15. Hukuk Dairesi 2014/4978 E. , 2015/2531 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk Hakimliği
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davalı tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan alacak talebine ilişkin olup mahkemece davanın kabulüne dair verilen karar davalı tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı davasında maliki olduğu binanın genel tadilatı kapsamında yer, duvar seramikleri, elektrik tesisatı, amerikan kapı, parke silim işlerinin yapımı için davalı ile aralarında 10.07.2011 tarihli sözleşme düzenlendiğini, imalât bedelinin 8.000,00 TL olarak kararlaştırıldığını, davalıya 7.000,00 TL ödendiğini, buna rağmen davalının işi eksik ve kusurlu yaptığını, mahkemede yaptırdığı tespitte eksik ve kusurların giderilmesi için 5.000,00 TL gerektiğinin belirlendiğini açıklayarak bu bedelin 183,00 TL tespit masrafı ile birlikte 5.183,00 TL olarak davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiş, davalı savunmasında sözleşmede kararlaştırılan imalâtları eksiksiz olarak yaptığını, sözleşme bedelinden 1.000,00 TL"nın ödenmediği gibi ayrıca sözleşme dışı imalâtlar nedeniyle 7.000,00 TL alacağının bulunduğunu, davacının bu borcunu ödememek için eldeki davayı açtığını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. Mahkemece tespit dosyasındaki rapora göre 5.000,00 TL üzerinden davanın kabulüne karar verilmiştir.
Taraflar arasında düzenlendiği ihtilafsız olan sözleşme, niteliği itibariyle karşılıklı edimleri içeren eser sözleşmesidir. Bu sözleşmede davacı iş sahibinin edimi imalât bedelini ödemek, davalı yüklenicinin edimi ise imalâtı sözleşmeye uygun olarak yapıp iş sahibine teslim etmektir. Karşılıklı taahhütleri içeren sözleşmede bir taraf üzerine düşen edimi yerine getirmemiş ise karşı taraftan edimini ifa etmesini isteyemez. İş sahibinin imalât bedelinin tamamını ödememiş olması halinde kalan işlerin yüklenici tarafından yapılmasını beklemek sözleşme ve iyi niyet kurallarına aykırıdır.
Somut olayda sözleşmede imalâtın bedeli 8.000,00 TL olarak kararlaştırılmıştır. Bu haliyle sözleşmedeki bedel, sözleşme tarihi itibarıyla uygulanması gereken 818 sayılı BK’nın 365. maddesinde tanımlanan götürü bedeldir. Davalının beyanlarına göre iş bedelinin tamamının ödenmediği anlaşılmaktadır. Götürü bedelli işlerde, yüklenicinin hak ettiği iş bedelinin saptanması yada iş sahibinin ödemesinin fazla olup olmadığının belirlenmesi için gerçekleştirilen imalâtın eksik ve kusurlar da dikkate alınarak tüm işe oranının tespiti, bulunacak bu oranın toplam iş bedeline uygulanarak hak edilen bedelin saptanması ve bulunacak bu rakamdan kanıtlanan ödemeler düşülerek hesaplanması gerekmektedir. Yüklenicinin sözleşme dışı gerçekleştirdiği imalât bulunması ve bunun iş sahibinin yararına olması durumunda yüklenici, bunların yapıldığı tarihteki rayiçleriyle belirlenecek bedelini, yine 818 sayılı BK"nın 413. maddesi uyarınca vekâletsiz iş görme hükümlerine göre iş sahibinden talep edebilir. Bu talep mahsup niteliğinde olduğundan karşı dava olarak ileri sürülmesi zorunlu olmayıp, mahsup beyanı itiraz niteliğinde olduğundan mahkemelerce kendiliğinden gözetilir.
Açıklanan bu genel ilkelere göre mahkemece yapılması gereken iş yeni bir bilirkişiden alınacak rapor ile öncelikle sözleşme kapsamında yapılan imalâtların yapılacak tüm imalâta oranının belirlenmesi, bulunacak oranın imalât bedeline oranlanarak yüklenici alacağının belirlenmesi, bundan sonra sözleşme dışı imalât olup olmadığının incelenmesi, varsa vekâletsiz iş görme hükümlerine göre yapıldığı yıl piyasa rayiçlerine göre bedellerinin saptanarak yüklenicinin toplam alacağının belirlenmesi, bulunacak miktardan iş sahibi tarafından kanıtlanacak ödemelerin mahsubu ile sonucuna göre karar verilmesinden ibarettir. Bu nedenlerle eksik incelemeye dayalı kararın bozulması uygun bulunmuştur.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle kararın temyiz eden davalı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine, karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere 13.05.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.
