Mahkemesi :Ticaret Mahkemesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:

- K A R A R -

Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan bakiye iş bedeli alacağının tahsiline ilişkin olup, mahkemece ıslahla arttırılan kısım da dikkate alınarak davanın kabulüne dair verilen karar, davalı iş sahibi vekilince temyiz edilmiştir.
Uyuşmazlık mülga 818 sayılı BK"nın 355 ve devamı maddelerinde düzenlenen eser sözleşmesinden kaynaklanmakta olup, davacı yüklenici, davalı ise iş sahibidir.
Davacı vekili, davalı Üniversite bünyesinde bulunan çeşitli fakülte, yüksek okul, idari hizmet binası ve sosyal tesislerin imalât ve tadilat işlerini ihaleli ve ihalesiz olarak yaptığını, 2008 yılına kadar olan hakediş bedellerinin ödenmesinde bir sorun yaşanmadığını, ancak dava dilekçesinde ayrıntılı olarak belirtilen birtakım iş bedellerinin muhtelif gerekçelerle ve rektör değişikliği nedeniyle ödenmediğini, müvekkili şirketin 31.12.2009 tarihi itibariyle davalıdan 2.396.597,16 TL alacağı bulunduğunu belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 700.000,00 TL"nin 01/01/2010 tarihinden itibaren işleyecek ticari faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davacı vekili 25/12/2013 tarihinde harçlandırdığı ıslah dilekçesiyle talebini 871.852,95 TL arttırarak toplam 1.571.852,95 TL"ye çıkarmıştır.
Davalı vekili ise, kamu kuruluşu olan üniversitenin yapılacak iş ve hizmetlerde İhale Kanunu hükümlerine bağlı olduğunu, söz konusu yasa hükümlerine uyulmaksızın ve ihale yapılmaksızın mal ve hizmet almalarının mümkün olmadığını, davacı şirketin 2009 yılı içerisinde Kamu İhale Kanunu"nun 22. maddesi uyarınca çeşitli işler yaptığını, karşılığında da düzenlediği faturalardaki bedeli aldığını, bunun dışında davacının imalâtına ilişkin idare nezdinde bilgi ve belge bulunmadığını ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece uyuşmazlığın BK"nın 410. maddesinde düzenlenen vekaletsiz iş görme hükümlerine göre çözümlenmesi gerektiği, davalı üniversite nezdinde bulunan kayıtlara göre söz konusu işlerin ihale mevzuatına uygun olmaksızın ve sözleşme yapılmaksızın davacıya yaptırıldığının anlaşıldığı, ancak imalâtın değerinin serbest piyasa rayiçlerine göre belirlenmesinin gerektiği gerekçesiyle mahallinde 04/01/2012 günü yapılan keşif sonucu düzenlenen 28/05/2012 tarihli asıl ve 02/12/2013 ile 09/04/2014 tarihli ek bilirkişi kurulu raporları doğrultusunda ıslahla arttırılan kısım da nazara alınarak 1.571.852,95 TL alacağın davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
Mahkemece yapılan araştırma ve inceleme yeterli olmayıp, yetersiz ve denetime elverişli olmayan bilirkişi raporunun hükme dayanak yapılması doğru değildir. Taraflar arasındaki uyuşmazlığın Borçlar Kanunu"nun 410 ve devamı maddelerinde öngörülen vekaletsiz iş görme hükümleri çerçevesinde değerlendirilmesi yönünde mahkemenin kabulü doğrudur. Ne var ki, araştırmanın yeterli olduğu söylenemez. İhalenin, Yasanın aradığı yönteme göre yapılmaması halinde BK"nın 413/1. maddesinde öngörüldüğü şekilde vekaletsiz iş görmede zaruri veya faydalı bütün masrafların iş görene ödenmesi gerekir. Anılan Yasa maddesi uyarınca yüklenicinin bu maddeden yararlanabilmesi için iş sahibinin çıkarına uygun davranması gereklidir. Dairemizin yerleşik uygulamaları da bu yöndedir (Örneğin; 28.4.1987 tarih ve 2332 esas, 1848 karar, 26.11.1990 tarih ve 2016 esas ve 5062 karar, 28.9.1995 tarih ve 2185 esas, 5109 karar sayılı kararları).
Davacı yüklenicinin, üniversitenin muhtelif binalarının tadilat işlerini ihale ile aldığı ve tamamladığı da dosya kapsamıyla anlaşılmaktadır. Ancak, ihaleyle alınan işler ile ihalesiz yapılan işlerin karşılaştırması yapılmamış; eksik araştırmayla karar verilmiştir.
Bu durumda mahkemece yapılacak iş; yanlar arasında yapılan imalâtlarla ilgili imzalanan tüm sözleşmelerin, ihale dokümanının, projelerin, hakedişlerin ve hakedişlere esas belgelerin, 27/03/2012 günlü 8. celsede davacı vekilinin beyanında geçen ve davacı yanca dosyaya sunulduğu belirtilen ancak temyiz incelemesi aşamasında Dairemiz"e gönderilmediği anlaşılan yapılan imalâtlara ilişkin 3 klasör halinde sunulan belgelerin ve davalı üniversitenin gönderdiği 3 klasör ödeme belgesinin temin edilerek davacının ihaleyle yaptığı tüm işlerle ilgili araştırma yapmak, sözleşmeler kapsamında yaptığı imalât ile eldeki davaya konu imalâtları HMK"nın 266 ve devamı maddelerinde öngörülen usulde oluşturulacak bilirkişi kurulu aracılığıyla mahallinde keşif yapılmak suretiyle değerlendirmek, ihale kapsamı dışında fazla imalât varsa 818 sayılı BK"nın 413. maddesi uyarınca imalâtların yapıldığı yıl mahalli piyasa rayiçleriyle bedelini hesaplattırmak ve taraf itirazları var ise, bu itirazlar üzerinde durmak ve sonucuna göre hüküm kurmaktan ibarettir.
Eksik araştırmayla ve ihale kapsamındaki işlerle ihalesiz yapılan işlerin karşılaştırması yapılmadan verilen kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle, kararın temyiz eden davalı yararına BOZULMASINA, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 29.04.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.