Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/10575 Esas 2022/426 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
İlk Derece
Mahkemesi : ... 2. İş Mahkemesi

Dava, hizmet tespiti ve sigorta başlangıç tarihinin tespiti istemlerine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı davacı ve feri müdahil Kurum vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun feri müdahil Kurum yönünden esastan reddine, davacı yönünden kabulüne, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Dairemiz bozma kararı sonrası, ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi'nce bozmaya uyularak verilen kararın feri müdahil Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili, müvekkilinin 10/05/2008 ile 10/05/2011 arasında davalı işyerinde çalıştığının ve sigorta başlangıç tarihinin 10/05/2008 olarak tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II-CEVAP
Davalı şirket vekili, davacının işe giriş tarihinin 10.5.2008 değil 10.5.2011 olduğunu, üç yıllık süreçte sigortasının zamanında yapılmamış olduğu yönündeki iddiasının hayatın doğal akışına aykırı bulunduğunu beyanla davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Fer'i müdahil Kurum vekili, davanın hak düşürücü süreye uğradığını beyanla davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
"Davanın kısmen kabulü ile;
Davacının davalı işyerinde kuruma bildirilen süreler dışında 31/02/2012-01/11/2012 ve 21/08/2013-28/09/2013 tarihleri arasında hizmet akdine tabi olarak çalıştığının tespitine,
Fazlaya ilişkin talebin reddine" karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi'nin Dairemizin bozma ilamına uyulmasına karar verilerek yapılan yargılama sonucunda;
"I- Feri müdahil Kurum vekilinin istinaf başvurusunun HMK 353/1-b-1 maddesi gereğince esastan reddine,
II-Davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına ve HMK'nun 353/1-b-2 maddesi uyarınca aşağıdaki şekilde düzeltilmesine, davanın kabulü ile; davacının davalı ... Yemekçilik İmalat San. ve Tic. Ltd. şirketi işyerinde 10/05/2008-10/05/2011 tarihleri arasında aralıksız hizmet akdine tabi olarak çalıştığının tespitine" karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Fer'i müdahil Kurum, kararın eksik incelemeye dayalı olduğunu beyanla, davaya konu kararın bozulmasını talep etmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
1) 506 sayılı Kanunun 79/10. maddesi hükmüne göre; Kuruma bildirilmeyen hizmetlerin sigortalı hizmet olarak değerlendirilmesine ilişkin davanın, tespiti istenen hizmetin geçtiği yılın sonundan başlayarak 5 yıl içinde açılması gerekir. Bu yönde, anılan madde hükmünde yer alan hak düşürücü süre; yönetmelikle tespit edilen belgeleri işveren tarafından verilmeyen veya çalışmaları Kurumca tespit edilemeyen sigortalılar için geçerlidir. Bir başka anlatımla; sigortalıya ilişkin olarak işe giriş bildirgesi, dönem bordrosu gibi yönetmelikte belirtilen belgelerin Kuruma verilmesi ya da çalışmaların Kurumca tespit edilmesi halinde; Kurumca öğrenilen ve sonrasında kesintisiz biçimde devam eden çalışmalar bakımından hak düşürücü sürenin geçtiğinden söz edilemez. Ne var ki; sigortalının Kuruma bildiriminin işe giriş tarihinden sonra yapılması, bir başka ifade ile sigortalının hizmet süresinin başlangıçtaki bir bölümünün Kuruma bildirilmeyerek sonrasının bildirilmesi ve Kuruma bildirimin yapıldığı tarihten önceki çalışmaların, bildirgelerin verildiği tarihi de kapsar biçimde kesintisiz devam etmiş olması halinde, Kuruma bildirilmeyen çalışma süresi yönünden hak düşürücü sürenin hesaplanmasında; bildirim dışı tutulan sürenin sonu değil, kesintisiz olarak geçen çalışmaların sona erdiği yılın sonu başlangıç alınmalıdır.
Öte yandan, Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 2003/21-43 Esas, 2003/97 Karar ve 26.02.2003 tarihli kararında ayrıntıları açıklandığı üzere; kural olarak işe giriş bildirgeleri ve ücret ödeme bordroları sigortalının imzasını içermelidir. Sigortalı, anılan belgeleri hile, hata veya manevi baskı altında imzaladığını ileri sürmemiş veya imzanın kendisine ait olmadığını ya da kesintisiz çalıştığını söylememiş ise, birden fazla işe giriş bildirgesinin varlığı ve işyerinden yapılan kısmi bildirimler, sigortalının o işyerinde kesintili çalıştığına karine oluşturur. Bu karinenin, aksinin, ancak, eş değer de delillerle kanıtlanması gerekmekte olup tanık sözlerine değer verilemez. Bu halde ise hak düşürücü sürenin kesinti tarihleri dikkate alınarak her bir dönem bakımından ayrı ayrı değerlendirilmesi gerekecektir.
Eldeki davada, Bölge Adliye Mahkemesince, davanın kabulüne ve davacının 10/05/2008-10/05/2011 tarihleri arasında aralıksız hizmet akdine tabi olarak çalıştığının tespitine karar verilmiş ise de yapılan araştırmanın hüküm kurmaya elverişli olmadığı anlaşılmaktadır.
Dosyanın tetkikinde, davalı işyerinde çok sayıda bordro tanığı bulunduğu halde davacı/bordro tanıkları dinlenerek karar verildiği, resen bordro tanığı dinlenmesi yoluna gidilmediği anlaşılmakla; resen tespit edilecek bordro tanıklarının dinlenilmesi suretiyle varılacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken yetersiz tanık beyanlarına dayanılarak yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, fer'i müdahil Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesinin, davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne ilişkin kararı bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi kararının yukarıda açıklanan nedenlerle HMK’nın 373/2 maddesi gereği BOZULMASINA, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 13.01.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.