Danıştay 4. Daire 1989/958 Esas 1989/3214 Karar Sayılı İlamı

Daire : DÖRDÜNCÜ DAİRE
Karar Yılı : 1989
Karar No : 3214
Esas Yılı : 1989
Esas No : 958
Karar Tarihi : 21/09/989

6183 SAYILI KANUNUN 95.MADDESİNİN UYGULANMASINDA ÖNCELİKLE GEREK İDARENİN GEREKSE BORÇLUNUN MENFAATİNİN GÖZETİLMESİ GEREKECEĞİ HK.
Uyuşmazlık; vergi borçlusu bir Anonim Şirket'e ait olup 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanun uyarınca satışa çıkarılan taşınmazların, ilk arttırmada anılan Kanunun 94.maddesinde yazılı bedelin elde edilememesi ve ikinci arttırmada da istekli çıkmamasına karşın ilk arttırmada bulunan Davacıya satışının yapılmaması yolundaki satış komisyonu kararıyla kurulan işlemin iptali istemiyle açılan davayı kabul eden Vergi Mahkemesi kararının bozulması isteminden ibarettir.
29.5.1936 tarihli Maliye Vekaleti Teşkilat ve Vazifeleri Hakkında 2996 sayılı Kanunun halen yürürlükte bulunan 5655 sayılı Kanunla değişik 23.maddesinde, uhdesine verilen vergi, resim ve harçların tahakkuk ve tahsilini sağlamak amacıyla vergi daireleri kurulmasının öngörüldüğü,vergi dairesi müdürlerinin madde hükmünde belirlenen görev ve sorumluluklarının yanısıra Hazine leh ve aleyhine açılan vergi itiraz ve davalarında Hazineyi temsilen dilek ve savunmalarda bulunmak durumunda olduklarının belirtildiği, bu dairelerin söz konusu işlevleri nedeniyle 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanuna göre de tahsil dairesi terimi kapsamında bulunduğu dikkate alındığında, bir vergi alacağının icraen tahsili amacıyla 6183 sayılı Kanun dahilinde yürütülen işlemlerden biri olan satış komisyonu kararıyla kurulan işlemin iptali istemiyle açılan davanın Vergi Dairesi Müdürlüğünün husumetiyle incelenerek sonuçlandırılmasında kanuna aykırılık bulunmamaktadır.
Bir şirkete ait vergi borçlarının tahsilini teminen satışa çıkarılan gayrimenkullerin sözü edilen 6183 sayılı Kanunun 95.maddesi uyarınca ikinci defa arttırmaya çıkarılmasına ve bu maddedeki şartlar Davacı yönünden tahakkuk etmesine karşın, Davacı tarafından teklif edilen bedel karşısında Hazine ve Borçlu menfaatinin korunması bakımından ihalenin yapılmamış olmasının hukuka uygun olup olmadığı uyuşmazlığın esasının teşkil etmektedir.
Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanunun 94.maddesinde artırıma konu edilen gayrimenkulün artırma bedeli, biçilmiş olan değerin, % 75 ini bulması ve herhalükarda rüçhanı olan alacakların tutarından fazla olması, yapılmış ve yapılacak masrafları da karşılaması gerektiği, 95.maddesinde de bu miktarın elde edilememesi halinde, ençok artıranın taahhüdü baki kalmak şartiyle arttırmanın 7 gün daha uzatılarak 7.günü aynı saatte gayrimenkulün en çok artırana ihale edileceği ancak, rüçhanlı alacaklı bulunduğu takdirde ihale bedelinin rüçhanlı alacakla birlikte masrafları da açması gerektiği, aksi halde satışın yapılamıyacağı, hükümlerine yer verilmiştir.
Uyuşmazlığa konu olayda ... liralık amme alacağı için toplam 152 milyon lira değer biçilmiş olan dokuz bağımsız bölümden oluşan taşınmazların artırmasına sadece Davacı, toplam 16 milyon lira bedel teklif ederek iştirak etmiş ancak, 94.maddedeki miktar elde edilemediğinden 95.maddeye göre yeni bir artırıma gidilmiş ise de, bu artırıma da başka iştirak eden olmadığından, davacı birinci artırmadaki bedeli teklif ettiğini bildirmiştir.
6183 sayılı Kanunun yukarıda metni açıklanan 95.maddesinin, satışa çıkarılan hacimli gayrimenkullerin, şartları tamam olduğunda gerçek değeri ve amme alacağının miktarıyla mukayese edilemeyecek ölçüde düşük değerlerle satılışın imkan verdiğinin, kamu alacağının ne pahasına olursa olsun çok cüzi bir bölümünüde olsa tahsilini teminen borçlunun büyük zararlara maruz bırakılmasına, alacaklı amme idaresinin de alacağının tahsilinde arzu edilen sonuca ulaşamamasına olanak sağladığının kabulü yerinde değildir.
Nitekim, hacizle ilgili genel hükümleri taşıyan 62.maddede, tahsil dairesinin, alacaklı amme idaresi ile borçlunun menfaatlerini mümkün olduğu kadar telifetmekle yükümlü olduğu ifade edilmiştir. Daha haciz safhasında bu şekilde bir koruma hükmü getiren Kanun Koyucunun, söz konusu 95.madde hükmüyle de, uyuşmazlık konusu olayda olduğu gibi, gerek İdarenin gerekse borçlunun menfaatinin gözetildiği açık ve sabit olan bir satışın yapılmasını amaçladığı kesindir.
Satış komisyonunun, amme alacağının miktarı, satışa sadece davacının katılmış olması ve teklif edilen bedelin tahmin edilen değerin ancak onda biri oranında bulunması karşısında İdareyle amme borçlusunun menfaatlerini gözönünde tutarak, ihaleyi gerçekleştirmemiş olmasında kanunun ruh ve amacını aşan bir yön yoktur.
Diğer tarafta, Davacının satış komisyonuna ileri sürdüğü ve satışa konu gayrimenkullerin daha önce ve gayriresmi bir şekilde satın alındığı yolundaki iddiasının, gerçekleştirilen idari işlemleri etkilemesi söz konusu olamaz.
Bu bakımdan aksi yöndeki gerekçeye dayalı Yerel Mahkeme kararında isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabulüyle Vergi Mahkemesi kararının bozularak satış komisyonu kararıyla kurulan idari işlemin iptali istemiyle açılan davanın reddine karar verildi.