5. Hukuk Dairesi 2019/9275 E. , 2020/4011 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ:Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili davasının kabulüne dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtay"ca BOZULMASI hakkında Daireden çıkan kararı kapsayan 11/02/2019 gün ve 2017/18553 Esas - 2019/1737 Karar sayılı ilama karşı davacı vekilince verilen dilekçe ile karar düzeltilmesi istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup gereği konuşulup düşünüldü:
K A R A R –
Kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsiline ilişkin davanın kabulüne dair mahkemece verilen karar, taraf vekillerinin temyizi üzerine bozulmuş, bu karara karşı davacı vekilince karar düzeltme isteminde bulunulmuştur.Hükme esas alınan fen bilirkişi raporunda dava konusu taşınmazın A harfi ile gösterilen 2.483,96 m²"sinin nehir yatağında,6.686,19 m"lik sinin kıyı kenar çizgisi içerisinde, 85,29 m²"sinin sulama kanalında, D harfi ile gösterilen 7.517,09 m²"lik bölümünün ise zeminde fiilen park ve yol alanında kaldığının tespit edildiği anlaşılmış olup, öncelikle; dava konusu taşınmazın 1/1000 ölçekli imar planında hangi amaca özgülendiği ilgili Belediye Başkanlığından sorulup, dava konusu taşınmazın tamamının Belediye Başkanlığının sorumluluğunda olacak şekilde kamuya özgülendiği anlaşıldığı takdirde tamamının bedelinin davalı idareden tahsiline, dava konusu taşınmazın kamuya özgülü olmayan bölümleri var ise bu bölümler bakımından ise dava konusu taşınmazın paydaşı tarafından açılan, ... 7.Asliye Hukuk Mahkemesinin, 2015/376 Esas 2015/466 Karar sayılı dosyasında, dava konusu taşınmaza Seyhan nehri, kıyı kenar çizgisi, sulama kanalı içerisinde kalan kısımlarla birlikte park, yol ve turistik alan olarak davalı ... tarafından el atıldığının tespit edilerek bu bölümlerin bedelinin davalı idareden tahsiline dair hüküm kurulduğu Dairemizce de onandığı hususu dikkate alındığında davacı tarafından dava konusu taşınmazın kıyı kenar çizgisi içerisinde kalan bölümlerinde demir korkuluk çekilip, çay bahçesi yapılarak davalı ... tarafından el atıldığı yönündeki iddiası da gözetilerek, bu bölümlere hangi idareler tarafından ne şekilde el atıldığı, üzerinde herhangi bir tesis, işlem ya da düzenleme yapılıp yapılmadığı ve ne amaçla kullanıldığı hususları araştırılıp sunucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yalnızca fiilen yol ve park olarak el atılan bölümlerin bedeline hükmedilmek ile yetinilmesinin doğru olmadığı bu bu kez yapılan incelemede anlaşıldığından, Davacı vekilinin karar düzeltme isteminin kabulü ile Dairemizin 11.02.2019 gün ve 2017/18553 2019/1737 E/K sayılı bozma kararının kaldırılmasına karar verildikten sonra yapılan incelemede;Dava, kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili ve ecrimisil istemine ilişkindir.Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, hüküm taraf vekillerince temyiz 1-Dava konusu ... Mahallesi, 675 ada 9 parsel sayılı taşınmaz arsa niteliğindedir.Kamulaştırma Kanunu"nun kıymet takdir esaslarını belirten 11.maddesinin 1.fıkrasının arsalara ilişkin (g) bendi uyarınca, arsaların bedelinin değerlendirme gününden önceki özel amacı olmayan emsal satışlara göre hesaplanması zorunludur.Bu itibarla, emsal satışların değerlendirme tarihindeki karşılıklarının fiyat artış endekslerinin uygulanması suretiyle tespiti, bundan sonra emsal ile dava konusu taşınmazın eksik ve üstün yönlerinin neler olduğu ve oranları açıklanmak suretiyle değer biçilmesi gerekir.Hükme esas alınan bilirkişi raporunda taşınmazın değerinin tespitinde emsal olarak incelenen taşınmazın emlak vergi değeri ile dava konusu taşınmazların emlak vergi değerinin karşılaştırmasında dava konusu taşınmazın daha değerli olduğu anlaşıldığı halde ters orantı kurularak emsal taşınmazın daha değerli olduğu kabul edilmek suretiyle