19. Hukuk Dairesi 2018/618 E. , 2019/2564 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- K A R A R -
Davacı vekili, 15/06/2007 gün ve 1603 sayılı ve 14/08/2007 gün ve 2326 sayılı kararları ile ... Dağıtım A.Ş.’nin %100 paylarının özelleştirilmesine karar verildiğini ve buna ilişkin ihalenin 14/03/2008 günü gerçekleştirildiğini, ... Dağıtım A.Ş.’nin %100’üne tekabül eden payların en yüksek teklifi veren dava dışı ... Ortak Girişimi grubuna satılmasına karar verildiğini, anılan firmaya ihtarname keşide edilerek ek geçici teminatı yatırmak üzere 15 gün süre verildiğini, ihtarname tebliğine karşın belirtilen sürede ek geçici teminatın yatırılmadığını, şartname gereğince teminatın idare lehine irat kaydedilmesine karar verildiğini, davalı bankaya 22/01/2009 tarihli yazının gönderilerek teminatın hesaba aktarılmasının istenildiğini ve yazının 23/01/2009 günü davalı banka müdür yardımcısına elden tebliğ edildiğini, davalı bankanın davacının yazısına cevaben 26/01/2009 tarihli yazısıyla, ... Asliye 1. Ticaret mahkemesinin 2008/271 D.İş dosyasından verilen ihtiyati tedbir kararı ile mektubun tazmininin tedbiren engellenmesi yönünde karar verildiğinden talebin yerine getirilmediğinin belirtildiğini, bankanın tazmin talebi yapıldığı tarihte derhal ödeme yapması gerekirken ödemeden kaçınmasının mümkün olmadığını, ihtiyati tedbir kararının verildiği 31/12/2008 tarihinden teminatın mahkemeye depo edildiği 26/01/2009 tarihine kadar teminat mektubunun nakte çevrilmesinin önlenmesine ilişkin infazı kabil hiçbir ihtiyati tedbir kararının olmadığından ... . İcra Müdürlüğünün 2009/11559 sayılı dosyası üzerinden takibe geçildiğini, davalı tarafından takibe itiraz edildiğini belirterek itirazın iptali ile icra inkar tazminatına hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, usulüne uygun olarak verilmiş ve halen geçerli bir ihtiyati tedbir kararının varlığına karşın açılan davanın haksız ve kötü niyetli olduğunu, teminat mektubunun ilgili bulunduğu ihale sürecinin müvekkili bankanın bilgisi ve tasarrufu dışında devam etmekteyken ... A.Ş. tarafından bankaya hitaben 31/12/208 günlü yazı ile ... Asliye 1. Ticaret Mahkemesinin 2008/271 D.İş sayılı kararı ile teminat mektubunun nakte çevrilmesinin önlenmesi yönünde ihtiyati tedbir kararı verildiğini, tazmin talep edilmesi durumunda bu kararın dikkate alınmasının istenildiğini, Cuma günü mesai bitimine yaklaşık 1 saat kala ibraz edilen tazmin talebinin inceleme ve işleme alınmışken hemen bir sonraki iş günü olan 26/01/2009 günü ... Asliye 1. Ticaret Mahkemesinin 2008/271 D.İş sayılı tedbir kararının bankaya ulaştığını ve bu yargısal karar nedeniyle tazmin talebinin yerine getirilemeyeceğinin davalı idareye bildirildiğini, dava konusu teminat mektubunu tazmin yetkisinin bulunmadığını belirterek davanın reddine, haksız ve kötü niyetli takip nedeniyle davacının tazminata mahkum edilmesini talep etmiştir.
