Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/8196 Esas 2022/772 Karar Sayılı İlamı

Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
No : 2019/1117-2019/1629
İlk Derece
Mahkemesi : ... 2. İş Mahkemesi
No : 2015/1021-2018/298

Dava, rücuan tazminat istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın davalı ... Gıda A.Ş. yönünden reddine,diğer davalılar yönünden kabulüne dair verilen karara karşı davalı...Asfalt Yol Yapı A.Ş. ile davalı ... Tur. İn. A.Ş. avukatları tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine,... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesince istinaf başvurularının reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesince verilen kararın, davacı kurum, davalı...Asfalt Yol Yapı A.Ş. ile ... Tur. İn. A.Ş. vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili dava dilekçesi ile; kurum sigortalısı ...'nun 13/03/2012 tarihinde geçirdiği iş kazası nedeniyle iş göremez duruma geldiğini; kaza nedeniyle sigortalıya 77.611,87 TL PSD li gelir bağlanıp 4.960,00 TL geçici iş göremezlik ödeneği tediye edilip, 2.455,89 TL hastane masrafı ve tedavi gideri ödenmiş olup şimdilik kurumun toplam 85.027,76 TL zarara uğradığını, kazanın davalıların kusuru sonucu meydana geldiğini, nitekim kaza nedeniyle yapılan tahkikat neticesi düzenlenen 23/07/2015 tarihli denetim raporunda meydana elen iş kazasında davalıların kusurlu olduğunun belirlendiğini belirterek fazlaya ilişkin talep ve her türlü dava hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 2000 TL alacağın gelirlerin onay, masraf ve ödemelerin ise ödeme tarihlerinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ederek iş bu rucuen tazminat davasını açtığı; mahkememizin 2015/1021 esasına kaydı yapılan iş bu davanın yapılan yargılaması sırasında davalı kurum vekilinni ... Turizm ve İnşaat A.Ş. aleyhine 03/10/20017 tarihide kurum sigortalısı ...'nun geçirdiği iş kazası sonucu iş göremez hale geldiğini, kurum zararının tanzimi nedeniyle işverenler...Asfalt Şirketi ile ... Ecza A.Ş. aleyhine ... 2. İş mahkemesinin 2015/1021 Esas sayılı dosyası ile dava ikame edildiğini; kazanın davalının ve ... 2. İş Mahkemesinin 2015/1021 Esas sayılı dava dosyasının davalılarının kusurlu eylemi sonucu meydana geldiğini; kaza nedeniyle sigortalıya 77.611,87 TL PSD li gelir bağlanıp 4.960,00 TL geçici iş göremezlik ödeneği tediye edilip, 2.455,89 TL hastane masrafı ve tedavi gideri ödenmiş olup şimdilik kurumun toplam 85.027,76 TL zarara uğradığını; iş bu dava dosyasının hukuki ve fiili irtibat nedeniyle ... 2. İş Mahkemesinin 2015/1021 Esas sayılı dava dosyası ile birleştirilerek fazlaya ilişkin her türlü dava ve talep hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 2.000,00 TL nin gelirlerin onay, masraf ve ödemelerin ise ödeme tarihinden itibaren başlayan yasal faizi ile birlikte davalıdan ve ... 2. İş Mahkemesinin 20158/1021 Esas sayılı dava dosyasının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II-CEVAP
