Danıştay 6. Daire 2018/3360 Esas 2022/2884 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2018/3360
Karar No : 2022/2884

TEMYİZ EDENLER : I- (DAVACI) …
VEKİLİ : Av. Dr. …
II- (DAVALILAR) 1- … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
2- …. Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF : I- (DAVALILAR) 1- … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
2- … Belediye Başkanlığı
II- (DAVACI) ….

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesince verilen … tarihli, E:…, K:…. sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Kocaeli İli, Kartepe İlçesi, … Mahallesi, …, …. ve … parsel sayılı taşınmazları kapsayan alanda 3194 sayılı İmar Kanununun 18. maddesi ve 2981 sayılı Kanunun Ek-1. maddesi uyarınca yapılan parselasyon işlemine ilişkin … tarih ve … sayılı … Belediye Encümen kararı ile bu karara yapılan itirazın reddine ilişkin … tarih ve … sayılı … Belediye Encümen kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; mahallinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi üzerine düzenlenen raporun dosyada bulunan bilgi ve belgelerle birlikte incelenmesi sonucunda, parselasyon işleminin 3194 sayılı Kanunun 18. maddesi ile 2981 sayılı Kanunun Ek-1. maddesine dayanılarak yapıldığı, ancak alanda 2981 sayılı Kanunun Ek-1. maddesinin uygulamasını gerektiren koşulların bulunmadığı ve davacının hissedar olduğu 12 parsel sayılı taşınmazın bulunduğu yerde oluşturulan … ada, … parsel sayılı taşınmazda özensiz tahsis ve uygunsuz dağıtım işlemi yapıldığı sonucuna ulaşıldığından parselasyon işleminde mevzuata uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İdari Dava Dairesince verilen kararda; dava konusu işlemde 2981 sayılı Kanunun Ek-1. maddesinin de uygulandığı belirtilmiş ise de, davacının sadece kendi parsellerine yönelik dava açtığı, parsellerinin bir kısmının parselasyona bağımsız girip (müstakil iken) hisseli hale dönüştüğü, bir kısmının ise hisseli girip hisseli çıktığı dolayısıyla anılan maddenin aksine bazı bağımsız parsellerinin hisseli hale getirilmesi nedeniyle davacı açısından söz konusu maddenin uygulanmadığı, diğer parsellere yönelik 2981 sayılı Kanunun Ek-1. maddesiyle ilgili tespiti yapılan hukuka aykırılıkların davacının parsellerini etkilemediği, 1764 sayılı parsel yönünden; parselasyon işleminde dağıtım ilkelerine ve parselasyon tekniğine uygun davranıldığı, söz konusu parsel yönünden dava konusu işlemde hukuka aykırılık, aksi yöndeki mahkeme kararında ise hukuki isabet bulunmadığı sonucuna ulaşıldığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun kabulü ile Mahkeme kararının bu kısmının kaldırılarak davanın bu kısmı yönünden reddine, … ve … sayılı parseller yönünden ise; parselasyon işleminde temel ilkenin parselin kadastral altlığından vermek olduğu, davacıya …. sayılı parsellerin kadastral altlığı olan … ada … sayılı parsel ve … ada … sayılı parsellerden öncelikle hisse verilmesi, şayet sonrasında hisse kalmış ise en yakın parsellerden hissedar edilmesi gerektiği, bu husususlar gözetilmeksizin yapılan dava konusu parselasyon işleminin … ve … sayılı parseller açısından dağıtım ilkelerine aykırı olduğu sonucuna ulaşıldığından, dava konusu işlemlerin iptali yolundaki Mahkeme kararının bu kısmına karşı yapılan istinaf başvurusunun gerekçeli reddine karar verilmiştir.
