Danıştay 6. Daire 2018/5181 Esas 2022/2704 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2018/5181
Karar No : 2022/2704

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ...Belediye Başkanlığı-...
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVACI) : ...

İSTEMİN KONUSU: ...İdare Mahkemesince verilen ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararın, usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Aydın ili, Çine ilçesi,(kapatılan) Akçaova Beldesi , ...Mahallesi, ...parsel sayılı taşınmaza yönelik olarak 1/1000 ölçekli uygulama imar planının iptal edilmesi istemiyle yapılan başvurunun reddine ...tarihli, ...sayılı işlem ile söz konusu imar planının onaylanmasına dair Akçaova Belediye Meclisinin ...tarihli, ...sayılı kararının iptali istemlidir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Temyize konu kararda; davanın süre aşımı bakımından reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararının bozulmasına ilişkin Danıştay Altıncı Dairesinin 09/06/2014 tarih ve E:2011/7087, K:2014/4480 sayılı kararına uyulmayarak verilen ısrar kararının Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 03/10/2019 tarih ve E:2016/4551, K:2019/4045 sayılı kararıyla bozulması üzerine, bozma kararına uyularak yerinde yaptrılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen rapor ile dosyadaki bilgi ve belgelerin birlikte incelenmesinden, plana askı süresinde yapılan itirazlar sonucunda 10 metre genişliğindeki yolun imar planı ile batıya kaydırılmak sureti ile davacının parselinde öngörülen konut alanı ve ticaret alanı kullanımlarının küçültüldüğü, park alanının ise büyütüldüğü, 06.04.2010 tarihli plan değişikliğinin nesnel ve teknik gerekçelere dayandırılmamış olması nedeni ile imar mevzuatındaki plan değişikliği tanımına aykırı olduğu, dava konusu planlama alanında yaşaması öngörülen nüfusa ilişkin hiçbir analiz ve projeksiyon yapılmadan mevcut nüfusun 6 katından fazla nüfusu barındıracak şekilde konut alanı planlandığı, bu durumda dava konusu işemlerin şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına, eşitlik ilkesine, imar mevzuatına ve kamu yararına aykırı olduğu sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Dava konusu imar planının hazırlanması sürecinde ilgili kurumlardan uygun görüşlerin alındığı, bilirkişi raporunun Mahkemece hatalı değerlendirildiği, aynı imar planının iptali istemiyle davacının eşi tarafından dava açıldığı ve davanın reddine karar verilip kararın kesinleştiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI :Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ... DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Dava konusu Aydın ili, Çine ilçesi, ...sayılı parselin bulunduğu ... Mahallesi belde merkezine 2,5 km. uzaklıkta olup, beldede ilk planlanma İller Bankası tarafından yapılmış ve bu planda beldede bulunan 5 mahalleden üçü planlanmış, dava konusu alanın yer aldığı mahalleler ise plansız konumda bırakılmış, fiziki yapının düzeltilmesi ve mahallenin belediye hizmetlerinden yararlanması için planlama çalışmalarına 2007 yılında başlanmış, 02.03.2010 tarihli, 010 sayılı Akçaova Belediye Meclisi kararı ile kabul edilen 1/5000 ölçekli nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planıyla dava konusu taşınmaz konut alanı, ticaret alanı, park alanı ve 10 metrelik yol olarak planlanmış, söz konusu imar planları 05.03.2010- 05.04.2010 tarihleri arasında askıya çıkarılmış, ...parsel sayılı taşınmazın o tarihte maliki olan (davacının eşi) Mehmet Özen tarafından 17.03.2010 tarihli dilekçeyle 10 metrelik imar yolunun ...parsel sayılı taşınmaza kaydırılması ve imar planının tamamının iptal edilmesi istemiyle plana itiraz edilmiş, askıda yapılan itirazların bir kısmı ...tarihli, ...sayılı Akçaova Belediye Meclisi kararıyla uygun bulunmuş, anılan karar ile dava konusu ...parsel sayılı taşınmazın mağduriyetinin giderilmesi amacıyla 10 metrelik yolun kaydırılmasına, planın tamamına yapılan itirazın ise reddine karar verilmiştir.
Dava dışı (davacının eşi) ... tarafından bu itirazın reddi üzerine imar planının iptali istemiyle dava açılmış, .... İdare Mahkemesinin ...tarihli, E:...K:...sayılı kararıyla, daha önce imar planı bulunmayan ...Mahallesinde ilk defa imar planı hazırlanarak yürürlüğe konulduğu, planlama sürecinin imar mevzuatına uygun olduğu, nüfusu 10.000'in altında olan yerlerde imar planı yapılmasının zorunlu olmadığı ileri sürülmekte ise de; 3194 sayılı İmar Kanununun 7/b maddesi uyarınca nüfusu 10.000'in altında olan yerlerde imar planı yapılmasının gerekli olup olmadığına belediye meclisince karar verileceği, belediye meclisinin, imar planı yapılmasının gerekli olduğu yolundaki iradesini ortaya koyduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, anılan karar Danıştay Altıncı Dairesinin 08/05/2014 tarihli, E:2011/5584, K:2014/3651 sayılı kararıyla onanmıştır.