Davalı...Asfalt Şirket vekili cevap dilekçesinde özetle; kurum sigortalısı olarak müvekkili şirketin ... Tesisinde beton pompa operatörü olarak çalışmakta olan ...'nun 13/03/2012 tarihinde iş kazası geçirdiğini, olayın sigortalının 13/03/2012 tarihinde saat 16;00 civarında diğer davalı ...nin ... Ecza Deposu yapım işinde pompa operatörü olarak görev yaptığı esnada gerçekleştiğini; kazanın oluşumunda müvekkili şirkete atfadilecek herhangi bir kusurun bulunmadığını; diğer davalı şirket çalışanlarının hiçbir güvenlik önlemi almadan kurum sigortalısına da haber vermeden merdivenin alt destek elemanlarını sökünce kazanın kaçınılmaz olduğunu belirterek gerçek dışı iddialar ve haksız taleplere dayalı davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ...Ş vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkili şirket ile kurum sigortalısının işçisi olduğu diğer davalı...Asfalt şirketi arasında teşeronluk ilişkisi bulunmadığı, her ne kadar inşaatın bulunduğu arsa müvekkili şirkete ait olsada diğer davalı şirket ile arasında taşeronluk ilişkisi bulunmayıp müvekkili şirketin yanlızca arsa sahibi olduğundan davalı...Asfalt şirketinin işvereni konumunda olmadığını; keza müvekkili şirketin kazanın meydana geldiği inşaat işi ile iştigal etmediği gibi, bahsi geçen kaza ile ilgili hiçbir huukki sorumluluğunun da bulunmadığını belirterek davanın müvekkili şirket yönünden pasif husumet yokluğu nedeniyle reddinin gerektiğini; diğer yandan hak kaybına uğramamak açısından esasa ilişkin olarak kazanın kurum sigortalısı işçinin dikkatsizliği ve özensizliği neticesi gerçekleştiğini; tüm kusurun kurum sigortalısı işçiye ait olduğunu belirterek esas yönünden de davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Birleşen dava dosyasının davalısı ... Turizm ve İnşaat şirketi vekili ; kazazade sigortalının geçirdiği kazada müvekkili şirketin hiçbir sorumluluğunun bulunmadığını; kazazade sigortalının müvekkili şirket çalışanı olmayıp diğer davalı...Asfalt şirketinin çalışanı olduğunu; hali ile dava konusu sebep teşkil eden kaza ile müvekkili şirket arasında illiyet bağının bulunmadığını, kazanın kurum sigortalısının dikkatsizliği ve özensizliği neticesi gerçekleştiğini; müvekkili şirketin kusurunun bulunmadığını belirterek müvekkili şirket hakkında açılan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
22/01/2018 tarihli raporun hüküm vermeye yeterli ve gerekçeli olduğu, bu raporda 12/09/1970 doğum tarihli davalı...Asfalt Şirketi çalışanı kazazade işçi ...'nun 13/03/2012 tarihinde geçirmiş olduğu iş kazası sonucu %45,2 oranında malul kaldığı: kazanın oluşumunda davalı...Asfalt şirketi ile ... Turizm ve İnşaat Şirketinin toplam %90, kazazade sigortalı işçi ...'nun %10 oranında kusurlu olduğu; meydana gelen iş kazası sonucu kazazade işçiye 77.611,87 TL ilk PSD li gelir bağlandığı, 4.664,00 TL geçici iş göremezlik ödeneği ödendiği ve kazazade işçinin tedavisi için 2.455,89 TL masraf yapıldığı kabul edilerek davacı kurumun davalı işverenlerin kusuru nazara alınarak ilk PSD'li gelir yönünden 69.850,68 TL, geçici iş göremezlik yönünden 4.464,00 TL, tedavi - hastane masrafı yönünden 2.210,30 TL ki toplam 76.524,98 TL talep edebileceğinin belirtildiği; bilirkişinin bu belirleme ve hesaplamalarının dosya kapsamına, yasaya ve usule uygun olduğu, davacı vekilinin bilirkişi raporu doğrultusunda rucuen tazminat davasını davalı...Asfalt şirketi ve müdahil-birleşen dava dosyasının davalısı ...yönünden ıslah ettiği anlaşıldığından davacı kurumun davalı ... AŞ aleyhine açmış olduğu rucuen tazminat davasının kazanın oluşumunda bu şirketin herhangi bir kusurunun bulunmaması nedeniyle reddine; davacı kurumun Mahkememizin 2015/1021 Esas sayılı dava dosyasının davalısı...Asfalt Şirketi ile Mahkememiz'in 2015/1021 Esas sayılı dava dosyası ile birleşen ... 