Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/12805 Esas 2022/1013 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi :İş Mahkemesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, (kapatılan) 21. Hukuk Dairesinin bozma kararına uyularak
ilamında belirtildiği şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün davalılardan Kurum ve ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Mahkemenin, Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine, o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar. “Usuli kazanılmış hak” olarak tanımlayacağımız bu olgu; mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay bozma kararında belirtilen çerçevede işlem yapma ve hüküm kurma zorunluluğu getirdiği gibi, mahkemenin kararını bozmuş olan Yargıtay Hukuk Dairesince; sonradan, ilk bozma kararı ile benimsemiş olduğu esaslara usuli kazanılmış hakka aykırı bir şekilde, ikinci bir bozma kararı verilememektedir (09/05/1960 gün ve 21/9 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı, Hukuk Genel Kurulu’nun 12/07/2006 gün, 2006/9-508 E., 2006/521 sayılı kararı). Bu nedenle, usuli kazanılmış hakların dikkate alınması gereklidir.
Mahkemenin, Yargıtay’ın bozma kararına uyması ile bozma kararı lehine olan taraf yararına bir usuli kazanılmış hak doğabileceği gibi, bazı konuların bozma kararı kapsamı dışında kalması yolu ile de usuli kazanılmış hak gerçekleşebilir. (Prof. Dr. Baki Kuru, Usuli Müktesep Hak (Usule İlişkin Kazanılmış Hak) Dr. A. Recai Seçkin’e Armağan, ... Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları No. 351 ..., 1974, sayfa 395 vd.)
Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları kesinleşir. Bozma kararına uymuş olan mahkeme kesinleşen bu kısımlar hakkında yeniden inceleme yaparak karar veremez. Bir başka anlatımla, kesinleşmiş bu kısımlar, lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak oluşturur (04.02.1959 gün ve 13/5 sayılı YİBK).
Eldeki davada, bozma ilamına uyulmuş ise de bozma gereğinin tam olarak yerine getirildiğinden bahsedilmesi mümkün değildir. Zira, davacının davalı işyerlerinde 01.11.2009-06.05.2010 tarihleri arasında geçen çalışmalarının tespitini istediği, mahkemenin, davacının davalı ...'e ait işyerinde 01.11.2009-15.04.2010 tarihleri arasında günlüğü 23,10 TL'den 165 gün süre ile çalıştığının tespitine, fazlaya ilişkin talebin reddine dair 25/11/2013 tarihli kararının davalılardan Kurum ve ... vekilince temyiz edildiği, Yargıtay 21. Hukuk Dairesince bozulduğu, uyulan bozma ilamı sonrası 16/11/2020 tarihinde verilen kararla bu kere davacının 01/01/2010-15.04.2010 tarihleri arasında günlük 24.30 TL ücretle çalıştığının tespitine dair karar verilmiş ise de; daha önce verilen kararla bu dönem yönünden davacının günlük 23,10 TL ücretle çalıştığının tespitine karar verilmiş ve kararı davacı da temyiz etmemiştir. Şu halde, hükmü temyiz eden davalılar lehine oluşan usuli kazanılmış hak gözetilerek karar verilmesi gerektiği halde mahkemece bu husus göz ardı edilerek yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
Ne var ki; bu aykırılığın giderilmesi yeniden yargılamayı gerektirmediğinden, karar bozulmamalı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun Geçici 3. maddesi delaletiyle 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 438. maddesi uyarınca düzeltilerek onanmalıdır.
SONUÇ: Hüküm fıkrasının 1 numaralı bendinin silinerek yerine;
“1-Davanın kısmen kabulü ile, davacı ...'ın 200898803 sigorta sicil numarası ile davalı ...'e ait işyerinde, 01/11/2009-31/12/2009 tarihleri arasında 60 gün ve günlük 23,10.-TL brüt kazançla, 01/01/2010-15/04/2010 tarihleri arasında 105 gün ve günlük 23,10.-TL brüt kazançla çalıştığının tespitine, fazlaya ilişkin taleplerin reddine” ibaresinin yazılmasına ve hükmün bu biçimiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan ...'e iadesine,
25/01/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.