlikli sağlık kurumlarında koruma ve tedavi altına alınırlar." ,
Şeklindeki düzenlemeler nazara alındığında,
Hakkında açılmış kamu davası bulunmayan şüpheli ... hakkında akıl hastası olup olmadığının tespiti amacıyla Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından 5271 sayılı Kanun'un 74. maddesi gereğince sulh ceza hakimliğinden "gözlem altına alma" kararı istenebileceği, gözlem altına alma kararı sonrasında şüphelinin akıl hastası olduğunun tespit edildiği hallerde kamu davası açılması durumunda, bu sefer sanık hakkında 5237 sayılı Kanun'un 32 ve 57. maddeleri uyarınca "ceza verilmesine yer olmadığı" kararı verilerek hakkında "koruma ve tedavi altına alma" kararı verilmesi gerektiği, verilecek bu kararlarında 5271 sayılı Kanun'un 223. maddesine göre "hüküm" niteliğinde olduğu ve duruşma açılarak yapılacak yargılama faaliyeti neticesinde verilebileceği hususları gözetilmeden, yazılı şekilde şüpheli hakkında güvenlik tedbirine ve bu tedbirin kaldırılmasına karar verilmesinde isabet görülmemiştir. ” denilmektedir.
Hukuksal Değerlendirme:
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanun'un; 74/1. maddesinde yer alan "(1)Fiili işlediği yolunda kuvvetli şüpheler bulunan şüpheli veya sanığın akıl hastası olup olmadığını, akıl hastası ise ne zamandan beri hasta olduğunu ve bunun, kişinin davranışları üzerindeki etkilerini saptamak için; uzman hekimin önerisi üzerine, Cumhuriyet savcısının ve müdafiin dinlenmesinden sonra resmî bir sağlık kurumunda gözlem altına alınmasına, soruşturma evresinde sulh ceza hâkimi, kovuşturma evresinde mahkeme tarafından karar verilebilir.",
162. maddesinde yer alan " Cumhuriyet savcısı, ancak hâkim tarafından yapılabilecek olan bir soruşturma işlemine gerek görürse, istemlerini bu işlemin yapılacağı yerin sulh ceza hâkimine bildirir. Sulh ceza hâkimi istenilen işlem hakkında, kanuna uygun olup olmadığını inceleyerek karar verir ve gereğini yerine getirir.",
223/1. maddesinde yer alan " Duruşmanın sona erdiği açıklandıktan sonra hüküm verilir. Beraat, ceza verilmesine yer olmadığı, mahkûmiyet, güvenlik tedbirine hükmedilmesi, davanın reddi ve düşmesi kararı, hükümdür." ,
5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun;
32/1. maddesinde yer alan "Akıl hastalığı nedeniyle, işlediği fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılayamayan veya bu fiille ilgili olarak davranışlarını yönlendirme yeteneği önemli derecede azalmış olan kişiye ceza verilmez. Ancak, bu kişiler hakkında güvenlik tedbirine hükmolunur.",
57/1. maddesinde yer alan "Fiili işlediği sırada akıl hastası olan kişi hakkında, koruma ve tedavi amaçlı olarak güvenlik tedbirine hükmedilir. Hakkında güvenlik tedbirine hükmedilen akıl hastaları, yüksek güvenlikli sağlık kurumlarında koruma ve tedavi altına alınırlar." ,
İnceleme konusu somut olayda;
