Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/12196 Esas 2022/299 Karar Sayılı İlamı

Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
İlk Derece
Mahkemesi : ... 1. İş Mahkemesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı ... İlaç San. ve Tic. A.Ş. vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı davalı ... İlaç San. ve Tic. A.Ş ve feri müdahil Kurum vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin davalı şirkette 2007 Ekim ayında işe başladığını davalı şirketin ... bölge müdürlüğünde 13.08.2014'e kadar kesintisiz çalıştığını işveren tarafından 2009 Şubat ayına kadar sigortasının davalının alt işveren A1 Temizlik şirketi üzerinden yapıldığını, bu tarihte çıkış gösterilmesine rağmen 13.08.2014'e kadar çalıştığını, davacının hafta içleri her gün çalıştırıldığını, buna rağmen haftada 2 gün çalışmış gibi gösterildiğini, ücretinin de iki günlük çalışma üzerinden ödendiğini, işyerinde temizlik ve sekreterlik yanında kargo tesliminden de sorumlu olduğunu, gönderilen ve alınan tüm kargo ve postaların davacının kontrolünde olduğunu, ekteki pusulalar incelendiğinde davacıya ofis temizlik adı altında ödeme yapılacağının görüleceğini sigortasız çalıştığı dönemde ödemelerin bu şekilde yapıldığını, davalının ... bölge müdürlüğünde de benzer istihdam olduğunu bu sebeple kuruma şikayetler bulunduğunu ileri sürerek davacının 2009 Şubat 13.08.2014 arasında sürdürdüğü hizmetlerin tesbitine karar verilmesini talep etmiştir.
II-CEVAP:
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; şirketin sigortasız personel istihdamının söz konusu olmayacağını davacının ... Bölge Müdürlüğü inisiyatifi ile irtibat ofisinin temizliğini yapmak üzere çağırıldığını ve haftada 2 gün gelmesinin talep edildiğini bunun üzerine kendisine geldiği iki günün karşılığı makbuz imzalatılarak ödeme yapıldığını, davacının ofiste tanıtım temsilcisi yok iken kargo almasının onu sekreter vasfına sokmayacağını 2014 yılı ortalarında bir işyeri açtığını beyan ederek artık temizliğe gelmeyeceğini bildirdiğini ve sonrasında büroya gelmediğini, davacı ile aralarında işçi işveren ilişkisi bulunmadığını ileri sürerek davanın reddini talep etmiştir.
Feri müdahil vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının davalı yanında bildirilen hizmeti olmayıp 28.11.2007-16.02.2009 arası Zekeriya Kadayıfçı, 01.10.2013-31.08.2015 arası Mustafa Kaymak yanından bildirilen çalışmaları olduğunu, davaların kamu düzenine ilişkin olup çalışma olgusunun hiçbir şüpheye yer vermeyecek şekilde ispatı gerektiğini ileri sürerek davanın reddini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI:
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk derece mahkemesi kararının özeti: "davanın kabulü ile; davacının davalıya ait 1083887.07 sicil sayılı işyerinde 17/02/2009 - 13/08/2014 tarihleri arasında prime esas asgari kazanç üzerinden çalıştığının tespitine..." karar verilmiştir.
Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; davacının müvekkili şirket ile aralarında hiçbir zaman bir iş sözleşmesi kurulmadığını, davalı şirketin kurumsal bir işyeri olup, tüm çalışanlarına sigortalı gösterirken davacıyı sigortalı göstermemesinin mümkün olmadığını; davacının davalı işyerinde sekreter olarak çalıştığı yönündeki iddiasının kabul edilemeyeceğini, ... Bölge Müdürlüğü İrtibat Ofisinin temizliği için haftada 2 gün gelmesinin talep edildiğini, geldiği günlere göre gider makbuzu imzalatılarak ödeme yapıldığını, tanıkların doğru ifade vermediklerini, haksız ve yersiz açılan davanın reddi gerektiğini beyan etmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
İlk derece mahkemesi hükmü yerinde görülerek “Davalı vekilinin istinaf başvurusunun HMK'nın 353/1-b maddesinin 1. alt bendi gereğince esastan reddine,” karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı vekili ile feri müdahil Kurum vekili eksik incelemeyle yazılı delil olmaksızın karar verildiğinden bahisle kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davanın yasal dayanağı 5510 sayılı Kanunun 86/9. maddesi olup anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin bu tür davalar kamu düzeni ile ilgili olduğundan özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip gerek görüldüğünde kendiliğinden araştırma yapılarak delil toplanabileceği açıktır.
Dosya kapsamındaki kayıt ve belgelerden; dava, ... İlaç San. ve Tic. A.Ş. aleyhine açılmış, Mahkemece davalı işverene ilişkin işyeri sicil kayıt bilgilerinin, aylık prim ve hizmet belgelerinin istenmesi üzerine Kurum tarafından gönderilen ... sicil numaralı işyeri olarak ... İlaç San. ve Tic. Ltd. Şti.’ne ilişkin işyeri sicil bilgileri gelmiş,öte yandan ... sicil numaralı işyeri olarak hem ... İlaç San. ve Tic. A.Ş. adına hem de ... İlaç San. ve Tic. Ltd. Şti. olarak 2009/2-2014/12. ay arası dönemin aylık prim ve hizmet belgelerinin gönderildiği,her iki şirket adına gönderilen bildirgelerde aynı dönemlerde aynı çalışanların bildirildiği, öte yandan her iki şirkete ait bildirgelerde işyeri adreslerinin de farklı olduğu, bu durumda 283887 sicil numaralı işyerinin hangi şirkete ait olduğunun net olarak ortaya konulmadığı, öte yandan dinlenen tanıkların hizmet dökümleri ekindeki işveren bilgilerine göre davalı A.Ş.’nin ... sicil no.lu işyerinin de olduğu anlaşılmakla, Mahkemece davalı şirketin başkaca işyerlerinin olup olmadığı, kapsam ve mahiyet durumları da araştırılmalı, ... sicil numaralı işyerinin hangi unvanlı şirkete ait olduğu ortaya konulmalı, gerekirse davacının da hangi işyerinde çalıştığı hususunda beyanı alınmalı, bu suretle dava dışı işverenin belirlenmesi halinde Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 124'üncü maddesi de nazara alınarak yasal ve yöntemine uygun bir biçimde davaya katılımı sağlanmalıdır.
Mahkemece yukarıda belirtilen hukuki ve maddi olgular göz önünde bulundurulmaksızın eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde karar verilmiş olması, usûl ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı şirket ile feri müdahil Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararı kaldırılarak sair hususlar incelenmeksizin İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle, sair yönler incelenmeksizin BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden ilgiliye iadesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 12.01.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.