Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/8219 Esas 2022/846 Karar Sayılı İlamı

Bölge Adliye
Mahkemesi : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
No : 2020/2047-2021/773

İlk Derece
Mahkemesi :Samsun 3. İş Mahkemesi
No :2020/214-2020/385


Dava, 23.07.2019 tarihli yurtdışı borçlanma talebinin geçerli olduğunun tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın reddine dair verilen karara karşı davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesince verilen kararın temyizen incelenmesi davacı vekili tarafından istenmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili 23.7.2019 tarihli yurtdışı borçlanma talebinin geçerli olduğunun tespiti ile borçlanılacak bedelin bu tarih esas alınarak belirlenmesi gerektiğinin tespitini istemiştir.
II-CEVAP
Davalı Kurum vekili, davacının borçlanma işlemlerini 3 aylık süre içerisinde tamamlamaması nedeniyle borçlanmasının iptal edildiğini davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk Derece Mahkemesince “... netice olarak; davacının 29.07.2019 tarihli borçlanma talebi kurumca ret edilmese dahi, ilgili yasa gereği borçlanma prim oranının %45 'ten belirlenmesi gerekmektedir. Netice olarak; Hukuksal yararı olmayan davanın reddi ile aşağıda ki şekilde hüküm kurulmuştur.” gerekçesi ile, “...davanın reddine,;...” karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ
Davacı vekili, davacının 23.7.2019 tarihli borçlanmasının geçerli kabul edilmesinde hukuki yararı bulunduğunu, ayrıca Mahkemenin de borçlanmanın ilk başvuru tarihi itibariyle geçerli olduğunu gerekçeli kararın metninde kabul ettiğini, davanın kabulüne karar verilmesi gerektiğinden ilk derece mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasına karar verilmesini istemiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Bölge Adliye Mahkemesince “...7186 Sayılı Kanun'un yürürlük tarihinden önce geçerli bir başvuru olmadığından sonuç olarak davanın reddine karar verilmesinin doğru olduğu, istinaf sebebine göre davanın reddine ilişkin mahkeme kararında hukuka aykırılık bulunmadığı anlaşıldığından davacı vekilinin istinaf başvurunun HMK.'nın 353/1-b-1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmesi gerektiği tespit edilmiş, açıklanan sebeplerle aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.” gerekçesi ile, “...İlk derece mahkemesinin kararının yasal ve hukuksal gerekçeleri ile dayanağı maddi delillere ve özellikle bu delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmadığından 6100 sayılı HMK'nun madde 353/1-b.1 hükmü gereğince davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine,...” karar verilmiştir.
V-TEMYİZ NEDENLERİ:
Davacı vekili özetle, ilk derece ve bölge adliye mahkemelerince eksik araştırma ve inceleme sonucu karar verildiğini beyanla kararın bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE ESASIN İNCELEMESİ
Dosyadaki bilgi ve belgelerden, 20.08.1970 doğumlu davacının Almanya’da çalışılan ve boşta geçen sürelerden 01.01.1992 tarihinden itibaren 4490 günü borçlanmak istediğine dair dilekçesini, yurt içi ve yurt dışı adreslerini yazışma adresleri olarak bildirerek, 23.07.2019 tarihinde Kuruma verdiği, davalı Kurumun 04.09.2019 tarihli, başlığında Almanya adresinin bulunduğu yazısı ile davacıdan Almanya hizmet belgesini istediği, eksik belge istenen bu yazının davacıya tebliğ edilip edilemediğine dair dosyada bilgi belge bulunmadığı, davacının 2020/Ocak ayında davalı Kuruma geldiği tarihte bu eksiklikten haberdar olduğunu belirterek istenen hizmet cetvelini 04.02.2020 tarihinde PTT postasına verdiği ve istenen eksik belgelerin 07.02.2020 tarihinde Kurum kayıtlarına girdiği, Kurumun 03.03.2020 tarihli yazısı ile 23.07.2019 tarihli borçlanma talep dilekçesini ve 04.02.2020 tarihli eksik belge sunma dilekçesini ilgi tutarak yurt dışı borçlanmasının, işlemlerin 3 ay içinde tamamlanmadığı gerekçesi ile iptal ettiğini bildirdiği, davacının 06.07.2020 tarihinde eldeki davayı açtığı anlaşılmaktadır.
Türk vatandaşlarının yurtdışında geçen hizmetlerinin borçlandırılarak, ülkemiz sosyal güvenlik mevzuatında malullük, yaşlılık ve ölüm hallerinde Türkiye’de geçmiş hizmet gibi değerlendirilmesini sağlamak amacıyla kabul edilen 3201 sayılı Kanunun 4. maddesi tahakkuk ettirilen borç tutarının tebliğ edildiği tarihten itibaren üç ay içerisinde ödeneceğinin düzenler.
Somut olayda davacının 23.07.2019 tarihli yurt dışı borçlanma talep dilekçesine karşılık davalı Kurumun eksik belge tamamlama konulu 04.09.2019 tarihli yazısının davacıya usulüne uygun tebliğ edilip edilmediği araştırılarak tebliğ edildi ise tebliğ tarihinden itibaren 3 aylık sürenin gözetilmesi tebliğ edilmedi ise davacının eksik belgelerin tamamlanması yazısından haberdar olduğunu bildirdiği tarihin esas alınarak 3 aylık sürenin buna göre hesaplanıp varılacak sonuca göre karar verilmesi göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.
O hâlde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi kararının HMK'nın 373/1 maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine kararın bir örneğinin bölge adliye mahkemesine gönderilmesine, 20.01.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.