5. İş mahkemesi'nin 2017/377 Esas sayılı dava dosyasının davalısı ... Turizm Şirketi hakkında açmış olduğu rucuen tazminat davasının ıslah dilekçesi nazara alınarak kabulüne; 76.524,98 TL alacağın; gelirlerin onay, masraf ve ödemelerin ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte adı geçen davalılardan müşterekene ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine karar verilmesi gerekmiştir." gerekçeleriyle,
-Davacı kurumun Mahkememiz'in 2015/1021 Esas sayılı dava dosyasının davalısı ... Ecza Holding A.Ş aleyhine açmış olduğu rucuen tazminat davasının REDDİNE;
2-Davacı kurumun Mahkememizin 2015/1021 Esas sayılı dava dosyasının davalısı...Asfalt Şirketi ile Mahkememiz'in 2015/1021 Esas sayılı dava dosyası ile birleşen ... 5. İş mahkemesi'nin 2017/377 Esas sayılı dava dosyasının davalısı ... Turizm Şirketi hakkında açmış olduğu rucuen tazminat davasının ıslah dilekçesi nazara alınarak kabulüne; 76.524,98 TL alacağın; gelirlerin onay, masraf ve ödemelerin ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte adı geçen davalılardan müşterekene ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine..." karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Davalı ... ile ...'nin istinaf başvurularının HMK 353/1-b.1 maddesi gereğince ayrı ayrı esastan reddine" karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı ... ile ... kusur ve hesaba itirazla kararın bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
1-Davanın yasal dayanağı, olay tarihinde yürürlükte bulunan ve 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 21/1 . maddesidir.
5510 sayılı Kanun'un 21. maddesinin 1. fıkrasında, iş kazası ve meslek hastalığı, işverenin kastı veya sigortalıların sağlığını koruma ve iş güvenliği mevzuatına aykırı bir davranışı sonucu meydana gelmişse, Kurumca sigortalıya veya hak sahiplerine bu Kanun gereğince yapılan veya ileride yapılması gereken ödemeler ile bağlanan gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değeri toplamının, sigortalı veya hak sahiplerinin işverenden isteyebilecekleri tutarlarla sınırlı olmak üzere, Kurumca işverene ödettirileceği belirtilmiştir.
Rücu davaları, kusur sorumluluğuna dayanmakta olup, iş kazasında kusuru olanlar davacı Kurumun rücu alacağından kusurları karşılığında sorumludur. Kusurun belirlenmesinde ise; zararlandırıcı sigorta olayının ne şekilde oluştuğunun, dosya içeriğindeki tüm deliller taktir olunarak belirlenmesi ve kabul edilen maddi olgular doğrultusunda, konusunda uzman sayılacak kişilerden oluşturulacak bilirkişi heyetinden, aynı olay nedeni ile daha önce açılmış ve kesinleşmiş tazminat ve ceza davaları varsa, bu davalardaki kusur raporları ile çelişki oluşturmayacak şekilde kusur oran ve aidiyeti konusunda rapor alınması gereklidir. Kusur durumu saptanırken, iş güvenliği mevzuatına göre hangi önlemlerin alınması gerektiğinin, bu önlemlerin işverence alınıp alınmadığını ve alınmış önlemlere sigortalı işçinin uyup uymadığının, 5510 sayılı Kanunun 21. maddesi, 4857 sayılı Kanunun 77. maddesi, İşçi sağlığı ve iş Güvenliği Tüzüğü hükümleri çerçevesinde değerlendirilerek belirlenmesi gerekir.
