Vekili      : Av.H.A.

Davalı     : Tekel A.Ş. Genel Müdürlüğü

Vekili      : Av. E.Y. (Adli Yargı), Av. E.E. (İdari Yargı) 

O L A Y     : Davacı vekili; davacının, 17.07.2007 – 15.10.2008 tarihleri arasında aralıksız olarak davalı iş yerinde çalıştığını,davalı tarafın iş akdini 15.10.2008 tarihinde tek taraflı olarak feshettiğini belirterek, iş akdi geçerli bir neden olmaksızın feshedilen davacının işe iadesine ve dört aylık boşa geçen süreye ait ücret ve diğer haklarının ödenmesine karar verilmesi istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

KARTAL 4. İŞ MAHKEMESİ: 09.12.2009 gün ve E:2008/826, K:2009/1030 sayı ile özetle, özelleştirme kapsamında bulunan ya da bulunmayan Kamu İktisadi Teşebbüslerinde sözlü ya da kapsam dışı statüde çalışan personelin kurumlar ile ilişkilerinden kaynaklanan anlaşmazlıkların idari yargı yerinde çözümleneceğini belirtmiş ve feshin geçersizliğine karar verilmesi istemiyle açılan davanın idari yargı yerinde görülmesi gerektiğinden bahisle görevsizlik kararı vermiş ve bu karar kesinleşmiştir.

Davacı vekili, bu kez, aynı taleple idari yargı yerinde dava açmıştır.

İSTANBUL 3. İDARE MAHKEMESİ: 23.02.2012 gün ve E:2010/355, 2012/395  sayı ile özetle;Sigara Pazarlama ve Dağıtım AŞ.nin kamusal niteliğinin ortadan kalktığı, özel hukuk hükümlerine tabi bir anonim şirket olduktan sonra davacı ile iş akdi imzaladığı dolayısıyla da davacının kamu görevlisi sıfatı olmadığı, davacının 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tabi sözleşmeli personel statüsünde olmadığı, davalının son durumu itibariyle kamu kurumu olmayıp özel şirket statüsünde olması ve çalışanlarının da kamu görevlisi sıfatı bulunmaması nedeniyle uyuşmazlığın idare mahkemesinin görevine girmediğinden bahisle İş Kanunu uyarınca imzalanan sözleşmenin feshedilmesinden doğan uyuşmazlığın görüm ve çözüm yerinin adli yargı olduğunu belirterek görevsizlik kararı vermiş ve bu karar kesinleşmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nün, Serdar ÖZGÜLDÜR’ün Başkanlığında, Üyeler: Mustafa AYSAL, Eyüp Sabri BAYDAR, Sıddık YILDIZ, Nurdane TOPUZ, Sedat ÇELENLİOĞLU ve Ayhan AKARSU’nun katılımlarıyla yapılan 24.12.2012 günlü toplantısında:

l-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre;

Olay kısmında belirtildiği üzere, tarafları, konusu ve sebebi aynı olan davada; adli yargı yerince idari yargının, idari yargı yerince de adli yargı yerinin görevli olduğu gerekçesiyle verilmiş ve kesinleşmiş görevsizlik kararları bulunmakta olup, adli ve idari yargı yerleri arasında 2247 sayılı Yasa’nın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, idari yargı dosyasının 15. maddede belirtilen yönteme uygun olarak davacı vekilinin istemi üzerine son görevsizlik kararını veren mahkemece, adli yargı dosyası da temin edilmek suretiyle Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderildiği ve usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Selim Şamil KAYNAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mehmet BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

                Dava, davalı idarede “Diğer Kamu Kurum ve Kuruluşlarına Nakil Hakkı Bulunmaksızın Çalışacak Personele İlişkin Belirsiz Süreli İş Sözleşmesi” kapsamında pazarlama görevlisi unvanı ile kapsam dışı işçi olarak görev yapan davacının, iş sözleşmesinin feshine ilişkin 15.10.2008 günlü işlemin iptali isteminden kaynaklanmıştır.

Tütün ,Tütün Mamülleri Tuz ve Alkol İşletmeleri Genel Müdürlüğü (Tütün ve Sigara İşletmeleri Müessesesi) 233 sayılı KHK ye tabi iken, Özelleştirme Yüksek Kurulunun 5.2.2001 tarihli 2001/6 sayılı kararıyla mülkiyeti devri dışındaki yöntemlerle özelleştirme kapsam ve programına alınan Tekel Genel Müdürlüğü, 9.1.2002 tarihli 4733 sayılı Kanunla  yeniden yapılandırılarak İktisadi Devlet Teşekkülü haline getirilmiş ve 5.2.2002 tarihli 2002/6 sayılı Özelleştirme Yüksek Kurulu Kararıyla Özelleştirme Yöntemleri arasına mülkiyetin devri de dahil edilmiş ve 1.1.2003 tarihinden itibaren Tütün, Tütün Mamülleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri A.Ş.’ne dönüştürülmüştür.

31.3.2003 gün ve 2003/12 sayılı ÖYK kararı ile yeniden yapılandırılmasına ve Sigara Üretim ve Alkollü İçki Üretim Birimlerinin Pazarlama ve Dağıtım birimleri ile birlikte 2003 yılı sonuna kadar özelleştirme süreçlerinin tamamlanmasına karar verilmiştir.

