Yargıtay 19. Hukuk Dairesi 2015/3799 Esas 2016/844 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi

Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın dava şartı yokluğu nedeniyle reddine yönelik olarak verilen hükmün davacı vekilince duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde taraflardan kimse gelmemiş olduğundan incelemenin evrak üzerinde yapılmasına karar verildikten ve temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

-KARAR-

Davacı vekili, faturaya dayalı alacaklarının tahsili için girişilen icra takibine davalının haksız olarak itiraz ettiğini iddia ederek itirazın iptaline ve icra inkar tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davacının yabancı şirket olup, dava ve takip açabilmesi için teminat göstermesi gerektiğini bu nedenle takibin kabulünden önce teminat tutarının takdiri için dosyanın icra mahkemesine sevki gerektiğini, bu gerekliliğe uygun işlem yapılmadığını, bu nedenle icra takibinin yok hükmünde olduğunu, taraflar arasında herhangi bir ticari ilişki bulunmadığını savunarak, davanın reddi ile lehlerine tazminata karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece, icra takibini yapan alacaklı şirketin ABD uyruklu olduğu, ... Bakanlığı ... Genel Müdürlüğü"nün cevabi yazısından Türkiye ile ...devleti arasında muafiyet anlaşmasının olmadığı, HMK"nun 84. ve 5718 sayılı MÖHUK"nun 48/2. maddesi hükümleri gereğince icra takibi yapan yabancı kişilerin yargılama ve takip giderleri ile karşı tarafa zarar ve ziyanını karşılamak üzere bir teminat göstermesinin zorunlu olduğu gerekçesiyle davanın dava şartı yokluğu nedeniyle reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun"un 48. maddesi uyarınca, icra takibinde bulunan yabancı ve tüzel kişiler, yargılama ve takip giderleri ile karşı tarafın zarar ve ziyanını karşılamak üzere mahkemenin belirleyeceği teminatı göstermek zorundadır. HMK"nun 84. maddesi hükmünde teminat gösterilecek hususlar düzenlenmiştir.
Yabancı alacaklının Türkiye"de icra takibi yapabilmesi için teminat gösterme yükümlülüğünün istisnası MÖHUK"un 48/2. maddesinde belirtildiği üzere, alacaklının tabiyetinde bulunduğu ülke ile Türkiye arasında karşılıklılık esasına göre çok taraflı veya ikili anlaşmalarla yahut fiili mütekabiliyet esasına göre bir muafiyet bulunmasıdır.
Somut olayda icra takibi yapan alacaklı ... uyruklu olup, Türkiye Cumhuriyeti ile ... arasında düzenlenen ikamet mukavelenamesi gereğince ...ne "en ziyade müsadeye mazhar millet" hakkı verilmiş olduğu ve teminattan muaf olduğunun kabulü gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup, kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün davacı yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 26/01/2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.