Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/11656 Esas 2022/768 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi :İş Mahkemesi

Dava, 2926 sayılı Kanun kapsamında 1995 - 2012 yılları arasında sigortalılık tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozma ilamına uyulmak suretiyle yapılan yargılama neticesinde ilâmında belirtildiği şekilde, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum vekilince temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
İnceleme konusu davada; bozma ilamına uyulmak suretiyle yapılan yargılama sonucunda, davacının 01/01/1995 tarihinde başlayan tarımsal faaliyetine 01/03/2012 tarihine kadar kesintisiz şekilde devam ettiğinin anlaşıldığından bahisle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyularak yargılamaya devam edilmiş ve davanın kabulüne karar verilmiş ise de yapılan araştırma ve inceleme hüküm kurmaya yeterli değildir.
Dosya içerisinde bulunan bilgi ve belgelerden, davacının 20/02/1997 başlangıç tarihli ziraat odası kaydına istinaden Kurum tarafından resen 27.02.2012 tarihi itibariyle tarım Bağ-Kur sigortalılığının tescil edildiği, davacının 1994 ve 1997 yılı tevkifatlarını Kuruma sunması ve 20/02/1997 başlangıç tarihli ziraat odası kaydının Kurum tarafından usulsüz olduğu yönündeki tespiti nedeniyle Kurumca sigortalılığının, 01/01/1995-31/12/1995 ve 01/01/1998-31/12/1998 tarihleri arasında olduğunun kabul edildiği, öte yandan davacının oda kaydının usulsüz tutulduğu yönünde Kurumca yapılan 11.12.2014 tarihli tespitten önce, davacıya prim borcu olarak çıkarılan tutara karşılık 27.08.2012 tarihinde 9.594,10 TL ödeme yapıldığı ve bu ödemenin Kurum tarafından usulsüz oda kaydı nedeniyle fazla ödeme olduğunun bildirildiği, davacının tütün tevkikatına dayalı 20.12.1994, 20.02.1997, 15.01.1999 tarihli kesintilerin mevcut olduğu görülmektedir.
Somut dosyada yapılan araştırmada, davacının tarımsal faaliyetinin olduğu yönünde tespitte bulunulmuş ise de, 01.01.1995-01.01.2000 dönemleri dışında tarım Bağ-Kur sigortalılığına ilişkin bir delil bulunmadığı anlaşılmakla, geri kalan talep konusu dönem açısından sigortalılığın varlığının belirlenmesi açısından davacının ofis, kooperatif, birlik veya fabrikalara ürün satışı olup olmadığı ve bu ürün satışlarından prim tevkifatı yapılıp yapılmadığının araştırılması gerekmektedir. Bu kapsamda ilgili kooperatif, birlik, ofis, şeker fabrikaları ile yörede bulunan diğer tarım ürünlerinin satıldığı fabrika ve işletmelerden araştırma yapılarak davacının buralara ürün satışının olup olmadığı ve bu ürün satışlarından prim tevkifatı yapılıp yapılmadığı tespit edilmeli, bu yönde itiraz edilecek ya da resen tespit edilecek deliller de değerlendirilmek suretiyle elde edilecek sonuca göre talep konusu dönemde tarımsal faaliyetinin olup olmadığı değerlendirilerek hüküm kurulmalıdır.
Kabule göre de, hükmüne uyulan bozma ilamında 1995 ve 1998 yıllarının Kurum kabulünde olduğu bu nedenle hukuki yarar bulunmamasına göre bu gerekçe ile bu dönemler ilişkin talebin reddi gerekirken kabulüne yönelik hüküm kurulmuş olması da isabetsiz bulunmuştur.
Bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucu, yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 19/01/2022 gününde oy birliğiyle karar verildi.