Danıştay 4. Daire 1987/4498 Esas 1989/2987 Karar Sayılı İlamı

Daire : DÖRDÜNCÜ DAİRE
Karar Yılı : 1989
Karar No : 2987
Esas Yılı : 1987
Esas No : 4498
Karar Tarihi : 03/07/989

DAVACININ ÇALIŞTIĞI YABANCI ŞİRKETİN TÜRKİYE'DEKİ NATO ÜSLERİNİN BAKIM, ONARIM, İAŞE, İBATE GİBİ ÇALIŞMA VE HİZMETLERİNİ A.B.D. ADINA MÜTEAHHİT FİRMA OLARAK YAPTIĞINDAN BU FAALİYETİNİN TİCARİ FAALİYET OLARAK KABULÜ GEREKECEĞİ ÇALIŞAN İŞÇİLERE TÜRKİYE'DE GÖRDÜĞÜ HİZMET KARŞILIĞINDA YURT DIŞINDA ÖDENEN İSTİHKAKLARDAN YURDA DÖVİZ OLARAK GETİRİLEREK ÖDENEN ÜCRETLERİNDE VERGİYE TABİ TUTALACAĞI HK.
Uyuşmazlık; yükümlünün almış olduğu ücret geliri üzerinden Gelir Vergisi Kanununun 94.maddesine göre kesilen verginin Gelir Vergisi Kanununun 23.maddesine eklenen 14.bendi hükmüne göre vergiden müstesna olduğu ileri sürülerek anılan hükmün yürürlüğe girdiği tarihten o güne kadar ücretlerden kesilen vergilerin iadesi isteminin reddedilmesi yolunda tesis olunan Maliye ve Gümrük Bakanlığı işleminin iptali isteminden ibarettir.
Yükümlünün 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 23.maddesinin 14.bendinde yer alan istisna hükmüne dayanılarak vergiden istisna edilmesi gerektiğine yönelik işlem hakkındaki davası, 213 sayılı Kanunun 118.maddesinin 3.bendine göre açık olarak vergiden müstesna bulunan gelir üzerinden vergi alındığı iddiasına dayandığından konunun Vergi Usul Kanunun Vergi Hatalarının Düzeltilmesine İlişkin hükümleri kapsamında bulunduğu ve davanın bu yolla incelenebileceğine oyçokluğuyla karar verildikten sonra dava incelendi:
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 23.maddesine 1.1.1986 tarihinde yürürlüğe giren 3239 sayılı Kanunla eklenen 14.bentde, kanuni ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayan dar mükellefiyete tabi işverenlerin yanında çalışan hizmet erbabına, işverenin Türkiye dışında elde ettiği kazançları üzerinden döviz olarak ödediği, ücretlerin gelir vergisinden istisna edileceği ifade edilmiştir.
Bu madde hükmü uyarınca istisnanın ücretlere uygulanabilmesi için … Firmasının Türkiye'de ticari faaliyetinin bulunmaması veya ticari faaliyette bulunmakla birlikte hizmetin bu faaliyetle ilgisinin olmaması gerekmektedir. Oysa yükümlünün çalıştığı … İnc.Şirketi Türkiye'deki Nato üslerinin bakım, onarım, iaşe, ibate gibi çalışma ve hizmetlerini A.B.D.adına müteahhit firma olarak yapmaktadır. Anılan Firmanın bu faaliyetinin Gelir Vergisi Kanunu hükümlerine göre ticari faaliyet kapsamına girdiği ve Türkiye'de çalıştırdığı işçilerine Türkiye'de gördüğü hizmet karşılığında yurt dışında ödenen istihkaklardan yurda döviz olarak getirdiği kısmından ücret ödediği anlaşılmaktadır. Bu haliyle davacıya ödenen ücretlerin 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 23.maddesinin 14.bendi kapsamında görme olanağı bulunmadığından bu ücretlerin gelir vergisinden istisna edilmesi mümkün değildir.
Bu nedenle davanın reddine karar verildi.

AYRIŞIK OY:
213 sayılı Vergi Usul Kanunun 116.maddesinde; vergi hatası vergiye ilişkin hesaplarda veya vergilendirmede yapılan hesaplar yüzünden haksız yere fazla veya eksik vergi istenmesi veya alınması olarak 118.maddesinin 3.fıkrasında mevzuda hata, açık olarak vergi mevzuuna girmeyen veya vergiden müstesna bulunan gelir, servet, madde, kıymet, evrak ve işlemler üzerinden vergi istenmesi veya alınması olarak tanımlanmıştır.
Olayda ise, kanuni ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayan dar mükellefiyete tabi işverenlerin yanında çalışan hizmet erbabına döviz olarak ödediği ücretlerin, vergiye tabi olup olmadığı hususu tartışma konusu olup; açık bir vergilendirme hatası bulunmamaktadır. Hukuki bir ihtilaf niteliğini taşıyan istemin, düzeltme ve şikayet yoluyla incelenmesi mümkün bulunmadığı düşüncesiyle usul yönünden karara karşıyız.