Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2021/891 Esas 2022/791 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2021/891
Karar No : 2022/791


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Birliği
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Bakanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Sekizinci Dairesinin 30/09/2020 tarih ve E:2016/2519, K:2020/3941 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Turist rehberlerine 2016 yılında hizmet grupları itibarıyla uygulanacak taban ücretlerinin belirlenmesine ilişkin bila tarih ve … sayılı işlemle bildirilen 24/12/2015 tarih ve … sayılı Olur'un iptali ile 6326 sayılı Turist Rehberliği Meslek Kanunu'nun 6. maddesinin Anayasa'ya aykırı olduğundan bahisle iptali için Anayasa Mahkemesine başvurulması istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Sekizinci Dairesinin 30/09/2020 tarih ve E:2016/2519, K:2020/3941 sayılı kararıyla; davacının Anayasa'ya aykırılık iddiası ciddi görülmemiş,
Anayasa'nın 135. maddesi, 6326 sayılı Turist Rehberliği Meslek Kanunu'nun 1. maddesi, 4. maddesinin 1. fıkrası ve 6. maddesi ile 6326 sayılı Kanun'un genel gerekçesi ve 26/12/2014 tarih ve 29217 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Turist Rehberliği Meslek Yönetmeliği'nin 36. maddesinin 1. fıkrasında yer alan kurallar aktarılarak,
Davacı tarafından; mesleğini, serbest meslek şeklinde veya 4857 sayılı İş Kanunu'na tabi olarak sürdüren kişiler bakımından davalı idarenin taban ücret belirlemesinin hukuka aykırı olduğu, sözleşme serbestisi nedeniyle, tarafların ücretlerini asgari ücretin altında kalmamak şartıyla serbestçe belirleyebileceği, davalı Bakanlığın kamu kurumu niteliğindeki Turist Rehberleri Birliğini idari ve mali yönden denetleme yetkisi bulunmakta ise de, bu hususun seyahat acentası ile rehber arasında serbestçe belirlenecek olan rehberlik ücreti konusunda Bakanlığa taban ücret tarifesi çıkarma ve aylık taban ücret belirleme yetkisi vermediğinin iddia edildiği,
Anayasa'nın 135. maddesinin 5. fıkrasında yer alan "Bu meslek kuruluşları üzerinde Devletin idari ve mali denetimine ilişkin kurallar kanunla düzenlenir." hükmü gereğince, merkezi idarenin meslek kuruluşları üzerindeki idari vesayet yetkisinin idari ve mali denetimle sınırlı olarak verildiği anlaşılmakta olup, 6326 sayılı Kanun'un 6. maddesi ile Kültür ve Turizm Bakanlığına idari ve mali denetim yetkisi kapsamında turist rehberleri tarafından verilecek hizmetlere ilişkin taban ücreti belirleme yetkisinin verildiğinin anlaşıldığı,
Anayasa'da belirtilen yetkiler ile 6326 sayılı Kanun'da belirtilen amaçlar ve Kanun'un genel gerekçesinde belirtilen turist rehberliği mesleğinin ülkemiz tanıtımındaki önemi göz önünde bulundurulduğunda, turist rehberlerinin hak ve menfaatlerini korumak, turist rehberleri arasında rekabet yaratılarak turist rehberliği hizmetinin sunumunda niteliğin düşmesinin önüne geçilmesini sağlamak amacıyla Birlik üyeleri tarafından verilecek hizmetlere ilişkin taban ücretin belirlenmesinin Kültür ve Turizm Bakanlığının görev alanı ile ilgili olduğu,
Turist rehberlerinin sunacağı hizmet karşılığı alınacak taban ücretin belirlenmesinin, hizmetin gereği gibi ifa edilebilmesi ve kamu yararı açısından zorunlu olduğu, ayrıca, taban ücret belirlenmesinin, turist rehberleri ile hizmet sunduğu kişiler arasında, asgari ücretin altında olmamak şartıyla serbestçe ücret belirlenmesine engel oluşturmadığı,
