MAHKEMESİ : BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 20. HUKUK DAİRESİ

Taraflar arasında görülen davada ... 2. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesince verilen 04/04/2018 tarih ve 2016/363 E- 2018/164 K. sayılı kararın davacılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, istinaf isteminin esastan reddine dair ... Bölge Adliye Mahkemesi 20. Hukuk Dairesi"nce verilen 24/05/2019 tarih ve 2018/1199 E- 2019/618 K. sayılı kararın Yargıtay"ca incelenmesi davacılar vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, 6100 sayılı Kanun"un 369. maddesi gereğince miktar veya değer söz konusu olmaksızın duruşmalı olarak incelenmesi gereken dava ve işlerin dışında bulunduğundan duruşma isteğinin reddiyle dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacılar vekili, müvekkili mimar ..."ın, diğer müvekkili şirketin ortağı ve yetkilisi olduğunu, müvekkili şirket ile davalı şirket arasında 23.12.2011 tarihinde "Elya Konut-Ticaret Komleksi Projesi İnşaatı" için proje hizmetleri sözleşmesi imzalanarak 44049 ada 3 parselde inşa edilecek avm ofis kompleksi için müvekkili şirketten proje çizilmesinin istendiğini, 27.04.2012 tarihinde avan projesinin ve 1/100 ölçekli tam mimari projenin hazırlanıp davalı tarafa teslim edildiğini, mimari avan proje sonrasında uygulama projelerinin hazırlandığını, anılan projelerin yapı ruhsatı için onaylandığını ve onaylanmış projeye yapı ruhsatı verildiğini, ruhsat dayanağı projelerin davalı şirkete teslim edildiğini ve sürece ilişkin ödemelerin de müvekkiline yapıldığını, bilahare belediye tarafından anılan parselde emsal değişikliğine gidilip yapı ruhsatının iptal edildiğini, 22.04.2016 tarihinde yeni imar durumunun belirlendiğini, yeni imar durumuna göre tadilat projesi yapılması yetkisinin davacılarda olmasına rağmen davalı şirketin davacıları azlederek davacıların izni olmadan diğer davalı ...’e tadilat projesi yaptırdığını, davalı ... tarafından düzenlenen tadilat projesinin belediyeye sunulduğunu ancak onaylanmadan geri çekildiğini, davalı şirketin ve davalı ...’in eylemlerinin davacıların eserden doğan haklarını ihlal ettiğini ileri sürerek davalıların müdahalesinin önlenmesine, mimara ait eserden doğan haklara tecavüz nedeniyle FSEK"in 68.maddesi uyarınca tespit edilecek rayiç bedelin üç katı fazlası karşılığı şimdilik 10.000,00 TL maddi ve 20.000,00 TL manevi tazminatın faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalı şirket vekili, taraflar arasındaki 23.12.2011 günlü sözleşme ve FSEK"in 18/2. maddesi gereğince, anılan proje ile ilgili eserden doğan hakların eser sahibi olan müvekkiline ait olduğunu, Çankaya Belediyesi"nin emsali düşürmesi nedeniyle ilk projede değişiklik yapılmasının zorunlu olduğunu, FSEK"in 16/2. maddesi uyarınca buna engel olunabilmesinin de mümkün olmadığını, yapılan değişiklik için davacıların izninin gerekmediğini, davaya konu proje onaylanmadan geri çekildiğini savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı ... vekili, emsal değişikliği mimarı projede tadilat yapılması zorunluluğunun doğduğunu, kendisi tarafından yapılan tadilat projesinin onaylanmadan belediyeden geri çekildiğini, davalı şirketin daha sonra başka bir mimara tadilat projesi yaptırarak belediyeden onay alındığını, onaylanmayan ve hukuki bir anlam taşımayan projeden dolayı müvekkilinin sorumlu tutulamayacağını, FSEK"in 16/2 maddesi uyarınca yapılan değişikliklerin zorunlu olduğunu savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
İlk derece mahkemesince, taraflar arasında muhtelif konularda derdest davaların bulunduğu, eldeki davanın mahiyeti gereği diğer davaların beklenilmesine gerek olmadığı, davacıların aktif husumet ehliyetlerinin olduğu, mimari projenin FSEK kapsamında eser niteliğinde olduğu, FSEK 16/2 maddesi kapsamında zorunlu değişiklikler için eser sahibinin izninin gerekmediği, belediye tarafından yapılan imar değişikliği sonucu yeni imar durumuna göre tadilat projesi yapılmasının zorunlu olduğu, davalı ... tarafından hazırlanıp belediyeye sunulan ve daha sonra onaylanmadan geri alınan tadilat projesinin FSEK 16/2 maddesi kapsamında olup olmadığının belirlenmesi için projenin temin edilip incelenmesi gerektiği, davalı ... tarafından hazırlanan tadilat projesinin temin edilemediği, bu itibarla anılan madde kapsamında bir değerlendirme yapılmasının mümkün olmadığı, proje temin edilemediğinden peşinen FSEK 16/2 maddesi kapsamını aştığının kabulünün de mümkün olmadığı, tadilat projesi belediye tarafından onaylanmadan geri çekildiğinden kamuya sunulmuş da sayılamayacağı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bu karara karşı, davacılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
