Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2020/11659 Esas 2022/618 Karar Sayılı İlamı

Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
No : 2019/4027-2020/1786
İlk Derece
Mahkemesi :... 4. İş Mahkemesi
No :2016/343-2019/276


Dava, iş kazasından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat istemlerine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davalı Onew Metal Sünger San. ve Tic. Ltd. Şti. yönünden davanın reddine, diğer davalı yönünden davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı taraflarca istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesince tarafların istinaf başvurularının kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına davalı Onew Metal Sünger San. ve Tic. Ltd. Şti. yönünden davanın reddine, diğer davalı yönünden davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesince verilen kararın, davacı ve davalı Sege Taşıt Kolt. ve Oto. San. ve Tic. A.Ş. tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı 77.342,04 TL maddi, 50.000,00 TL manevi tazminatın tahsilini talep ve dava etmiştir.
II-CEVAP
Davalılar davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuşlardır.
III-MAHKEME KARARI:
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk derece mahkemesince davalı Onew Metal Sünger San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin kusuru bulunmadığından bahisle bu davalı yönünden davanın reddine, diğer davalı Sege Taşıt Kolt. ve Oto. San. ve Tic. A.Ş. yönünden davacının maddi tazminat isteminin kabulüne, davacı lehine 20.000,00 TL manevi tazminat ödenmesine karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
İlk derece mahkemesi kararına karşı taraflarca istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesince tarafların istinaf başvurularının kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına davalı Onew Metal Sünger San. ve Tic. Ltd. Şti. yönünden davanın reddine, diğer davalı yönünden davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle, davalı Onew Metal Sünger San. ve Tic. Ltd. Şti. yönünden davanın reddine karar verilmesinin hatalı olduğunu, manevi tazminatın az olduğunu,
Davalı Sege Taşıt Kolt. ve Oto. San. ve Tic. A.Ş. vekili temyiz dilekçesinde özetle, kusurun hatalı tespit edildiğini, davacının asgari ücretle çalıştığını, bu nedenle ücretin doğru belirlenmediğini, fazla mesainin ücrete dahil edilmemesi gerektiğini, maddi ve manevi tazminatın fazla olduğunu, ıslah edilen kısma ıslah tarihinden faiz verilmesi gerektiğini, müvekkilinin SGK’ ya iş kazalarıyla meslek hastalıkları, hastalık, analık, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarının gerektirdiği her türlü yardım ve ödemelerle her çeşit yönetim giderlerini karşılamak üzere, kanun hükümlerine göre prim ödediğini, buna karşın zararın SGK tarafından karşılanmadığını ileri sürmüştür.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Dava ehliyeti, kişinin bizzat veya vekili aracılığıyla bir davayı davacı veya davalı olarak takip etme ve usuli işlemleri yapabilme ehliyetidir. Dava ehliyeti, medeni hakları kullanma ehliyetinin usul hukukunda büründüğü şekildir; dolayısıyla, medeni hakları kullanma ehliyetine (fiil ehliyetine) sahip gerçek ve tüzel kişiler dava ehliyetine de sahiptirler.
Taraf sıfatına gelince; bir hakkı dava etme yetkisi (dava hakkı) kural olarak o hakkın sahibine aittir. Bir hakkın sahibinin kim olduğu, dolayısıyla o hakkı dava etme yetkisinin kime ait olduğu, (o davada davacı sıfatının kime ait olacağı) tamamen maddi hukuk kurallarına göre belirlenir. Ancak, bir davanın davacısının o dava yönünden davacı sıfatına sahip bulunmadığının belirlenmesi halinde, mahkeme dava konusu hakkın mevcut olup olmadığını inceleyemeyeceği ve sıfat yokluğundan davanın reddine karar vermek zorunda olduğu için, taraf sıfatı usul hukukunun da düzenleme alanındadır.
Eş söyleyişle, sıfat, dava konusu sübjektif hak (dava hakkı) ile taraflar arasındaki ilişkidir. Taraf ehliyeti, dava ehliyeti ve davayı takip yetkisi, davanın taraflarının kişilikleriyle ilgili olduğu halde, taraf sıfatı dava konusu sübjektif hakka ilişkindir (Baki Kuru-Ramazan Arslan-Ejder Yılmaz, Medeni Usul Hukuku, 7. baskı, ... 1995, s. 231). Bu nedenle, davanın tarafları, taraf ehliyetine sahip olmalıdır. Yani, bir davada taraf olabilmek için, ya, hakiki şahıs; ya da, hükmi şahıs olmak gerekir. Zira, taraf ehliyeti, medeni hukukun haklardan istifade ehliyetine tekabül eder (Saim Üstündağ, Medeni Yargılama Hukuku, C. I-II, 7. Baskı, ... 2000, s.288). Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 06.06.2007 tarih, 2007/10-358 Esas, 2007/337 Karar sayılı kararında da benimsendiği üzere; ticari şirketin tüzel kişiliği ticaret sicilinden silinmesi (terkini) ile sona erer. Tüzel kişiliğin sona ermesi için tasfiye işlemlerinin eksiksiz yapılmış olması gerekir. Şayet tasfiye işlemleri gerektiği gibi tamamlanmamış ve tasfiyesi gereken hususlar eksik bırakılmış ise, tüzel kişilik ticaret sicilinden silinse bile şirketin tüzel kişiliğinin sona erdiğinin kabulü olanaksızdır. Bu durumda, tüzel kişiliğin yeniden ihyasına gidilerek taraf teşkili sağlanmak suretiyle yargılamanın devamının sağlanması gerekir. Şu halde; anılan HGK kararı çerçevesinde, tüzel kişiliği sona eren davalı şirketin ihyası için tasfiye memurluğu ile Ticaret Siciline husumet yöneltilerek ayrı bir dava açılması için davacı tarafa uygun bir süre verilmeli, dava açıldığı takdirde bu davanın sonucu beklenmeli, tüzel kişiliğin yeniden ihyası halinde, taraf teşkili sağlanarak, sonucuna göre karar verilmelidir.
Somut olayda mahkemece ticaret sicil müdürlüğünden davalı Onew Metal Sünger San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin ticaret sicilinden terkin edilip edilmediğini araştırmak, karardan önce terkin edildiğinin anlaşılması halinde yukarıda belirtilen esaslar dahilinde ihya prosedürü işletildikten sonra taraf teşkilini sağlamak ve sonucuna göre karar vermek gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olmuştur.
O hâlde, davacı ve davalı Sege Taşıt Kolt. ve Oto. San. ve Tic. A.Ş.‘nin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/2. maddesi gereği BOZULMASINA, tarafların sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, temyiz harcının istek halinde temyiz eden ilgililere iadesine,18/01/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.