MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki kira parasının tespiti davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içerisinde davalı tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı, davalı ile aralarında 01.08.2007 başlangıç tarihli kira sözleşmesinin yenilenerek devam ettiğini, 01.08.2015 tarihinde ödenen 1.400 TL kira bedelinin ülkenin ekonomik verileri, döviz kurundaki artış dikkate alındığında düşük kaldığını belirterek 01.08.2015 tarihinden itibaren 1.700TL olarak tespitini istemiş, 12.07.2016 tarihli duruşmada, talep edilen kira bedelinin enflasyon oranı altında kaldığından keşif hususundaki ara karardan vazgeçilerek karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı, talebin fahiş olduğunu bildirerek davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı tarafından temyiz edilmiştir.
Yerleşik Yargıtay uygulamalarına göre şartlar değişmediği ve özel gelişmelerin varlığı iddia ve ispat edilmedikçe, hak ve nesafet ilkesine göre kira parasının tespit edildiği dönemden sonra üç yıl için ard arda endeks uygulanarak bulunacak kira parasının o dönem için hak ve nesafete uygun ve aşırı olmayan bir kira parası olduğu ilke olarak kabul edilmeli ve ona göre uygulama yapılmalıdır. Üç yıldan sonra ise yeniden hak ve nesafete göre kira parası tespit edilebilecektir. 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu"nun 344. maddesinde “Tarafların yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak kira bedeline ilişkin anlaşmaları, bir önceki kira yılında üretici fiyat endeksindeki artış oranını ( 01.01.2019 tarihinden sonrası için tüketici fiyat endeksindeki oniki aylık ortalamalara göre değişim oranını) geçmemek koşuluyla geçerlidir. Bu kural, bir yıldan daha uzun süreli kira sözleşmelerinde de uygulanır. Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılmamışsa, kira bedeli, bir önceki kira yılının üretici fiyat endeksindeki artış oranını geçmemek koşuluyla hâkim tarafından, kiralananın durumu göz önüne alınarak hakkaniyete göre belirlenir. Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın, beş yıldan uzun süreli veya beş yıldan sonra yenilenen kira sözleşmelerinde ve bundan sonraki her beş yılın sonunda, yeni kira yılında uygulanacak kira bedeli, hâkim tarafından üretici fiyat endeksindeki artış oranı, kiralananın durumu ve emsal kira bedelleri göz önünde tutularak hakkaniyete uygun biçimde belirlenir. Her beş yıldan sonraki kira yılında bu biçimde belirlenen kira bedeli, önceki fıkralarda yer alan ilkelere göre değiştirilebilir.” hükmü, Türk Borçlar Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkındaki Kanunun 2. maddesinde geçmişe etkili olma başlığı altında “Türk Borçlar Kanununun düzenine ve genel ahlaka ilişkin kuralları gerçekleştirdikleri tarihe bakılmaksızın, bütün fiil ve işlemlere uygulanır.” hükmü yer almaktadır. Türk Borçlar Kanununun kira artışına ilişkin 344. maddesindeki düzenleme kiracıları koruyucu nitelikte olup, kamu düzenine ilişkindir. Ancak kiracının tacir olması durumunda 6217 Sayılı Kanunun geçici 2 .maddesi gereğince bu kanun hükmü 8 yıl süreyle uygulanamaz.
Somut olayda; Taraflar arasında 01.08.2007 başlangıç tarihli bir yıl süreli kira sözleşmesinin varlığı konusunda uyuşmazlık bulunmamaktadır. Kiralanan konut olup sözleşmenin 14. maddesinde " Birinci yıldan sonra bir yıl evvelki kira bedeli üzerine, her yıl için ayrı ayrı olmak üzere, ayrıca herhangi bir ihtar ve uyarıya ihtiyaç kalmaksızın rayiç bedelinin altında olmamak koşuluyla DİE"nin sözleşme döneminin bir ay öncesi itibariyle üretici fiyatlarına göre açıklandığı yıllık enflasyon oranında artırılacağı " hususu kararlaştırılmıştır. Davacının keşif yapılması kararından vazgeçilerek enflasyon oranında kirada artış yapılması şeklindeki daraltılan talebine göre kira bedelinin sözleşmede kararlaştırılan artış şartı doğrultusunda 01.08.2015 tarihinden itibaren tespiti istemine ilişkin olduğuna göre, mahkemece 01/08/2007 başlangıç tarihli kira sözleşmesine göre son ihtilafsız olarak ödenen dönem kira parasına endeks uygulanarak, davalının yeni dönemde ödediği kira miktarı da nazara alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, sözleşmenin başlangıç tarihinden itibaren her yıl tefe/tüfe oranında artış uygulanarak yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince davalı yararına BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440. maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 19.06.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.