4. Hukuk Dairesi 2017/491 E. , 2017/956 K.
"İçtihat Metni"
Davacı ... vekili Avukat ... tarafından, davalı ... aleyhine 20/10/2014 gününde verilen dilekçe ile davalı federasyon başkanının görevden uzaklaştırılmasının istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın reddine dair verilen 28/04/2015 günlü kararın Yargıtay’ca incelenmesi davacı vekili tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
Dava, davalı federasyon başkanının görevden uzaklaştırılması istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı vekili, müvekkil Bakanlığın denetimine tabi davalı federasyonda, federasyon yetkilileri tarafından yapılan engellemeler nedeniyle yasal denetimin yapılamadığını ileri sürerek 5362 sayılı Kanunu’nun 58. maddesi gereğince davalı federasyon yönetim kurulu başkanının en az 3 ay süreyle görevden uzaklaştırılması isteminde bulunmuştur.
Davalılar, davanın reddedilmesi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece, davalı federasyon tarafından istenildiği zaman denetim yapılabileceği bildirildiği halde, davacı tarafça karşılaşılan tutum ve davranışlara karşı cezai mahiyette karar tesisisin sağlanması istemine yönelik hareket edildiği kanaatine varıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Anayasanın 135. maddesi, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşların, belli meslek mensuplarının müşterek ihtiyaçlarını karşılamak, mesleki faaliyetlerini kolaylaştırmak, mesleğin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak, meslek mensuplarının birbirleri ve halk ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hakim kılmak, meslek disiplini ve ahlakını korumak maksadı ile kanunla kurulan ve organları kendi üyeleri tarafından kanunda gösterilen usullere göre yargı gözetimi altında ve gizli oyla seçilen kamu tüzel kişileri olduklarını vurgulamıştır.
5362 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanunu"nun 58. maddesi; "Esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşları ile sicil işlemleri Bakanlık gözetim ve denetimine tabidir. Esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşlarının ilgili personeli ile organlarında görevli üyeleri, Bakanlık denetim elemanlarının talebi üzerine kuruluşa ait her türlü evrak, defter ve kayıtları göstermeye veya vermeye, para ve diğer varlıkların sayılmasına müsaade etmeye, denetim ve incelemeleri için yardımda bulunmaya ve çalışmalarını yapabilecekleri uygun bir yer tahsis etmeye mecburdurlar.
./..
-2-
Bu yükümlülükleri yerine getirmeyen veya 59. maddede belirtilen suçlardan dolayı haklarında kovuşturmaya başlanan ve görevi başında kalması denetim ve soruşturmanın yapılması bakımından sakıncalı görülen esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşlarının personeli Bakanlık denetim elemanlarınca doğrudan görevden uzaklaştırılabilir. Organ üyelerinin görevden uzaklaştırılmaları ise denetim elemanlarının teklifi sonucu tarafından yetkili asliye hukuk mahkemesinde açılan dava üzerine mahkemece bir ay içinde basit usulde yargılama yapılarak karara bağlanır. Mahkeme dava sonucunu Bakanlık, ilgili oda ve üst kuruluşa bildirir.” hükmünü içermektedir.
Dosya kapsamından; davacı Bakanlığa bağlı müfettişler tarafından 02/09/2014 tarihinde davalı federasyona denetim için gidildiği ve denetimin davalı ..."ın talimatıyla sekreteri tarafından engellendiği anlaşılmaktadır.
Bu itibarla; yukarıda anılan yasa uyarınca belirtilen koşulların gerçekleştiği dikkate alınarak mahkemece, istemin kabulüne karar verilmesi gerekirken yanılgılı gerekçe ile reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın, yukarıda gösterilen nedenle davacı yararına BOZULMASINA 22/02/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.