Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/12480 Esas 2022/350 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi :İş Mahkemesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozmaya uyulduktan sonra davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davalı işverenlere ait işyerinde 06.02.1992-27.05.2005 tarihleri arasında hizmet akdine tabi olarak geçen ve davalı Kuruma bildirilmeyen çalışma sürelerinin tespitine ilişkin davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 79. maddesi olup anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin bu tür davalar kamu düzeni ile ilgili olduğundan özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip gerek görüldüğünde kendiliğinden araştırma yapılarak delil toplanabileceği açıktır.
İnceleme konusu davada; istem reddedilmiş ise de, dosyada yer alan bilgi ve belgeler karar vermeye elverişli görünmemektedir. Mahkemece yapılan yargılama sonunda verilen hüküm, Dairemizce yapılan temyiz denetimi üzerine bozulmuş olup, anılan bozma ilamına uyulmasına karşın, bozma gereklerinin yerine getirilmediği ve yeterli araştırma yapılmadığı anlaşılmıştır. Öncelikle, davacıdan talebini somutlaştırması istenmeli, davalı ...’nın yanında çalışıp çalışmadığı, çalıştı ise, hangi adreste, hangi tarihler arasında çalıştığı, aynı şekilde davalı ...’nın yanında hangi tarihler arasında hangi adreste çalıştığı, başka kişilere parça başı iş yapıp yapmadığı, çalışma şekli sorulmalı, davalı ...’nın vergi dairesinde kayıtlı olduğu dönemde komşu işyerleri SGK, vergi ve belediye kayıtlarından araştırılıp, tespit edilerek komşu işyeri sahipleri veya çalışanların beyanları alınmalı, iş hanının hissedarlarının vekaleten işlerini takip ettiğini beyan eden tanık Bayram Uğur Tanuğur’dan, iş hanının yöneticisi ve iş hanı ile kendisinden önce ilgilenen kişilerin kimler olduğu sorularak, bu kişiler ve davacının çalışmasını bilebilecek kişiler belirlenerek tanık olarak bilgi ve görgülerine başvurulmalı, dinlenen tanık anlatımları arasındaki çelişkiler giderilmeli ve uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip, deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek varılacak sonuç uyarınca bir karar verilmelidir.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde ilgilisine iadesine, 13.01.2022 tarihinde oybirliğiyle karar verilmiştir.