Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2016/13837 Esas 2019/5392 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 22/04/2016 gününde verilen dilekçe ile tapu kaydındaki şerhin terkini talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 19/07/2016 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

_ K A R A R _

Dava, tapu kaydındaki şerhin terkini istemine ilişkindir.
Davacı vekili, 15.11.1994 tarihli satış vaadi sözleşmesi ile 649 ada 504 parsel sayılı taşınmazda müvekkilinin hak sahibi olduğunu, müvekkilinin taşınmazı kendi adına tapuda tescili için ...’ne başvurduğunda taşınmaz üzerinde bulunan 12.10.1994 tarihli şerh sebebiyle talebinin reddedildiğini belirterek tapu kaydındaki şerhin kaldırılmasını dava etmiştir
Davalı vekili; davanın müvekkiline değil, ilgili belediyeye yöneltilmesi gerektiğini belirterek davanın pasif husumet ehliyeti yokluğundan reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmü, davalı vekili temyiz etmiştir.
Türk Medeni Kanununun 997 ila 1027. maddeleri arasındaki hükümler, tapu siciline ilişkin bulunmaktadır. Bunlardan, 1008. madde tapu siciline kaydolunacak ayni hakları, 1900. madde sicile şerh verilebilecek kişisel hakları, 1010 ve 1011. maddeler ise temlik hakkının sınırlamaları ile geçici tescili düzenlemiştir.
Türk Medeni Kanununun 1012. ve Tapu Sicil Tüzüğünün 60 ila 64. maddelerinde yedi bölüm olarak düzenlenen “Beyanlar” gerek tescillerden, gerekse şerhlerden farklıdır. Kütüğün beyanlar hanesine işlenen kayıt, kural olarak ne bir ayni hak ihdas eder, ne de şahsi bir hakkı güçlendirmeye yarar. Beyanların fonksiyonu, gayrimenkulle ilgili bazı fiili veya hukuki durumlara ya da zaten mevcut bulunan bazı haklara aleniyet sağlamaktan ibarettir.
“Beyanlar” başlıklı 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 1012. maddesi hükmü “Bir taşınmazın eklentileri, malikin istemi üzerine kütükteki beyanlar sütununa yazılır. Bu kaydın terkini, kütükte hak sahibi görünen bütün ilgililerin rızasına bağlıdır. Taşınmaz mülkiyetine ilişkin kamu hukuku kısıtlamalarının beyanlar sütununa yazılması ve bu sütuna yazılabilecek diğer hususlar tüzükle belirlenir. Özel kanun hükümleri saklıdır” şeklindedir. Yasanın sözü edilen bu hükmü uyarınca genellikle tapu kütüğüne yazılarak alenileştirilmesinde fayda umulan hukuki ilişki ve fiili durum şeklinde tarif edilen her beyanın tapu kütüğünün beyanlar hanesinde gösterebilme olanağı yoktur. Başka bir anlatımla, tapu kütüğünün beyanlar hanesine “beyanda” bulunulabilmesi için ya Türk Medeni Kanununda bir hüküm olması veya özel kanunlarda bu konuda bir hükme yer verilmesi, yahut Tapu Sicil Tüzüğünde bir düzenleme yapılmış olması gerekir.
Somut olaya gelince; dosyada bulunan 29.03.2015 tarihli davaya konu 649 ada 504 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydındaki beyanlar hanesinde “DAVALIDIR. 12/10/1994 Y:6033 (MAHKEME BİTENE KADAR SATILAMAZ)” şerhi bulunmaktadır. Adapazarı Belediyesi Encümeninin 05.10.1994 tarihli yazılarından taşınmazın Adapazarı Belediyesi’ne bırakıldığı anlaşılmıştır. Hal böyleyken, davada husumetin Adapazarı Belediyesi yerine Adapazarı Tapu Müdürlüğüne yöneltilmesi doğru olmayıp davanın pasif husumet ehliyeti yokluğundan reddine karar verilmesi gerekirken davanın kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 17.09.2019 tarihinde oy birliği ile karar verildi