Danıştay 9. Daire 2019/6290 Esas 2022/733 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2019/6290
Karar No : 2022/733

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ... Sebze Meyve Zirai İlaçlar Tar. İnş. Taah. Nak. Oto. San. ve Tic. Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Vergi Dairesi Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin ... tarih ve E:... , K:... sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: ... Narenciye Tarım Ltd. Şti.'nin 2015/Aralık dönemi ihracat teslimlerinden doğan katma değer vergisi iade alacağının 1.254.756,79.-TL'lik kısmını ve 2016/Ocak dönemi ihracat teslimlerinden doğan katma değer vergisi iade alacağının 661.163,29.-TL'lik kısmını 28/07/2016 tarihinde Adana 10. Noteriliğince onaylama işlemi yapılan temlikname ile kendisine temlik ettiğinden, temlikname ile kendisine geçen katma değer vergisi iade alacağından temlik edenin borcu nedeniyle yapılan ... tarih ve ... sayılı mahsup işleminin iptali ve mahsup edilen 607.049,14.-TL'nin iadesi istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... Vergi Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararıyla; Ziyapaşa Vergi Dairesinden katma değer vergisi iade alacağı olan ... Narenciye Tarım Ltd. Şti.'nin iade alacağını 28/07/2016 tarihinde Adana 10. Noteri nezdinde davacı şirkete temlik ettiği, dava dışı ... Tarım Ürünleri Ltd. Şti.'nin Yüreğir Vergi Dairesine olan vergi borçları nedeniyle 6183 sayılı Kanunun 79. maddesi uyarınca ... Narenciye Tarım Ltd. Şti'ye tebliğ edilen ... tarih ve ... sayılı haciz bildirisinin ise temlik akdinden sonra düzenlenmesi, ayrıca söz konusu iade alacağının nakden ödenebilir aşamaya gelmesi sebebiyle söz konusu alacağın temlik eden ... Narenciye Tarım Ltd. Şti'ye ait olmayıp davacıya ait bir alacak mahiyetinde olduğundan, davacının temlik sözleşmesinden doğan ve nakden ödenebilir aşamaya gelen iade alacağından alacağı temlik eden ... Narenciye Tarım Ltd. Şti'nin zimmetinde kalan borçlar nedeniyle davalı idarece mahsubuna dair tesis edilen ... tarih ve ... sayılı dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle davanın kabulüne, dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Katma Değer Vergisi Uygulama Genel Tebliği 2.1.5.3.,I/C-2.1.5.2.1.,2.2. kısımlarında yer verilen düzenlemeler uyarınca katma değer vergisi iade alacağının üçüncü kişilere nakden veya mahsuben ödenmesinin talep edilebilmesi için katma değer vergisi iade alacağının noterde düzenlenen alacağın temliki sözleşmesi ile devredilmiş olması ve iade edilebilir aşamaya gelmiş olması gerektiği, katma değer vergisi iade alacağının iade edilebilir aşamaya gelmiş olduğundan söz edebilmek için ise alacaklının mahsuba konu bir vergi borcunun bulunmaması gerektiğinin açık olduğu, öte yandan 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un 23. maddesindeki kural karşısında iade alacağının ancak alacaklının mahsuba konu bir borcunun kalmaması halinde iadeye konu edilebileceği, diğer taraftan bir özel hukuk sözleşmesi olan alacağın temliki sözleşmesiyle vergi yasasındaki bu düzenlemenin bertaraf edilmesinin sözkonusu olamayacağı, alacağın mahsuba konu borçtan daha önce akdedilen bir temlik sözleşmesiyle üçüncü kişiye devredilmiş olmasının da bu durumu değiştirmeyeceği açık olduğundan, ... Narenciye Tarım Ltd. Şti.'nin Ziyapaşa Vergi Dairesi'nden olan katma değer vergisi iade alacağını noter kanalıyla davacıya usulüne uygun olarak temlik ettiği hususunda bir duraksama olmamakla beraber, anılan şirketin, ... Tarım Ürünleri Ltd. Şti.'nin vergi borcundan kaynaklı olarak 6183 sayılı Yasa'nın 79. maddesi uyarınca tarafına gönderilen haciz bildirilerine itiraz etmemesi nedeniyle Yüreğir Vergi Dairesi'ne ödemesi gereken vergi borcu bulunduğu dikkate alındığında, dava konusu mahsup işlemi tarihi itibarıyla Ziyapaşa Vergi Dairesi'nden "iade edilebilir aşamaya gelmiş" niteliğini haiz bir iade alacağının bulunduğundan bahsedilemeyeceğinden, dava konusu mahsup işleminde hukuka aykırılık, anılan mahsup işleminin iptali yönündeki mahkeme kararında ise hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun kabulüne, Vergi mahkemesinin kararının kaldırılmasına, davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: ... Narenciye Tarım Ltd. Şti.'nin 2015/Aralık dönemi ihracat teslimlerinden doğan katma değer vergisi iade alacağının 1.254.756,79.-TL'lik kısmını ve 2016/Ocak dönemi ihracat teslimlerinden doğan katma değer vergisi iade alacağının 661.163,29.-TL'lik kısmını 28/07/2016 tarihinde Adana 10. Noteri nezdinde kendisine temlik ettiğinden, temlikname ile kendisine geçen katma değer vergisi iade alacağından temlik edenin temlik tarihinden sonra doğan borcu nedeniyle yapılan mahsup işleminin hukuka aykırı olduğu iddiasıyla kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'IN DÜŞÜNCESİ: Borçlar Kanunu'nun 183 ve devamı maddelerinin değerlendirilmesinden, alacağın temliki sözleşmesinin temlik edenle temlik alan arasında yazılı bir şekilde yapılması gerektiği anlaşılmaktadır. Diğer bir deyişle alacağın devrinin lehine alacak devir olunan açısından hukuki sonuç doğurması için alacağı devralma iradesinin bulunması gerektiği açıktır. Olayda, ... tarih ve ... yevmiye no ile Adana 10. Noteriliğince onaylama işlemi yapılan temliknamenin incelenmesinden, işlemin tek taraflı yapıldığı, işlemde lehine alacak devir olunan davacı şirketin alacağı devralma iradesinin bulunmadığı görülmektedir. Diğer taraftan davacı şirketin alacağı devralma iradesini dava tarihinden 11/01/2018 tarihinden önce davalı idareye bildirdiğine ilişkin dosya kapsamında bilgi ve belgede bulunmamaktadır. Bu durumda, lehine alacak devir olunan davacı şirketin alacağı devralma iradesini bildirilmediği bir dönemde 22/12/2017 tarihinde yapılan mahsup işleminde, 6183 sayılı Kanun'un 23. maddesindeki düzenleme dikkate alındığında hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varıldığından, temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Davacının temyiz isteminin reddine,
2.... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının ONANMASINA,
3.Temyiz isteminde bulunandan ... -TL maktu harç alınmasına,
4.2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de ... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın ... Vergi Mahkemesine gönderilmesine, 08/03/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.