... Bölge Adliye Mahkemesi 20. Hukuk Dairesi’nce, mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı ve somut uyuşmazlıkta ortada FSEK kapsamında bir işleme eserin değil birbirinden bağımsız iki ayrı eserin bulunduğu, davacılar tarafından sözleşme gereği hazırlanıp davalıya verilen mimari proje vasfındaki eserin, bir kez uygulanmak suretiyle çoğaltılması hakkının, zaten davalı şirkette olduğu, eser ile ilgili mali hakka geçerli bir sözleşme sonucu devren sahip olan davalı şirketin, anılan haktan istifade için gerçekleştirilmesi zorunlu ve gerekli değişiklikleri yapma yetkisinin, FSEK"in 16/2. maddesi hükmünün gereği olduğu, kaldı ki önceden hazırlanıp onaylanan ve buna göre verilen yapı ruhsatı, emsal değişikliği nedeniyle iptal edildiğinden ve yapılaşma oranı düşürüldüğünden, esasen ilk hazırlanan ve uygulanması bakımından davalı şirketin yetkili bulunduğu mimari projede değişiklik yapılmasında artık zorunluluk bulunduğu, bir mimari tadilat projesinin hazırlanması için, önceki mimari proje vasfındaki eserin mutlaka göz önünde bulundurulmasının, teknik gereği zorunlu olduğu, bunu için ilk projenin müellifinden izin alınması veya ikinci projenin, ilk projenin müellifine yaptırılması gibi bir zorunluluğun ise bulunmadığı, somut uyuşmazlıkta mahkemece karar yerinde açıklanan gerekçelerle hem idare mahkemesinde hem de adli mahkemede açılan davaların sonucunun beklenmesine de gerek olmadığı gerekçesiyle davacılar vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacılar vekili temyiz etmiştir.
1-Yapılan yargılama ve saptanan somut uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kuralları gözetildiğinde İlk Derece Mahkemesince verilen kararda aşağıdaki bentte belirtilen hususlar dışında bir isabetsizlik olmadığının anlaşılmasına göre davacılar vekilinin kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2- Dava, davacı tarafından yapılan mimari projeye ilişkin davalılarca hazırlanan tadilat projesi sonucu oluşan tecavüzün önlenmesi, maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir. Mahkemece davalıların Çankaya Belediye Başkanlığı’na sunduğu tadilat projesi temin edilemediğinden FSEK’in 16/2 maddesi kapsamı sınırlarının aşılıp aşılmadığının tespitinin mümkün olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Davacı tarafından hazırlanan mimari proje onaylanıp belediye tarafından yapı ruhsatı verildikten sonra belediyenin emsal değişikliğine gittiği ve emsalin düşürülmesi nedeniyle tadilat projesi yapılmasının zorunlu olduğu hususunda uyuşmazlık mevcut olmayıp kural olarak FSEK 16/2 maddesi gereğince zorunlu değişiklik için eser sahibinin iznine gerek bulunmamaktadır. Bu durumda yapılan değişikliğin FSEK 16/2 kapsamında gerekli zorunlu değişiklik olması önem arz etmektedir. Şayet yapılan değişiklik zorunluluk sınırlarını aşan bir değişiklik ise eser sahibinin eserden doğan haklarının ihlal edildiğinin kabul edilmesi gerekir. Davalılar tarafından hazırlanan ve belediyeye sunulan proje temin edilememiş olsa da davalı Elya.. Ltd.Şti. tarafından ... 47. Noterliği’nin 29.08.2016 tarih, 26126 yevmiye numaralı ihtarname ve ekinde tadilat projesi davacı şirkete gönderilerek, gönderilen tadilat projesinin onaylanıp belediyeye teslim edilmesi ihtar edilmiştir. Şu halde ortada davalılar tarafından hazırlanıp davacı şirkete onaylaması için gönderildiği sabit olan bir tadilat projesi bulunduğundan mahkemece konusunda uzman bilirkişi kurulundan davacıların mimari projesi ile davalılar tarafından hazırlanan tadilat projesi karşılaştırılarak FSEK 16/2 kapsamında zorunlu değişiklik sınırlarının aşılıp aşılmadığının değerlendirildiği bir rapor alınarak oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde davanın reddine karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle İlk Derece Mahkemesince verilen karara yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULARAK KALDIRILMASINA, HMK"nın 373/1. maddesi uyarınca dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, ödedikleri peşin temyiz harcının istekleri halinde temyiz edenlere iadesine,10/02/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.