Belirtilen gerekçelerle, İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun … parsel sayılı taşınmaza ilişkin kısmı yönünden kabulüne, Mahkeme kararının bu kısmının kaldırılarak davanın bu kısmı yönünden reddine, .. parsel sayılı taşınmazlara ilişkin kısmı yönünden ise gerekçeli reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI :
Davacı tarafından, davanın sadece kendi parsellerine yönelik açılmadığı, 2981 sayılı Kanunun Ek-1. maddesinin uygulanması sonucu parsellerinin sorunlu hale getirildiği, temyize konu kararın davanın reddine ilişkin kısmının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
Davalı … Belediye Başkanlığı tarafından, dava konusu parselasyon işleminin mevzuata ve dayanağı uygulama imar planına uygun hazırlandığı, askı süreci içerisinde bazı parsel maliklerinin hisse ayrımı talepleri üzerine 2981 sayılı Kanunun Ek-1. maddesinin uygulandığı, dayanak uygulama imar planı gereği 2000 m2 den küçük parsel oluşturulamaması nedeniyle davacılara ait küçük hisselerin komşu parsellerde hisseli tahsis yapıldığı, temyize konu kararın dava konusu işlemin iptaline ilişkin kısmının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
Davalı … Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından, parselasyon sonrası davacılara yapılan tahsiste hukuka aykırılığın olmadığı, parselasyon işleminin davacıların parselleri yönünden iptali istenildiği, başka parseller yönünden 2981 sayılı Kanunun Ek-1. maddesindeki koşulların bulunmadığı halde uygulandığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmesinin yerinde olmadığı, temyize konu kararın dava konusu işlemin iptaline ilişkin kısmının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI :
Davalı idareler tarafından, temyize konu kararın davanın reddine ilişkin kısmının onanması gerektiği ileri sürülmektedir.
Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Davacının temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının 1764 parsel sayılı taşınmaza ilişkin kısmının bozulması, … parsel sayılı taşınmazlara ilişkin kısmının ise değişik gerekçe ile onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY : Kocaeli ili, Kartepe ilçesi, … Mahallesi, … parsel sayılı taşınmazların sahibi/hissedarı olan davacı tarafından, anılan taşınmazları kapsayan alanda 3194 sayılı İmar Kanununun 18. maddesi ve 2981 sayılı Kanunun Ek-1. maddesi uyarınca yapılan parselasyon işlemine ilişkin … tarih ve … sayılı … Belediye Encümen kararı ile bu karara yapılan itirazın reddine ilişkin … tarih ve … sayılı … Belediye Encümen kararının iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
İşlem tarihi itibariyle yürürlükte olan 3194 sayılı İmar Kanununun 18. maddesinde, “İmar hududu içinde bulunan binalı veya binasız arsa ve arazileri malikleri veya diğer hak sahiplerinin muvafakatı aranmaksızın, birbirleri ile, yol fazlaları ile, kamu kurumlarına veya belediyelere ait bulunan yerlerle birleştirmeye, bunları yeniden imar planına uygun ada veya parsellere ayırmaya, müstakil, hisseli veya kat mülkiyeti esaslarına göre hak sahiplerine dağıtmaya ve re'sen tescil işlemlerini yaptırmaya belediyeler yetkilidir. Sözü edilen yerler belediye ve mücavir alan dışında ise yukarıda belirtilen yetkiler valilikçe kullanılır.
2981 sayılı Kanunun Ek 1. maddesinde ise; “İmar planı olan yerlerde, 09/05/1985 tarih ve 3194 sayılı İmar Kanununun 18 inci maddesi gereğince arsa ve arazi düzenlemelerinde, binalı veya binasız arsa ve arazilere bu Kanundan önce özel parselasyona dayalı veya hisse karşılığı satın alınan yerler dikkate alınarak müstakil, hisseli parselleri veya üzerinde yapılacak binaların daire miktarları gözönünde bulundurularak kat mülkiyeti esasına göre arsa paylarını sahipleri adlarına resen tecsil ettirmeye valilik veya belediyeler yetkilidir.” hükmüne yer verilmiştir.