04.03.2011 tarihli dilekçeyle ise davacı ...tarafından 1/1000 ölçekli uygulama imar planının, şahsına ve mahalle halkına zarar vereceği ileri sürülerek iptali istemiyle Çine Belediye Başkanlığına başvurulmuş ve davalı idare tarafından ...tarihli,...sayılı yazıyla askı süresinin sona erdiği ve askıda yapılan itirazların belediye meclisince karara bağlanacağı, taşınmaza ilişkin davacının eşinin açtığı davanın ret ile sonuçlandığı bu nedenle imar planının iptalinin mümkün olmadığı belirtilmiş, bunun üzerine davacı tarafından uyuşmazlık konusu alanda imar planı yapılmasına ihtiyaç olmadığı, planlama alanında haksız olarak yollara yapılan işgalin yasal hale getirilmesine yol açılacağı, planlanan yollar nedeniyle taşınmazının kullanılamaz hale geleceği iddiasıyla ...tarihli, ...sayılı ret işleminin ve dayanağı ...tarihli, ...sayılı belediye meclis kararının iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
Dava devam ederken 25.10.2011 tarihinde ...dava konusu taşınmazı davacı ......'e devretmiştir.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun 5. maddesinin dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan halinde, nazım imar planı; varsa bölge ve çevre düzeni planlarına uygun olarak hali hazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları gösteren ve uygulama imar planının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen detaylı bir raporla açıklanan ve raporu ile beraber bir bütün olan plan olarak, uygulama imar planı ise; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan olarak tanımlanmıştır.
3194 sayılı İmar Kanununun 7. maddesinin, 1. fıkrasının, (b) bendinde, "Son nüfus sayımında, nüfusu 10.000'i aşan yerleşmelerin imar planlarının yaptırılmaları mecburidir. Son nüfus sayımında nüfus 10.000'i aşmayan yerleşmelerde, imar planı yapılmasının gerekli olup olmadığına belediye meclisi karar verir. Mevcut imar planları yürürlüktedir." hükmüne yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İmar planları, insan, toplum, çevre ilişkilerinde kişi ve toplum hayatını yakından etkileyen fiziksel çevreyi sağlıklı bir yapıya kavuşturmak için yatırımların yer seçimlerini, kentin ve gelişme eğilimleri doğrultusunda yönlendirmek, arazinin koruma-kullanma dengesini gözeterek ülke, bölge ve kent verilerine göre konut, istihdam, ulaşım gibi kentsel işlevler ile sosyal ve kültürel gereksinimleri var olan ya da sağlanabilecek olanaklar ölçüsünde en iyi biçimde yerine getirmek ve belde halkına iyi bir yaşama düzeni ve koşulları sağlamak amacıyla hazırlanır ve koşulların zorunlu kıldığı biçimde ve zamanda yasalarda öngörülen yöntemlere uygun olarak değiştirilebilirler.
Uygulama imar planlarının üst ölçekli nazım imar planına uygun olarak hazırlanması yasal zorunluluktur.
İncelenen dosyada, davacı tarafından öncelikle uyuşmazlık konusu alanda imar planı yapılmaması gerektiği ileri sürülmüş ise de, yukarıda yer verilen mevzuat uyarınca nüfusu 10.000'in altında olan yerlerde imar planı yapılmasının gerekli olup olmadığı konusunda belediye meclisine yetki verildiği, belediye meclisi kararıyla ...Mahallesinde imar planı yapılmasının mahallenin düzenli ve sağlıklı yapılaşması için gerekli olduğunun ortaya konulduğu, ayrıca gerek İdare Mahkemesince yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen rapor ile gerekse davacının eşinin aynı iddialarla açtığı davada verilen karar ile plan yapılmasında kamu yararı olduğu sonucuna ulaşıldığından dava konusu planlama işleminde bu yönden hukuka aykırılık bulunmadığı anlaşılmıştır.
Davacının plan bütününe ve yollara ilişkin itirazları değerlendirildiğinde, temyize konu karara esas alınan bilirkişi raporunda, planlama çalışmasında gerekli kurum görüşlerinin alındığı, dava konusu planın üst ölçekli olan 1/5000 ölçekli nazım imar planı ile 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planına uygun olduğu, yolların güzergah ve işlev bakımından doğru planlandığı tespit edilmiş olup dava konusu planda bu bakımdan da hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Öte yandan, İdare Mahkemesince, alanda yaşaması öngörülen nüfusun 6 katından fazla nüfusu barındıracak şekilde konut alanı planlandığı belirtilmiş ise de plan araştırma raporunda, demografik verilerin toplanması ve analiz edilmesi ile nüfus kestirimlerinin yapılması konularında önemli bir sorun saptanmadığı, yerleşimin gelişme yönü ve dinamikleri göz önünde bulundurularak nüfus kabulleri yapılabileceği dikkate alındığında dava konusu planlarda öngörülen nüfus verileri ve yapılaşma koşullarında da şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına ve kamu yararına aykırılık görülmemiştir.
Ayrıca davanın semt sakini sıfatıyla açıldığı hususu göz önünde bulundurulduğunda, İdare Mahkemesince davacının (dava açıldıktan sonra) maliki olduğu taşınmazdan geçen yollara ilişkin yaptığı değerlendirmede de isabet bulunmamaktadır.
Bu nedenle dava konusu işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşıldığından davanın reddine karar verilmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. .... İdare Mahkemesince verilen ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararın BOZULMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 08/03/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.