Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/9339 Esas 2022/700 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi :İş Mahkemesi

Dava, ölüm aylığı tahsisi ve Kuruma borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak ilamında belirtildiği şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Eldeki davada; davacının 1999 tarihinden itibaren eşinden ölüm aylığı bağlandığı, 01.10.2002 tarihinden itibaren de babasından dolayı 1479 sayılı Kanun’un 45. Maddesi hükümlerine göre davacıya aylık bağlandığı ancak; Kurumca 23.07.2014 tarihinde davacıya yazılan yazı içeriğinden, 03.08.2013 tarihinde yapılan işlem neticesinde davacıya babasından dolayı sehven aylık bağlandığının ve bu işlemin Kurum hatasına dayandığının belirtildiği belirgindir. Mahkemece ise, kısmen kabul kararı ile davacının, babasından dolayı ölüm aylığına hak kazanamayacağı ancak Borçlar Kanunu hükümleri gözetilerek davacının iyi niyetli olduğu gözetilip yersiz ödenen aylıklar yönünden Kurum işlemi iptal edilmiştir. Dairemizce; 13.06.2016 tarihinde; 2015/1979 Esas, 2016/9746 Karar sayılı ilam ile; ‘... davacı tarafından Kurum aleyhine açılan dava tarihi gözetilerek, yersiz aylıklara 5510 sayılı Kanunun 96/b maddesi kapsamında işleyecek faizin başlangıç tarihi de belirlenerek, 5510 sayılı Kanun’un 96/b maddesine göre karar verilmeli’ gerekçesiyle bozma kararı verildiği, ilgili dairemiz ilamına 09.02.2017 tarihinde mahkemece, yazılı gerekçelerle direnme kararı verilmesi üzerine HGK tarafından incelen dosyada; 2017/10-2862 Esas ve 2021/859 Karar sayılı 29.06.2021 tarihli ilam ile; ‘... mahkemece ilk kararda 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu ile mülga 818 sayılı Borçlar Kanunu’nun sebepsiz zenginleşmeye ilişkin hükümleri kapsamında iade ile yükümlü olmadığı gerekçesiyle karar verilmiş iken, direnme adı altında verilen kararda sosyal güvenlik mevzuatlarının amaçları ile aynı gerekçe ile aynı yönde verilen emsal kararlar kapsamında değerlendirmeler yapılarak Özel Daire denetiminden geçmemiş yeni ve değişik gerekçe ile karar verilmiştir. ‘ gerekçesiyle yeniden dosyanın görüşülmek üzere dairemize geldiği anlaşılmıştır. Bu açıklamalar nihayetinde; Mahkemece önceki bozma kapsamında bir işlem yapılması gerekirken bu hususun gözetilmemesi hatalıdır. Mahkemece, davacıya tebliğ edilmiş borç bildirim yazısının bulunup bulunmadığı, bulunması halinde davacıya tebliğ tarihi araştırılıp belirlenmeli, Kurumdan tebliğ tarihinin belirlenememesi halinde, davacı tarafından Kurum aleyhine açılan dava tarihi gözetilerek, yersiz aylıklara 5510 sayılı Kanunun 96/b maddesi kapsamında işleyecek faizin başlangıç tarihi de belirlenerek, 5510 sayılı Kanun’un 96/b maddesine göre karar verilmelidir.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece, eksik inceleme ve araştırma sonucu hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 19.01.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.