Eldeki davada, kazalının,... Ecza Holding A.Ş.'ye ait ... Turizm ve İnşaat A.Ş. tarafından yapılan depo inşaatında...Asfalt Yol Yapım İnşaat ve San. Tic. A.Ş. işçisi olarak beton dökme işini yaptığı sırada kolonlara inip çıkmak için kullandığı merdivene giderken kolon kısmında bastığı tahtanın altındaki iskelenin sökülmesi nedeniyle yaklaşık 7 metre yükseklikten düşmesi sonucunda yaralanmak suretiyle %45,2 oranında sürekli iş göremezliğe girmesi nedeniyle kendisine bağlanan gelir,yapılan tedavi masrafları ve ödenen geçici iş göremezlik ödemesinden oluşan Kurum zararının tahsili talebiyle açılan davaya konu iş kazasına ilişkin olarak Kurum müfettiş raporunda olayın meydana gelmesinde 3. kişi konumundaki davalı ...Ş.’nin %90,kazalının %10 oranında kusurlu olduğu yönünde kanaat bildirildiği,taksirle yaralanmaya sebebiyet verme suçundan ... 7. Asliye Ceza Mahkemesinde E.2014/458 esasa kayden Hasan Hulki Yücel (... Tur A.Ş. yön.kur.üyesi),Engin Alanko (... Tur.A.Ş. şantiye şefi), Mustafa Sonay Gürgen (... Tur. A.Ş. Yön. Kurulu Bşk.), Hikmet Temel (Kar Asfalt Yol Yap. İnş. A.Ş. işveren vekili/tesis müdürü) hakkında açılan kamu davasında alınan kusur raporunda, .....‘nun asli kusurlu, ...in tali kusurlu, kazalının ise kusursuz olduğunun belirlendiği ve sanıklar hakkında açılan davanın şikayetin süresinde yapılmaması nedeniyle kamu davasının düşürülmesine karar verildiği, öte yandan Mahkemece, karara esas alınan kusur raporunda, asıl işveren davalı ...Ş.‘nin %70, davalı alt işveren...Asfalt Şirketinin %20, kazazade işçi ...'nun %10 oranında kusurlu olduğu; iş sahibi davalı ...Ş.'nin kusurunun olmadığının tespiti yapılarak yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de yapılan kusur incelemesi,Kurum müfettiş raporundaki kusur dağılımı ile oluşan çelişkinin giderilmeden karar verildiği anlaşılmıştır.
Buna göre, mahkemece, kurum müfettişi tarafından düzenlenen rapor ve tazminat dosyasının olup olmadığı da araştırılarak varsa tazminat dosyasındaki kusur raporları da dahil olmak üzere mevcut çelişkiyi giderecek şekilde işçi sağlığı ve iş güvenliği ile iş kazasının vuku bulduğu iş kolunda uzman iş güvenliği uzmanlarından oluşan bilirkişi heyetinden; kusur oran ve aidiyeti konusunda yeniden rapor alınarak hasıl olacak sonuca göre hüküm kurulmalıdır.
2-Kazalının sürekli iş göremezlik oranına ilişkin olarak; Kurum tarafından belirlenen %45,2 oranına karşılık,davalılar tarafından dosyaya sunulduğu anlaşılan Kayseri Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesinin 26.09.2019 tarihli göre sigortalının %25,2 oranında mesleki kazanma gücünden kaybetmiş sayılacağına ilişkin sağlık kurulu raporu nedeniyle, Mahkemece, iş göremezlik oranı ile ilgili tazminat dosyası içeriği ve davacı Kurum ile de yapılacak yazışmalarla bildirlecek sürekli iş göremezlik oranı da gözetilerek belirlenerek kesinleşen sürekli iş göremezlik oranına göre rücuya konu gelir de bu kapsamda değerlendirilmek suretiyle sonucuna göre hüküm kurulmalıdır.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek eksik araştırma ve inceleme sonucu yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davalı...Asfalt Yol Yapı A.Ş. ile ... Tur.İn.A.Ş. avukatlarının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesinin istinaf başvurularının esastan reddine ilişkin kararı kaldırılarak ilk derece mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi kararının HMK'nın 373/1. maddesi gereğince kaldırılmasına, temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün BOZULMASINA, dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin de bölge adliye mahkemesine gönderilmesine, 19.01.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.