Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/7150 Esas 2022/650 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesi
No : 2019/1545-2021/537

Mahkemesi : ... 19. İş Mahkemesi

Asıl dava, Kurum işleminin iptali, birleşen karşı dava menfi tespit istemlerine ilişkindir
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle asıl davanın kabulüne, birleşen davanın reddine dair verilen karara karşı davalı Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı-karşı davacı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I- İSTEM:
Davacı-karşı davalı vekili Mahkememize ibraz etmiş olduğu dava dilekçesinde özetle; davacının bakmakla yükümlü vasisi olduğu kısıtlı oğlu ...'ın askerlik öncesi bir dönem çalışıp 21/05/1997 tarihinde askere gittiğini, askerlik dönüşü birkaç işyerinde çalıştığını, çalışırken kendisine kronik şizofreni tanısı konulduğunu, 04/03/2009 tarihinde malulen emekli olabilmek için kuruma başvurduğunu, kurum tarafından malulen emekli maaşı bağlandığını, 10/02/2012 tarihindeki kontrol muayenesine gidemediğini, 10/02/2012 tarihi itibariyle de aylık ödemesinin durdurulduğunu, kurumun iddia ettiği gibi işe girmeden önce malul olmadığını beyanla kurum işleminin iptali ile emeklilik aylığının bağlanmasını ve borçlu olmadığının tespitine: birleştirilen dosyada da borçlu olmaması sebebiyle davanın reddine karar verilmesi istemine ilişkindir.
Dava; davacının maluliyet tespiti talebi ile kurum işleminin iptali ve yeniden malullük aylığı bağlanması isteminden ibarettir.
Karşı dava; itirazın iptali ve takibin devamı isteminden ibarettir.
II- CEVAP:
Davalı-karşı davacı Kurum vekili ibraz etmiş olduğu cevap dilekçesinde özetle; davacının kontrol ve muayene şartını yerine getirmediğini, bu nedenle malullük durumunun ortadan kaldırıldığını, müvekkili kurum işleminin yasaya uygun olarak yapıldığını beyanla davanın reddine; birleşen davada ise yersiz ödemeye yönelik olarak yapılan icra takibine yapılan itirazın iptali ile takibini devamına ve icra inkar tazminatı ödemesine karar verilmesini talep etmiştir.
III- MAHKEME KARARI:
A- İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemece, yapılan yargılama sonunda, "davacının iş bu yargılama dosyasındaki davasının kabulü ile,
- Davalı Kurum işleminin iptaline, davacının emekliliğe hak kazandığı tarihin 01/04/2009 tarihi olduğunun tespitine, bu tarihten itibaren aylık bağlanması gerektiğinin tespitine,
- Davalı Kurumun ödemediği 01/03/2012 - 30/04/2013 tarihleri arasındaki 11.891,04 TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
- Davacının davalı Kuruma 24.550,83 TL asıl alacak, 6,529,17 TL gecikme zammı olmak üzere toplam 31.080,00 TL borcu olmadığının tespitine,
-İş bu yargılama dosyası ile birleştirilen ... 21. İş Mahkemesinin 2015/39 Esas 2015/575 Karar sayılı dosyasındaki davanın reddine, " karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ:
Davalı Kurum vekili, istinaf dilekçesinde yerel mahkeme kararının kaldırılarak, davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
B- BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Dosyadaki bilgi ve belgelerin incelenmesinden; davacının ilk sigorta girişinin 01.03.1999 tarihi olduğu, prim ödeme gün sayısı olarak 3281 gününün bulunduğu, malulen emekli olabilmek için gerekli olan 5 yıllık sigortalı çalışma ve 1800 iş günü prim ödeme koşullarını sağladığı, ATK İhtisas Dairesi ve ATK Üst Kurulu raporlarında davacının %60'ın üzerinde maluliyetinin bulunduğunun rapor edildiği, bu maluliyet oranının da 2008 yılının 10 uncu oluştuğu ve ilk işe başlangıç tarihinin öncesinde %60 maluliyetinin bulunmadığının belirtildiği, bu haliyle davacının tahsis talep tarihi olan 04.03.2009 tarihini takip eden 01.04.2009 tarihinden itibaren yaşlılık aylığı alma şartlarını taşıdığı, aylığa hak kazandığı için bunu iptal eden işlemin hukuka aykırı olduğu ve iptalinin gerektiği anlaşıldığından, ilk derece mahkemesince oluşa uygun ve denetime elverişli bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kabulüne birleşen davanın reddine karar verilmesinde usul ve yasaya aykırı herhangi bir yön görülmemiş, davacı tarafın istinaf kanun yoluna başvurmadığı da gözetilmek sureti ile davalı Kurum vekilinin istinaf isteminin reddine karar verilmiştir.
IV- TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı-karşı davacı Kurum vekili istinaf dilekçesinde belirtilen nedenlerle kararın bozulması gerektiğini beyan etmiştir.
V- İLGİLİ HUKUK KURALLARI ve İNCELEME
Mahkemece Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulu raporu ve gerekse de ATK 3. İhtisas Dairesi raporu nazarında yazılı şekilde karar verilmiş ise de, mahkeme kararı sonrası 28.09.2021 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanıp aynı tarihte yürürlüğe giren Maluliyet Ve Çalışma Gücü Kaybı Tespiti İşlemleri Yönetmeliği ile 3/8/2013 tarihli ve 28727 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Maluliyet Tespiti İşlemleri Yönetmeliğinin yürürlükten kaldırıldığı anlaşılmıştır.
Yargılama safhasında yürürlüğe giren söz konusu mevzuat kapsamında da değerlendirme yapılması gerektiğinden, mahkemece 28.09.2021 tarihli Maluliyet Ve Çalışma Gücü Kaybı Tespiti İşlemleri Yönetmeliği kapsamında, maluliyetin bulunup bulunmadığı konusunda Adli Tıp Kurumu İkinci Üst Kurulu’ndan rapor alınıp (maluliyetin bulunduğuna karar verilmesi durumunda başlangıcın, yönetmeliğin yürürlük tarihi olduğu gözetilmek kaydıyla) sonucuna göre karar verilmelidir.
O hâlde, davalı-karşı davacı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararı kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ:... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesi kararının HMK'nın 373/1 maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 19/01/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.