3. Hukuk Dairesi 2017/9200 E. , 2019/5824 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasındaki kira bedelinin tespiti davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kısmen kabulü yönünde verilen hükmün, süresi içinde taraflarca temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacılar, davalı kiracı ile aralarındaki kira sözleşmesinin başlangıç tarihinin 01/07/2004 ve ödenen aylık kira bedelinin brüt 8.925 TL olduğunu beyan ederek yeni kira döneminin başlangıcı olan 01/07/2014 tarihi itibariyle aylık kira bedelinin brüt 26.250 TL olarak tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı, davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece, aylık kira bedelinin 01/07/2014 tarihi itibariyle hak ve nesafet kuralları gereğince brüt 20.400 TL olarak tespitine karar verilmiş; Hüküm, taraflarca temyiz edilmiştir.
1-) 18.11.1964 gün ve 2/4 sayılı Y.İ.B.K. ve yerleşik Yargıtay uygulamalarına göre “hak ve nesafet” ilkesi uyarınca kira parasının tespitine karar verilirken öncelikle tarafların tüm delilleri varsa emsal kira sözleşmeleri aslı veya onaylı örnekleri dosyaya alınmalı, bilirkişi marifetiyle kiralanan taşınmaz ve taraf emsalleri tek tek görülüp incelenmeli, böylece elde edilen veriler somutlaştırılarak, dava konusu yer ile ayrı ayrı (konumu, çevresi, niteliği, kullanım şekli, kira başlangıç tarihi, kira süreleri vb.) kira parasına etki eden tüm nitelikleri karşılaştırılmalı, emsal kira bedellerinin niçin uygun emsal olup olmadığı somut gerekçelerle açıklanmalı, dava konusu taşınmazın yeniden kiraya verilmesi halinde getirebileceği kira parası belirlenmeli, hâkimce bu kira parası dikkate alınmak suretiyle hak ve nesafete; özellikle tarafların kira sözleşmesinden bekledikleri amaçlarına uygun makul bir kira parasına hükmedilmelidir.
Somut olayda; Davacı tarafından tespiti talep edilen dönem hak ve nesafet dönemi olup mahkemece hak ve nesafete göre belirleme yapılmasında isabetsizlik olmamakla birlikte, hükme esas alınan bilirkişi raporu denetime elverişli olmayıp hüküm kurmaya da yeterli görülmemiştir.
Mahkemece, ilk yapılan keşif neticesinde alınan bilirkişi raporunda; kiralanan taşınmazların toplam alanının 313,25 m2 olduğu, emsallere göre taşınmazın aylık brüt kira bedelinin 14.040 TL olacağı belirtilmesine rağmen, daha sonra alınan bilirkişi raporunda; kiralanan taşınmazlardan 10 nolu bağımsız bölümün brüt 65,49 m2, 13 nolu bağımsız bölümün ise brüt 133,77 m2 alana sahip olduğu belirtilerek taşınmazların boş olarak yeniden kiralanması halinde aylık brüt 24.000 TL kira bedeli getirebileceği belirtilmiştir. Raporlar arasındaki kira bedelleri ve kiralananların kullanım alanlarına dair ortaya çıkan çelişkinin giderilmesi için ek rapor alınmadığı gibi, mahkeme gerekçesinde, neden sonradan alınan rapora üstünlük tanındığını belirtmemiştir.
Bu durumda; Mahkemece, taraf emsalleri değerlendirilerek gerekirse resen emsal araştırması yapılmak suretiyle, emsaller keşifte gezilerek ve kiralanan ile karşılaştırılarak hüküm kurmaya yeterli ve denetime elverişli bir şekilde bilirkişi heyeti raporu alınarak, taşınmazın boş olarak yeniden kiraya verilmesi halinde getirebileceği brüt kira bedeli belirlenip bu bedelden davalının eski kiracı olduğu gözetilerek hakkaniyete uygun bir miktarda indirim yapıldıktan sonra kira bedelinin brüt olarak tespiti gerekirken, bilirkişi raporları arasındaki çelişki giderilmeden ve yetersiz bilirkişi raporuna göre hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
2) Bozma nedenine göre, tarafların diğer temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz olunan kararın 6100 sayılı ...ya 6217 Sayılı Kanunla eklenen geçici 3.madde hükmü gözetilerek HUMK.nın 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440. maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 26/06/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.