19. Hukuk Dairesi 2015/5039 E. , 2016/949 K.
"İçtihat Metni"
TARİHİ : 18/07/2014
NUMARASI : 2009/287-2014/234
DAVACI :..
DAVALILAR : ..
FERİ MÜDAHİL : ...
Taraflar arasındaki menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün bir kısım davalılar vekilince duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde davacı asi.. ve vekili ..l, davalılardan.. gelmiş olmalarıyla, duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların ve davacı asilin sözlü açıklamaları dinlenildikten ve temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı vekili, müvekkilinin ticari ilişki içerisinde bulunduğu davalılardan .. hatır çeki istemesi üzerine toplam 265.000,00 TL bedelli yedi adet çek ile birlikte davadışı ... tarafından keşide edilen 65.750,00 TL tutarlı üç çekin verildiğini, davalı .. teslim aldığı çekleri kendisine ait bono ve çek eklemek suretiyle diğer davalı .. verdiğini, toplam 617.750.00 TL tutarındaki kambiyo senetlerinin vadeleri gelip ödenemeyince davalı şirket ile varılan sözlü anlaşma uyarınca müvekkili adına kayıtlı 600.000,00 TL değerindeki taşınmazın davalıya borca karşılık resmi şekilde devredildiğini, satış işleminden sonra bedelsiz kalan çeklerin iade edilmediğini, müvekkili aleyhine ayrı ayrı takiplere konu edildiğini, icra baskısı altında müvekkilinin davalıyla protokol imzalayarak borçlarına karşılık adına kayıtlı üç adet taşınmazını davalı şirket çalışanı diğer davalı..’ye devrettiğini ileri sürerek, çek ve senetlere konu 617.750,00 TL tutarındaki borcun davacı adına kayıtlı taşınmaz devriyle ödendiğinin tespitine, bu ödeme nedeniyle yedi ayrı icra takibine konu 235.000,00 TL bedelli çekler nedeniyle müvekkilinin davalı şirkete şimdilik 5.000,00 TL borçlu olmadığının tespitine, çeklerin müvekkiline iadesine üç ayrı taşınmaz satışı nedeniyle davalı... adına oluşan tapu kaydının iptaliyle davacı adına tesciline, davalılardan... adına ödenmek zorunda kalınan 617.750,00 TL’ nin fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla 5.000,00 TL" sinin bu davalıdan tahsiline ve kötüniyet tazminatının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı .…... vekili, davaya konu edilen çeklerin hatır çeki olarak verildiği iddiasının asılsız olduğunu, bilakis davalılardan ...’nun müvekkili şirketten satın aldığı mallara karşılık bu çek ve senetleri verdiğini, vadeleri gelip ödenemeyince davacının nakit temin etmek için adına kayıtlı taşınmazı 600.000,00 TL bedel karşılığında müvekkiline satarak, 600.000,00 TL’ yi müvekkilinden tahsil ettiğini, davadışı Leasing şirketine ipotekli olan bu taşınmazın Leasing firmasına bulunan kira borçlarının da müvekkilince ödenerek davalı şirket hesabına borç kaydedildiğini, alacağın tahsili için başlatılan icra takipleri sonrasında davacı ve müvekkili şirketin imzaladığı protokol kapsamında icra dosyaları borçlarına karşılık davacı adına tescilli üç adet taşınmazın müvekkili şirket çalışanı diğer müvekkili ... adına tescil olunduğunu, bedelsiz hale gelen çek ve senetler iade edilmek istenmiş ise de davacının teslim almadığını, icra takip dosyalarının işlemden kaldırıldığını bildirerek davanın reddini ve % 40 oranında tazminatın davacıdan tahsilini istemiştir.
Diğer davalı ... davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece, protokol kapsamı, icra takipleri ve toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek, benimsenen bilirkişi raporu ve ek rapor doğrultusunda, davacının davalı .. hatır çeki verdiği yolundaki iddiasını kanıtlayamadığı, bu çeklere konu olan borcun adına kayıtlı 600.000,00 TL tutarındaki taşınmazını davalı şirket ödediği, şirket devir edilerek ancak bedelsiz hale gelen çekleri iade etmeyen davalı şirketin mükerrer tahsilat amacıyla icra takipleri başlatıp protokol akdetmesi sonucu davacıya ait üç adet taşınmazın haksız şekilde davalılardan ..’ye intikal ettiğinin belirlendiği gerekçesiyle, davacının borcunun adına kayıtlı taşınmazın (dükkan) davalı şirkete devri ile ödendiğinin tespitine, yedi ayrı icra takibi nedeniyle davacının borçlu olmadığının tespitine, çekler iade edildiğinden bu yönde karar verilmesine yer olmadığına, davacı adına kayıtlı iken davalılardan...’ ye devredilen iki adet taşınmazın tapu kaydının iptaliyle davacı... adına tesciline, üçüncü taşınmazın ise davalılar adına kayıtlı olmadığından davacının tapu iptal tescil isteminin reddine ve davacının diğer taleplerinin reddine karar verilmiş, hüküm bir kısım davalılar ... vekilince temyiz edilmiştir.
Dava İİK"nın 72 . maddesine dayalı olarak açılan menfi tespit davası olup, davacı taraf 617.750,00 TL tutarındaki borcun taşınmaz devri suretiyle ödendiğinin tespitini, bedelsiz kalan yedi adet icra takibine konu toplam 235.000,00 TL tutarlı çekler nedeniyle (5.000,00 TL yönünden)borçlu olmadığının tespitini, çeklerin iadesini, 25.12.2008 tarihli borcu ödeme protokolünün feshini, 28.12.2008 tarihli protokol kapsamında üçüncü kişiye devredilen üç adet taşınmazın tapusunun iptalini, davalı ... adına ödenen 617.750,00 TL’ nin (5.000,00 TL’ sinin)...’ndan tahsilini istemiştir.
Öncelikle dava nispi karar ve ilam harcına tabi olup mahkemece davacıya dava dilekçesindeki talepleri açıklattırılıp, taleplerin borcun tamamına yönelik olduğu dikkate alınarak öncelikle eksik dava harcının tamamlattırılması ve daha sonra işin esasının incelenmesi gerekirken 10.000,00 TL üzerinden harç ikmaliyle açılan davada, 617.500,00 TL’ lik borcun ödendiğinin tespitine, 235.000,00 TL tutarlı yedi takip ile borçlu olmadığının tespitine, değeri tespit edilmeden üç adet taşınmazın tapusunun iptaline şeklinde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı görülmüştür.
Ayrıca davada ispat külfeti davacı tarafta olup davacı öncelikle 617.750,00 tutarlı borca karşılık .. nolu taşınmazı devrettiğini kanıtlamakla yükümlüdür.
Anılan taşınmazın devrine ilişkin akit tablosunda bedelin peşin olarak alındığı kayıtlı olup bunun aksinin davacı yanca yine yazılı delille kanıtlanması gerekir. Ayrıca dava konusu edilen yedi adet icra takibinde dayanak olan çeklerin bedelsiz kaldığı ve bu çeklerin ödenmesi için devredilen taşınmazların da fazla ödeme olduğu, .. tarihli protokolün kanuna aykırı olduğu yolundaki iddiada, usulüne uygun deliller ile davacı tarafından ispatlanmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün davalılardan Akçalı Boya….... yararına BOZULMASINA, bozma nedenine göre diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelemesine yer olmadığına, vekili Yargıtay duruşmasında hazır bulunan davalılar ... yararına takdir edilen 1.350,00 TL duruşma vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalılara verilmesine, peşin harcın istek halinde iadesine,.. gününde oybirliğiyle karar verildi.