bedel belirlendiğinden rapor hüküm kurmaya elverişli değildir.Bu durumda; taraflara, dava konusu taşınmaza yakın bölgelerden ve yakın zaman içinde satışı yapılan benzer yüzölçümlü satışları bildirmeleri için imkan tanınması, lüzumu halinde re"sen emsal celbi yoluna gidilmesi, taşınmazın, değerlendirme tarihi itibariyle, emsal alınacak taşınmazın ise satış tarihi itibariyle imar ya da kadastro parselleri olup olmadığı ilgili Belediye Başkanlığı ve Tapu Müdürlüğünden sorulması, ayrıca dava konusu taşınmazın; imar planındaki konumu, emsallere ve değerini etkileyen merkezi yerlere olan uzaklığını da gösterir krokisi ve dava konusu taşınmaz ile emsal taşınmazların resen belirlenen vergi değerleri ve emsal taşınmazların satış akit tablosu getirtilerek, dava konusu taşınmazın değerlendirmeye esas alınacak emsallere göre ayrı ayrı üstün ve eksik yönleri ve oranları açıklanmak suretiyle yapılacak karşılaştırma sonucu değerinin belirlenmesi bakımından, yeniden oluşturulacak bilirkişi kurulu marifetiyle mahallinde keşif yapılarak alınacak rapor sonucuna göre hüküm kurulması gerektiğinin düşünülmemesi,
2-Hükme esas alınan fen bilirkişi raporunda dava konusu taşınmazın A harfi ile gösterilen 2.483,96 m²"sinin nehir yatağında,6.686,19 m²"sinin kıyı kenar çizgisi içerisinde, 85,29 m²"sinin sulama kanalında, D harfi ile gösterilen 7.517,09 m²"lik bölümünün ise zeminde fiilen park ve yol alanında kaldığının tespit edildiği anlaşılmış olup, öncelikle; dava konusu taşınmazın 1/1000 ölçekli imar planında hangi amaca özgülendiği ilgili Belediye Başkanlığından sorulup,dava konusu taşınmazın tamamının kamuya özgülendiği anlaşıldığı takdirde tamamının bedelinin davalı idareden tahsiline ,dava konusu taşınmazın kamuya özgülü olmayan bölümleri var ise bu bölümler bakımından ise dava konusu taşınmazın paydaşı tarafından açılan, ... 7.Asliye Hukuk Mahkemesinin, 2015/376 Esas 2015/466 Karar sayılı dosyasında, dava konusu taşınmaza Seyhan nehri, kıyı kenar çizgisi, sulama kanalı içerisinde kalan kısımlarla birlikte park,yol ve turistik alanı olarak davalı ... tarafından el atıldığının tespit edilerek bu bölümlerin bedelinin davalı idareden tahsiline dair hüküm kurulduğu Dairemizce de onandığı hususu ile davacı tarafından dava konusu taşınmazın kıyı kenar çizgisi içerisinde kalan bölümlerinde demir korkuluk çekilip, çay bahçesi yapılarak davalı ... tarafından el atıldığı yönündeki iddiası da gözetilerek, bu bölümlere hangi idareler tarafından ne şekilde el atıldığı, üzerinde herhangi bir tesis, işlem ya da düzenleme yapılıp yapılmadığı ve ne amaçla kullanıldığı hususları araştırılıp sunucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yalnızca fiilen yol ve park olarak el atılan bölümlerinin bedeline hükmedilmesi ile yetinilmesi
3-Ecrimisile hükmedilmesi için taşınmazın bulunduğu mevkideki diğer arsaların dava tarihinden geriye doğru ecrimisil istenen süre içinde kiraya verilip verilmedikleri, veriliyor ise nasıl ve ne şekilde kiraladıklarının taraflardan delilleri sorulmak suretiyle tespit edilmesi, varsa emsal kira sözleşmesi temin ettirilerek mahallinde keşif yapılıp alınacak rapor doğrultusunda hüküm kurulması gerektiği düşünülmeden soyut bir şekilde ecrimisil hesabı yapan rapor esas alınarak eksik inceleme ile hüküm kurulması,4-Dava konusu taşınmazın 6.686,19 m²"lik kısmında değer düşüklüğüne hükmedilmemesi gerektiğinin düşünülmemesi,Doğru görülmemiştir.Taraf vekillerinin temyiz itirazları yerinde olduğundan hükmün açıklanan nedenlerle H.U.M.K.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, davacıdan peşin alının karar düzeltme harcının istenildiğinde iadesine, temyiz edenlerden peşin alınan temyiz harçlarının istenildiğinde iadesine ve temyize başvurma harçlarının Hazineye irad kaydedilmesine,05/03/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.