MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki yargılamanın iadesi davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda; davanın reddine yönelik olarak verilen ek karar, davacı ve dahili davalı tarafından temyiz edilmiş, mahkemece dahili davalının temyizden vazgeçmiş sayılmasına dair verilen ek karar üzerine, bu defa dahili davalı tarafından işbu ek karar temyiz edilmekle; duruşma günü olarak belirlenen 18/06/2019 tarihinde davalılardan ... vekili Av. ... ile ... vekili Av. ... geldi. Başka gelen olmadı. Açık duruşmaya başlandı ve hazır bulunan vekillerin sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için saat 14.00"e bırakılması uygun görüldüğünden, belli saatte dosyadaki bütün kağıtlar okunarak, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlenip, gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı; davalılar aleyhine Batman 1. Asliye Hukuk Mahkemesinde açmış olduğu davanın 14/01/2012 tarihli ve 2010/108 E. 2012/762 K. sayılı ilamla karara bağlandığını, davaya bakan ve sonrasında FETÖ Terör Örgütüne üye olmak suçundan tutuklanan hakimin kasden aleyhine karar verdiğini ileri sürerek; yargılamanın iadesi ile 395.000 TL"nin davalılardan tahsilini talep etmiştir.
Dahili davalı ...; yargılamanın iadesi talebinin kabulüne karar verilmesini istemiştir.
Davalılar, ..., ... ve ...; şartları oluşmayan davanın reddini istemişlerdir.
Davalı ..., davaya cevap vermemiştir.
İlk derece mahkemesince; yargılamanın iadesi istenilen davanın esas ve karar numarası üzerinden verilen 09/01/2018 tarihli ek kararla yargılamanın iadesi talebinin reddine karar verilmiş; davacı ve dahili davalı tarafından işbu ret kararına karşı istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine, mahkemece 24/04/2018 tarihli ek kararla dahili davalının istinaf başvurusundan vazgeçmiş sayılmasına karar verilmiş, bu defa dahili davalı tarafından işbu ek karara karşı istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
Dava dosyasının gönderildiği Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi 05/12/2018 tarihli ve 2018/1207 E.-2018/1615 K. sayılı kararıyla; bölge adliye mahkemelerinin faaliyete başladığı 20/07/2016 tarihinden önce ilk derece mahkemesince verilen ve Yargıtay ilgili dairesi tarafından onanan karara karşı yargılamanın iadesinin talep edildiği, bu nedenle talep hakkında verilen kararın temyiz kanun yoluna tabi olduğundan bahisle dosyanın mahkemesine geri çevrilmesine karar verilmiş, ilk derece mahkemesince dosya Dairemize gönderilmiştir.
1- Bölge adliye mahkemeleri 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanunun 25 ve geçici 2 inci maddeleri uyarınca kurulmuş olup, Adalet Bakanlığının 07/11/2015 tarihli ve 29525 sayılı Resmi Gazete"de yayınlanan kararı uyarınca tüm yurtta 20/07/2016 tarihinde göreve başlamışlardır. Bölge adliye mahkemelerinin göreve başlama tarihinden sonra ilk derece mahkemelerinden verilen nihai kararlar, 6100 sayılı HMK"nın 341 inci maddesi uyarınca istinaf yoluna tabidir.
Ne var ki, incelemeye konu davada; yargılamanın iadesi talebi, kesinleşen mahkeme dosyasına harçlandırılmadan verilen bir dilekçe ile yapılmış ve mahkemece dosya yeni bir esasa kayıt edilmeden 09/01/2018 tarihli ek kararla istemin reddine karar verilmiştir.
Bu durumda, mahkemenin ek karar tarihi, bölge adliye mahkemelerinin göreve başlama tarihinden sonra ise de; müstakil bir dava ve yargılama sonucunda değil, kesinleşen mahkeme dosyası içerisinde bir ek kararla verilmiş olduğundan, bu karara yönelik başvurunun temyiz başvurusu olduğu ve incelemenin de Yargıtay tarafından yapılacağının kabulü gerekir.
Bilindiği üzere, 6100 sayılı HMK"nın 374 vd. maddelerinde düzenlenen yargılamanın iadesi talebi, ayrı bir dava olarak açılır ve incelenir. Başka bir deyişle; dava, yargılamanın iadesi istenilen davanın devamı niteliğinde değildir.
Diğer taraftan, 492 sayılı Harçlar Kanunu"nun 10 uncu maddesi; "İadei muhakemenin kabulü üzerine cereyan edecek davalar, yeni davalar gibi harca tabidir. İadei muhakeme talebinde bulunan neticede haklı çıkarsa evvelce alınan harç mahsup edilir." hükmünü içermektedir. Açıklanan bu madde hükmüne göre, yargılamanın iadesi davalarından başvurma harcı ile (davanın konusunun belli bir değeri içerip içermemesine göre) peşin karar ve ilam harcı alınmalıdır.
Yukarıda açıklanan yasal düzenlemeler ve ilkeler çerçevesinde somut olay incelendiğinde; yargılamanın iadesini isteyen davacı tarafından herhangi bir harç yatırılmadığı, ayrıca davanın ayrı bir dava olarak yeni esasa kaydedilmediği, mahkemece bu hususlar gözardı edilerek yargılamaya devam edildiği açıktır.
Hâl böyle olunca, mahkemece; öncelikle davacıdan başvurma harcı ile davanın konusunun belli bir değer olduğu gözetilerek nispi karar ve ilam harcının alınması, sonrasında ise davanın yeni bir esasa kaydedilmesi ve işin esasının incelenmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile yasal gereklilikler yerine getirilmeden yazılı şekilde karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
2- Bozma nedenine göre; davacının diğer, dahili davalının tüm temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle temyiz olunan hükmün HUMK"nın 428 inci maddesi gereğince davacı yararına BOZULMASINA, ikinci bentte açıklanan nedenlerle davacının diğer, dahili davalının tüm temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan temyiz harçlarının istem halinde temyiz edenlere iadesine, 6100 sayılı HMK"nın Geçici Madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK"nın 440 ıncı maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 18/06/2019 tarihinde oy birliği ile karar verildi.