Tütün, Tütün Mamülleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri A.Ş. (TEKEL)’nin 31.3.2003 tarihli ve 2003/12 sayılı ÖYK kararı ile yeniden yapılandırılmasına karar verilmiş, bu karar çerçevesinde şirket, Özelleştirme İdaresi Başkanlığının 2.6.2003 gün ve 527 sayılı Oluru ile yeniden yapılandırılmış, anılan olur ile Şirkete (TEKEL) bağlı iki Anonim Şirket (Sigara Sanayi İşletmeleri ve Ticareti A.Ş., Sigara Pazarlama Dağıtım A.Ş.) ve iki Müessese Müdürlüğü (Yaprak Tütün İşletmeleri ve Ticareti Müessesesi Müdürlüğü,Tuz Sanayi İşletmeleri Müessesesi Müdürlüğü) olarak faaliyetine devam etmiştir.

Sigara Sanayi İşletmeleri ve Ticareti A.Ş.’ye ait sigara üretim işi ile ilgili varlıkların “satış” ve “mülkiyetin gayri ayni hak (intifa) tesisi” yöntemi ile 4046 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde bir bütün halinde özelleştirilmesine yönelik ihale ilanı 26.10.2007 tarihinden itibaren kamu oyuna duyurulmuş, son teklif verme tarihi 25.1.2008 olarak belirlenmiş,  22.2.2008 günü yapılan nihai pazarlık görüşmesinde ihale sonuçlanmış, en yüksek teklifi 1 Milyar 720 Milyon dolarla BAT–British American Tobacco vermiştir. Anılan ihale konusu varlıklar bir bütün halinde British American Tobacco Tütün Mamülleri Sanayi ve Ticaret A.Ş.’ye satışı suretiyle özelleştirilmiştir.

İhale sonucu, Özelleştirme Yüksek Kurulunun 22.4.2008 tarihli ve 2008/23 sayılı kararıyla da onaylanmış ve 24.4.2008 tarihi ve 26856 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Devir Sözleşmesini takiben devir teslimler yapılmıştır.

Bu özelleştirme sonucunda kamu, tütün mamulü (sigara) üretimi ve dağıtımı işinden tamamen çekilmiştir.

Dosyanın incelenmesinden; davacı 16.07.2007 tarihi itibariyle Tekel Sigara Pazarlama ve Dağıtım Anonim Şirketinde Diğer Kamu Kurum ve Kuruluşlarına Nakil Hakkı Bulunmaksızın Çalışacak Personele İlişkin Belirsiz Süreli İş Sözleşmesi (Kapsam dışı işçi statüsünde) ile TEKEL İstanbul Pazarlama ve Dağıtım Başmüdürlüğünde pazarlama görevlisi  olarak göreve başlamış olup, 2008 yılı itibariyle sigara fabrikalarının satışı gerçekleştirilmiş olduğundan ve davacının kurum içi nakil hakkı da bulunmadığından 15.10.2008 tarihinde iş sözleşmesi feshedilmiş ve sözleşmenin feshine ilişkin işlemin iptali ve tazminat istemiyle uyuşmazlığa konu davanın açıldığı anlaşılmıştır.

                2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun “İdari Dava Türleri ve İdari Yargı Yetkisinin Sınırı” başlıklı 2. maddesinin değişik 1 numaralı bendinde:

                “a) (Değişik : 8.6.2000-4577/5 md.) İdari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan iptal davaları,

                b) İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları,

                c) (Değişik : 18.12.1999-4492/6 md.) Tahkim yolu öngörülen imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar hariç, kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılan her türlü idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar”

                İdari dava türleri olarak sayılmış olup; kural olarak, idari yargıda ancak Devlete ve kamu tüzel kişilerine karşı açılan davalara bakılabilir.

                İncelenen uyuşmazlıkta davalının özel hukuk tüzel kişisi olması karşısında, idari yargı yetkisi kapsamında açılmış bir idari dava bulunduğundan söz etmek olanaksızdır.

                Uyuşmazlık Mahkemesi’nin 22.1.1996 gün ve E:1995/1, K:1996/1 sayılı ve özelleştirme kapsamında bulunan kuruluşlarda kapsam dışı statüde çalışan personelin kurumları ile olan ilişkilerinden doğan anlaşmazlıkların çözüm yerinin idari yargı olduğuna ilişkin İlke Kararı; bu kuruluşlardaki kamu hisselerinin % 50’nin altına düşmesine kadar olan süreçle ilgili olup, özelleştirmenin tamamlandığı andan itibaren çözümde özel hukuk hükümlerinin uygulanacağı kuşkusuzdur.

                24.4.2008 gün ve 26856 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Özelleştirme Yüksek Kurulunun 22.4.2008 gün ve 2008/23 sayılı kararı uyarınca sigara fabrikalarının varlık satışı yoluyla ihalesini alan British American Tobacco Tütün Mamülleri Sanayi ve Ticaret A.Ş.’ne satışı tamamlanmıştır.

                Buna göre, kapsam dışı personel olarak çalışırken iş akdi feshedilen davacının alıcı şirket tarafından çalıştırılıp çalıştırılamayacağına ilişkin bulunan davanın özel hukuk hükümlerine göre görüm ve çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, Kartal 4.İş Mahkemesince verilen görevsizlik kararının iş akdinin feshi yönünden kaldırılması gerekmiştir. 

SONUÇ   : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Kartal 4. İş Mahkemesi’nin 09.12.2009 gün ve E:2008/826, K:2009/1030 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 24.12.2012 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.