Şüpheli ... hakkında 30/04/2018 tarihinde hakaret ve tehdit suçlarını işlediğinden bahisle yapılan şikayet üzerine 03/05/2018 tarihinde Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından ... Sulh Ceza Hakimliği’nden CMK 74/1 maddesi gereğince gözlem altına alınması talebinde bulunulduğu, ... Sulh Ceza Hakimliği’nin 03/05/2018 tarihinde dosyada yapılan incelemede psikiyatri uzmanının görüşü bulunmadığından bahisle talebin reddine karar verildiği, Cumhuriyet Başsavcılığı’nca şüphelinin gözlem altına alınmasının gerekip gerekmediğine dair ilgili hastaneye yazılan müzekkereye 04/05/2018 tarihinde şüphelinin atılı eylemler yönünden cezai ehliyeti bulunmadığından TCK'nın 32. maddesi kapsamında değerlendirilmesi ve TCK'nın 57. maddesi gereğince güvenlik tedbirine hükmolunması gerektiğine dair verilen cevabi yazı neticesinde; Cumhuriyet Başsavcılığı’nca şüpheli hakkında TCK'nın 57. maddesi gereğince tedbire hükmedilmesine ilişkin talepte bulunulduğu ve ... Sulh Ceza Hakimliğinin 10/05/2018 tarihli, 2018/68 değişik iş sayılı ve ... Sulh Ceza Hakimliğinin 22/10/2018 tarihli, 2018/132 değişik iş sayılı kararları ile şüpheli hakkında TCK'nın 57/1. maddesi uyarınca koruma ve tedavi amaçlı olarak güvenlik tedbirine hükmedilerek yüksek güvenlikli sağlık kurumlarında koruma ve2018/162 Değişik iş sayılı kararı ile tedavi altına alınmasına karar verildiği, ... Şehir Hastanesi’nin 17/12/2018 tarihli sağlık kurulu raporu ile şüpelinin toplum açısından tehlikeliliğinin önemli ölçüde azaldığının belirtilerek hasteneden çıkarılması talebinde bulunulması üzerine; ... Sulh Ceza Hakimliğinin 17/12/2018 tarihli ve 2018/162 değişik iş sayılı kararı ile şüpheli ...’ın derhal serbest bırakılmasına, 5 yıl süre ile 3’er ay ara ile kendisine en yakın Psikiyatri Hastanesine veya Kliniğinde kontrol muayenesine tabi tutulmasına karar verildiği anlaşılmıştır.
Yapılan şikayet nedeni ile hakkında soruşturma yürütülen ve talep tarihinde hakkında açılmış bir kamu davası bulunmayan şüpheli ...’ın akıl hastası olup olmadığının tespiti amacıyla Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından 5271 sayılı Kanun'un 74. maddesi gereğince sulh ceza hakimliğinden "gözlem altına alma" kararı istenebileceği, gözlem altına alma kararı sonrasında akıl hastası olduğu tespit edilen şüpheli hakkında kamu davası açılması ve yargılama sonucunda sanığın eyleminin sübut bulması durumunda sanık hakkında 5237 sayılı Kanun'un 32 ve 57. maddeleri uyarınca "ceza verilmesine yer olmadığı" kararı verilerek hakkında "koruma ve tedavi altına alma" kararı verilmesi gerektiği, verilecek bu kararlarında 5271 sayılı Kanun'un 223. maddesine göre "hüküm" niteliğinde olduğu ve duruşma açılarak yapılacak yargılama faaliyeti neticesinde verilebileceği hususları gözetilmeden, yazılı şekilde şüpheli hakkında TCK'nın 57/1. maddesi gereğince güvenlik tedbirine ve bu tedbirin kaldırılmasına karar verilmesi hukuka aykırıdır
Sonuç ve Karar:
Yukarıda açıklanan nedenlerle;
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'nın kanun yararına bozma istemi doğrultusunda düzenlediği tebliğnamedeki düşünce yerinde görüldüğünden,
1-... Sulh Ceza Hakimliğinin 10/05/2018 tarihli, 2018/68 değişik iş sayılı, ... Sulh Ceza Hakimliğinin 22/10/2018 tarihli, 2018/132 değişik iş sayılı, ... Sulh Ceza Hakimliğinin 17/12/2018 tarihli ve 2018/162 değişik iş sayılı kararlarının 5271 sayılı CMK’nın 309. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
2-Aynı Kanun'un 309/4-a maddesi gereğince, sonraki işlemlerin mahallinde tamamlanmasına, dosyanın Adalet Bakanlığına sunulmak üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE, 22/11/2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.