Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/10889 Esas 2022/277 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi :İş Mahkemesi

Dava, sigorta başlangıcının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, uyulan bozma ilamı sonrası davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
506 sayılı Kanunun 108. maddesi gereğince sigortalılık başlangıç tarihinin belirlenmesine ilişkin açılan her dava, sigortalılığın saptanması istemini de içerdiğinden, bu Kanunun 79/10. maddesine dayalı olan ve hizmet tespiti davası olarak nitelendirilen bir görünüm arz etmekte olup bunun doğal sonucu olarak da söz konusu 1 günlük çalışmanın belirlenmesi talepli davada, hizmet tespiti davalarındaki kanıtlama yöntem ve ilkeleri benimsenip uygulanmalı, başka bir anlatımla, sigortalılıktan söz edilebilmesi için, çalışmanın varlığı, hizmet tespiti davaları yönünden kabul edilen yöntem ve ilkelere uygun biçimde saptanmalıdır. Yöntemince düzenlenerek yasal hak düşürücü süre içerisinde Kurum'a verilen sigortalı işe giriş bildirgesi, ilgilinin işe alındığını gösteren yazılı delil niteliğinde ise de sigortalılığın kabulü açısından kuşkusuz tek başına yeterli kabul edilemez ve bu kapsamda çalışma olgusunu ortaya koyabilecek inandırıcı ve yeterli başka kanıtlar aranmalıdır.
Bu tür davalar kamu düzeni ile ilgili olduğundan özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunlu olup mahkemece, tarafların sunduğu deliller ile yetinilmemeli, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun ilgili hükümleri esas alınarak kendiliğinden araştırma ilkesi benimsenmeli, sigortalılığın kabulü ve hüküm altına alınabilmesi için hizmet akdinin ve eylemli çalışmanın varlığı ortaya konulmalıdır.
Belirtilen açıklamalar ışığından somut olaya dönüldüğünde, davacının 27.09.1983 tarihinde dava dışı Re-Va Tıbbi Cihaz Tic. ve San. Ltd.Şti'nde çalışmaya başladığını belirterek bu tarihin sigorta başlangıcı olarak tespitini talep ettiği işbu davada, mahkemece bir kısım araştırma yapılmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiş ise de, hükmün eksik araştırma ve incelemeye dayalı olduğu anlaşılmıştır.
16.05.1970 doğum tarihli olan davacının, tespitini istediği tarihte 13 yaşında olduğu, diğer taraftan 01.01.1984 tarihinden itibaren yine aynı işyerinden bildirimlerinin bulunduğu, 27.09.1983 tarihli işe giriş bildirgesinin süresinde kuruma verildiği, işyerinin kapsamda olduğu, ilgili tarihlerde bildirimi bulunan tanık Hüseyin’in, davacının çırak olarak işi öğrenmeye çalıştığını ancak hangi tarihlerde çalıştığını tam olarak bilemediğini belirttiği anlaşılmakla, her ne kadar davalı Kurum nezdinde ilgili döneme ait bordro bulunmuyor ise de, davacının sunmuş olduğu bordro bilgilerinden o dönemde çalışanların tespiti yoluna gidilerek ulaşılabildiği takdirde beyanlarına başvurulmak suretiyle hizmet akdi kapsamında bir çalışmanın olup olmadığı araştırılmalı, yine davacının yaşı dikkate alınarak okul durumu araştırılmalı, işe giriş bildirgesinin tek başına davayı aydınlatmak için yeterli olmadığı dikkate alınarak, eylemli çalışmanın var olup olmadığı, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip; deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek, varılacak sonuç uyarınca bir karar verilmelidir.
Mahkemece, açıklanan maddi ve hukuki ilkeler gözetilmeksizin, eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak yazılı şekilde hüküm kurulması, usûl ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davalı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 12.01.2022 gününde oy birliğiyle karar verildi.