15. Hukuk Dairesi 2014/1423 E. , 2015/2518 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Ticaret Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan iş bedeli alacağının tahsili istemine ilişkin olup, mahkemece davanın kabulüne dair verilen hüküm davalı iş sahibi tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı yüklenici vekili, ...Lisesinin güçlendirme işini ihaleyle üstlenip tamamladığını, buna bağlı olarak hakedişlerini de aldığını, ancak ödenek yetersizliği nedeniyle güçlendirme işinin yarım kaldığını, okulun eğitime açılmaması tehlikesi nedeniyle idare ile yapılan görüşmeler neticesinde müvekkilinin çalışmalarına devam ettiğini ve sözleşme dışında yapılan işlerin bedelinin ödenmemesi üzerine İstanbul Valiliği"ne yaptığı 29.05.2009 tarihli başvuruyla idarenin teknik elemanları tarafından yapılan incelemede gerçekleştirilen imalâtların tespit edildiğini ve tutanak altına alındığını, inşaat imalât tutarının 2.356.964,58 TL, sıhhi tesisat tutarının 37.244.74 TL, elektrik imalâtlarının 24.982,91 TL bu suretle toplam alacağın 2.419,192,00 TL olarak hesaplandığını, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 750.000,00 TL"nin tahsiline karar verilmesini istemiş, 21.09.2011 tarihli ıslah dilekçesiyle talebini 2.000.000,00 TL"ye yükseltmiştir. Davalı idare vekili ise, sözleşmenin, yüklenici tarafından teklif edilen 204.950,00 TL üzerinden akdedildiğini, 6. maddesine göre yapılan işlerin ödenmesinde yüklenicinin teklif ettiği bedelin esas alınması gerekip sözleme bedeli kadar ödenek ayrıldığını, yine sözleşmenin 12. maddesi uyarınca imkân bulunduğu takdirde ödeneceğinin kararlaştırıldığını, çalışmalara devam edilmesinin davacı şirketin kendi insiyatifinde olduğunu, davanın reddine karar verilmesini istemiş, mahkemece ıslah dilekçesi gözetilerek davanın kabulüyle 750.000,00 TL"ye dava, 1.250.000,00 TL ıslah tarihinden avans faizi uygulanmak suretiyle 2.000.000,00 TL"nin davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
Uyuşmazlık zaman bakımından uygulanması gereken mülga 818 sayılı BK"nın 410 ve devamı maddelerinde düzenlenen vekâletsiz iş görmeye ilişkin düzenlemeden kaynaklanmaktadır. Davacı yüklenici sözleşme dışı yaptığı işlerin bedelini istemektedir. Ne var ki mahkemece yapılan araştırma ve inceleme yeterli olmayıp, bu haliyle sonuca varılması doğru değildir. Taraflar arasında 11.07.2006 tarihli ... Lisesinin Deprem Güçlendirme Onarımı işinin yüklenici tarafından yapılması konusunda sözleşme imzalandığı ve 204.950,00 TL götürü bedelle yapılmasının kararlaştırıldığı anlaşılmaktadır. Esasında bu sözleşme kapsamında imalâtın gerçekleştiği ve ödemelerin yapıldığı konusunda bir uyuşmazlık bulunmamaktadır. Yine, idare elemanları tarafından tutulan 28.4.2009 tarihli tutanakta sözleşme dışı işlerin (ödenek üstü yapılan işler) başlığı altında neler olduğu 8 kalem halinde belirtilmiş ve tutanak imza altına alınmıştır. Uyuşmazlık 11.07.2006 tarihli sözleşme dışında yüklenici tarafından yapıldığı iddia olunan fazla iş bedelinden kaynaklanmaktadır. Sözleşme dışı işlerin BK"nın 410 ve devamı maddesinde düzenlenen vekâletsiz iş görme hükümlerine göre, zorunlu ve yararlı ise yapıldığı tarihteki yapım bedellerinin yükleniciye ödenmesi gerekmektedir. Bu nitelikteki işlerin yapım bedellerinin mahalli serbest piyasa rayiçlerine göre hesaplanması zorunludur. Esasında mahkemenin kabulü de bu yöndedir. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda ayrıntı bulunmadığı gibi durum tespit tutanağındaki imalâtların götürü bedelle yapılan sözleşmeye dahil olup olmadığı hususu da açıklığa kavuşturulmamıştır. Bu halde eksik soruşturma ve bilirkişi raporuyla karar verilemez. Öyle olunca mahkemece yapılacak iş, HMK"nın 266. maddesinde öngörülen şekilde inşaat, makine ve elektrik mühendisinden oluşturulacak bilirkişi kurulundan mahallinde keşif yapılmak suretiyle 11.07.2006 tarihli sözleşmenin ve hakedişlerin irdelenmesi suretiyle 28.04.2009 tarihli durum tespit tutanağında belirtilen 8 kalem işlerin karşılaştırılarak sözleşmeye dahil olup olmadığının araştırılması, bu konuda verilen rapora itiraz edilmesi halinde, taraf itirazlarının değerlendirilmesi ve hasıl olacak sonuca uygun bir karar verilmesidir. Eksik incelemeyle verilen hüküm hatalı olmuştur.
Karar bu nedenle bozulmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz olunan hükmün davalı yararına BOZULMASINA, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 13.05.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.