6236 sayılı Kanun hükümleri ile turist rehberliği mesleğinin, serbest meslek şeklinde veya 22/5/2003 tarih ve 4857 sayılı İş Kanunu hükümlerine tabi olarak icra edilebileceği öngörüldükten sonra, Bakanlık tarafından taban ücret tarifesinin belirlenmesi hususunda turist rehberlerinin serbest meslek şeklinde ya da İş Kanunu'na tabi olarak çalışmaları yönünden herhangi bir ayrıma gidilmediği, söz konusu Kanun hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, asgari ücret tarifesinin belirlenmesine ilişkin Bakanlığa verilen yetkinin hem serbest meslek hem de İş Kanunu hükümlerine tabi olarak çalışan turist rehberlerini kapsadığının kabulü gerektiği,
Bu itibarla; 6326 sayılı Kanun'da, turist rehberliği taban ücret tarifesinin Bakanlık tarafından belirlenmesine yönelik düzenlemede turist rehberlerinin mesleği ne şekilde icra ettiğine yönelik bir ayrıma gidilmemesi ve Turist Rehberliği Meslek Yönetmeliği'nin 36. maddesi uyarınca taban ücret tarifesinin aylık taban ücreti de kapsadığının açıkça belirtilmesi karşısında, Bakanlığın bir işverene bağlı olarak çalışan turist rehberlerinin işverenden alacakları taban ücretlerinin aylık olarak belirlenmesine ilişkin yetkiye sahip olduğu hususunda kuşku bulunmadığı,
Öte yandan, 6236 sayılı Kanun'a dayanılarak çıkarılan Turist Rehberliği Meslek Yönetmeliği'nin 36. maddesinde de taban ücretin hem günlük hem de aylık taban ücreti üzerinden belirleneceğinin öngörüldüğü,
Anılan Yönetmeliğin 36. maddesinin 2. cümlesinde yer alan "taban ücretlerinin ise tur, paket tur, gece turu ve transfer olarak günlük ve aylık taban ücreti üzerinden belirleneceği" düzenlemesinin iptali istemiyle açılan davada, Dairelerinin 14/02/2016 tarih ve E:2015/1252, K:2018/759 sayılı kararı ile söz konusu düzenleme yönünden davanın reddine karar verildiği ve bu kararın Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 09/10/2019 tarih ve E:2018/3051, K:2019/4196 sayılı kararıyla onanarak kesinleştiği,

Davacı tarafından, taban ücret fiyatları belirlenirken, illerin ve bölgelerin gelişmişlik, ekonomik ve sosyal yapıları ve turizm altyapılarının dikkate alınmadığı gibi, dil bilgisi, eğitim düzeyi, tecrübe, gelen grubun düzeyi gibi belirleyici unsurların da dikkate alınmadığı ve serbest piyasa koşullarına göre belirlendiği iddia edilmekte ise de, turist rehberlerine 2016 yılında hizmet grupları itibarıyla uygulanacak taban ücretlerinin belirlenmesine ilişkin işlem ile, Kanun maddesinin öngördüğü amaca uygun olarak, turizm sektörünün ihtiyaçları, turizm faaliyetinin özellikleri ve kültür ve turizm politikaları doğrultusunda, Yönetmeliğin 36. maddesi hükmü uyarınca hizmet grubu sınıflandırmasının yapıldığı ve verilen hizmetle orantılı miktarda ücretlerin belirlendiği, dolayısıyla hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle,
davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, davalı idarenin taban ücret tarifesi belirleme yetkisinin bulunmadığı, 4857 sayılı İş Kanunu hükümlerine tabi olarak çalışan turist rehberlerinin aylık taban ücretinin belirlenmesinin anılan Kanun'a ve sözleşme özgürlüğü ilkesine aykırı olduğu, ücretlerin fahiş belirlendiği, ücretler belirlenirken illerin ve bölgelerin gelişmişlik düzeyleri ile ekonomik ve sosyal yapılarının dikkate alınmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, Danıştay Sekizinci Dairesince verilen kararın usul ve hukuka uygun bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c) Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Danıştay Sekizinci Dairesinin temyize konu 30/09/2020 tarih ve E:2016/2519, K:2020/3941 sayılı kararının ONANMASINA,
3. Kesin olarak, 09/03/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.