Mahkemece toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre, uyuşmazlığın davacı tarafça davalı bankadan teminat mektubunun nakde çevrilme talebinin davalı banka tarafından karşılanmamasının haklı olup olmadığı, davacının mektup bedeline konu talebinin yerinde olup olmadığı hususunda toplandığı belirtilerek, ihtiyati tedbir talebine konu teminat mektubu ile ilgili olarak 10 gün içerisinde esas davanın açıldığı, bu hali ile mektubun iade edilip edilmeyeceği, tazmin talebinin yerinde olup olmadığı hususu yapılacak yargılama sonunda belli olacağı, esas davanın halen derdest olduğu, bu aşamada ihtiyati tedbir talebine konu teminat mektubunun nakde çevrilmemesinin yerinde olduğu, esas davanın halen ... Asliye . Ticaret Mahkemesinin 2010/308 esasına kayıtla derdest olduğu, bu aşamada ihtiyati tedbir talebine konu teminat mektubunun nakde çevrilmemesinin yerinde olduğu, ayrıca davacı tarafın tazmin talebinin bankaya 23/01/2009 tarihi saat 16.22 sularında ulaştığı gün olarak Cuma gününe denk gelip, mesai bitimine yakınlığı ve 26/01/2009 ilk mesai günü itibari ile ihtiyati tedbir kararının bankaya ulaşması nedeniyle tazmin talebinin reddinin haksız olmadığı kanaatine varılmakla açılan davanın reddine, davacı tarafça kötü niyetle takibe geçildiği hususu kanıtlanamadığından davalının kötü niyet tazminatı talebinin reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Banka teminat mektupları garanti akdi niteliğindedir. Bunun doğal sonucu teminat mektubu veren banka asıl borcu yüklenmiş olur, teminat mektubu borcunu öderken kendi borcunu ödemiş olur. Bu nedenle banka beklenmeyen halleri, imkansızlığı, muhatap ile lehdar arasındaki akdin geçersizliğini ileri sürerek tazmin talebini reddedemez. Banka teminat mektubunun geçersiz olduğunu, zamanaşımına uğradığını mahkemece ödeme konusunda tedbir bulunduğu gibi kendisine ait defileri ileri sürmek sureti ile mektup bedelini ödemekten kaçınabilir.
Somut olayda teminat mektubu mahkemenin tedbir kararı bulunmadığı, 23.01.2009 tarihinde bankaya ibraz edilmesi nedeniyle bankanın başvurunun yapıldığı tarihte derhal ödeme yapması gerekir iken ödemeden kaçınması ve daha sonradan verilen tedbir kararını bu ödememeye gerekçe göstermesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenle hükmün BOZULMASINA,peşin harcın istek halinde temyiz eden davacıya iadesine, 15/04/2019 gününde oyçokluğuyla karar verildi.
KARŞI OY YAZISI
Davacı dava konusu teminat mektubunun nakte çevrilmesi için davalı bankaya 23/01/2009 günü 16:22 de talepte bulunmuş,davalı banka mektubun paraya çevrilmesinin önlenmesi için ... Asliye 1. Ticaret Mahkemesinin 2008/271 D.İş esas ve 2008/271 karar sayılı 31/12/2008 tarihli tedbir kararının 26/01/2009 günü kendilerine bildirildiği gerekçesiyle ret etmiştir.
Davacı daha sonra davalı aleyhine teminat mektubunun bedelini tahsili amacıyla ilamsız takip yapmış ve ödeme emri 16/06/2009 günü davalı bankaya tebliğ edilmiş ve davalı banka tarafından ödeme emrine itiraz edilmiştir.
Davacı tarafından davalının itirazının iptali için açılan davada mahkemece teminat mektubunun paraya çevrilmesini önleyen ihtiyati tedbir ile ilgili sonradan açılan davanın ... Asliye 4. Ticaret Mahkemesinin 2010/308 esasına kayıtla derdest olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Davalı banka tarafından dava konusu teminat mektubunun nakte dönüştürülmesinin önlenmesi için mahkemece verilen ihtiyati tedbir kararı kendisine tebliğ edilmeden önce davacı tarafından vaki olan teminat mektubunun nakte çevrilmesi talebini karşılaması gerekir iken karşılamamıştır. Davacının bu olgu nedeniyle ortaya çıkan ve çıkabilecek zararlarından dolayı davacının ayrıca dava açabileceği ve bu zarardan davalının sorumlu olacağı açıktır. Ancak itirazın iptali davaları takip tarihi itibariyle mevcut olan hukuki duruma göre karara bağlanır. Takip tarihi itibariyle ortada davalı bankanın dava konusu teminat mektubunu nakte çevrilmesini önleyen bir ihtiyati tedbir kararı bulunmaktadır. Bu ihtiyati tedbir kararı mevcut oldukça davalı bankanın mektup bedelini nakte çevirerek ödemesi hukuken kendisinden beklenemeyeceği gibi davalı bankanın böyle bir davranışı ihtiyati tedbir kararına muhalefet suçunu da oluşturacaktır. Bu itibarla yerel mahkeme kararının onanması gerektiği görüşünde olduğumdan saygıdeğer çoğunluğun yazılı şekilde bozma kararına muhalifim.