Yargıtay 15. Hukuk Dairesi 2015/1053 Esas 2015/2449 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi :Ankara 10. Asliye Hukuk Mahkemesi
Tarihi :19.03.2014
Numarası :2013/594-2014/197

Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:

- K A R A R -

Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan davacının alacağına davalı kuruma ait taşınmaz üzerine yapı ipoteği geçici tescil şerhinin konulması talebinden ibarettir. Mahkemece yapılan yargılama sonucunda davanın kabulüne karar verilmiş, verilen karar davalı vekilince süresinde temyiz edilmiştir.
Davacı, davasında Ankara 16. Asliye Hukuk Mahkemesi"ne 2013/15 Değişik İş sayılı tespit dosyası ile yapılan tespitte de davacının sözleşme yükümlülüğünü yerine getirip yaptığı iş bedelinin 228.202,60 TL olduğu, böylece davacı alt yüklenicinin yaptığı iş nedeniyle dava dışı şirketten alacaklı olduğu ve alacağını tahsil edemediği bu nedenle davalı kurumun taşınmazı üzerine bu miktarda yapı ipoteği geçici tescil konulmasını talep etmiş, mahkemece önce değişik iş üzerinden görülen dava sonradan davacının talebi ile esasa kaydedilmiş ancak dava açılırken maktu harç alınmış, sonradan da tamamlattırılmamış, mahkemece maktu harç alınmak suretiyle yargılamaya devam edilip hüküm kurulmuştur.
492 sayılı Harçlar Kanunu"nun 15. maddesine göre yargı harçları (1) sayılı tarifede yazılı işlerden değer ölçüsüne göre nispi esas üzerinden, işlemin nevi ve mahiyetine göre maktu esas üzerinden alınır. Aynı Yasa"nın 28/1. maddesinin a bendinde karar ve ilâm harcının dörtte birinin peşin, geri kalanın kararın verilmesinden itibaren iki ay içinde ödeneceği hükmü yer almakta olup yine aynı Kanun"un 32. maddesinde yargı harçları ödenmedikçe müteakip işlemlerin yapılmayacağı emredici hükmü konulmuştur. Harçlar Kanunu ile ilgili düzenlemeler kamu düzenine ilişkin olup, emredici nitelikte bulunduğundan mahkemece ve Yargıtay"ca re"sen nazara alınır.
Davacı, özel hukuk tüzel kişisi olup, Harçlar Yasası"na göre harçtan muaf olan kişi ve kurumlardan değildir. Nispî karar ve ilam harcına tabî davalarda, dava değeri üzerinden peşin nispî ilâm harcının alınması zorunludur. Uyarıya rağmen yatırılmaması halinde Harçlar Kanunu"nun 32. maddesine göre müteakip işlemler yapılamayacağından dava dosyasının işlemden kaldırılması gerekir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu"nun en son 04.12.2013 gün 2013/21-445 Esas, 2013/1625 Karar sayılı ilâmı ve Dairemizin yerleşik uygulamaları bu yöndedir.
Bu durumda mahkemece davacıya, dava değeri üzerinden yatırılması gereken nispî ilâm harcını yatırmak üzere davacı tarafa uygun süre verilip, yatırılması halinde bundan sonra yargılamaya devamla davanın sonuçlandırılması, yatırılmaması halinde ise dosyanın işlemden kaldırılması gerekirken kamu düzeninden olan harç hususu gözden kaçırılarak eksik harç tamamlattırılmadan davanın sonuçlandırılması doğru olmamış, kararın bozulması uygun gerekmiştir.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, bozma sebebine göre davalının diğer temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 08.05.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.