İşlem tarihinde yürürlükte olan mülga İmar Kanununun 18 inci Maddesi Uyarınca Yapılacak Arazi ve Arsa Düzenlenmesi ile İlgili Esaslar Hakkında Yönetmeliğin "İmar Parsellerinin Oluşturulması ve Dağıtımındaki Esaslar" başlıklı 10. maddesinde, "İmar parsellerinin oluşturulması ve dağıtımında aşağıdaki esaslar dikkate alınır:
a) Düzenlemeyle oluşacak imar parsellerinin mümkün mertebe aynı yerdeki veya yakınındaki eski parsellere tahsisi sağlanır,
b) Plân ve mevzuata göre korunması mümkün olan yapıların tam ve hissesiz bir imar parseline intibak ettirilmesi sağlanır,
c) Mal sahibine tahsis edilen miktarın bir imar parselinden küçük olması veya diğer teknik ve hukuki nedenlerle müstakil imar parseli verilmemesi halinde,
İmar parselasyon plânları ve imar durumu belirlenmiş düzenleme alanlarında yapılacak binaların toplam inşaat alanı veya bağımsız bölüm adetleri belirtilen imar adaları veya parselleri, kat mülkiyetine esas olmak üzere hisselendirilebilir." hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Mahkemece yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen raporda özetle, düzenleme sınırının mevzuata uygun geçirildiği, düzenleme ortaklık payı(DOP) ve kamu ortaklık payı(KOP) hesabının doğru yapıldığı ve yasal sınırın altında olduğu, uygulamaya giren tüm parsellerden DOP ve KOP kesintilerinin yapıldığı, 1764 sayılı parsel yönünden kadastral parselin bulunduğu yerden tahsis yapıldığı, bu parsel açısından dağıtım ilkelerine uygun davranıldığı, 12 ve 37 sayılı parseller yönünden ise kadastral parsellerin bulunduğu yerden tahsis yapılmadığı, yakın yerden tahsis yapıldığı, 12 sayılı parselin kadastral altlığı olan 555 ada, 3 sayılı parsele daha uzak olan başka parsellerden hisse taşındığı, 12 sayılı parsel için kadastral altlığından verilme imkanı varken bunun yapılmamasının dağıtım ilkelerine aykırılık teşkil ettiği, dağıtım cetveli incelendiğinde 2981 sayılı Kanunun Ek-1. maddesindeki koşullar olmadığı halde bazı parseller için hisse çözümlemesine gidilerek anılan maddenin uygulandığı belirtilmiştir.
Uyuşmazlık, 3194 sayılı İmar Kanununun 18. maddesi ile 2981 sayılı Kanunun Ek:1. maddesine dayalı olarak tesis edilen parselasyon işleminden kaynaklanmaktadır.
2981 sayılı Kanunun Ek:1. maddesi 3194 sayılı Yasanın 18. maddesinden farklı olarak, özel parselasyona dayalı olarak veya hisse karşılığı satın alınan yerlerin müstakil olarak tahsis edilmesine olanak sağlamayı amaçlamaktadır. Bu maddenin uygulanabilmesi için, yukarıda sayılan şartların yanında parselasyon kapsamına giren taşınmazlara ilişkin İmar Kanununun yürürlüğünden önce onaylı özel parselasyon ve/veya tapuda şerh edilmiş rızai taksim sözleşmesinin bulunması, özel parselasyonun belediye, tapu, noter gibi resmi bir kuruma sunulmuş olması gerekmektedir.
Uyuşmazlıkta, düzenleme sahası içerisinde resmi kurumlarca onaylanmış özel parselasyon ve/veya tapuda şerh edilmiş rızai taksim sözleşmesi bulunmadığı diğer bir ifade ile 2981 sayılı Kanunun Ek 1. maddesinin uygulanma koşullarının bulunmadığı bir alanda davacıya ait parsel dışında bazı parsellerde hisse ayrımına gidilerek 2981 sayılı Kanunun Ek 1. maddesinin uygulandığı anlaşılmaktadır.
Temyize konu kararın 1764 parsel sayılı taşınmaz yönünden davanın reddine ilişkin kısmı incelendiğinde;
Düzenleme sahasında 2981 sayılı Kanunun Ek 1. maddesinin uygulanma koşulları bulunmadığı halde uygulanmış olması, parselasyon işlemini sadece anılan maddenin uygulandığı taşınmazlar yönünden hukuka aykırı hale getirmemekte, uygulama sahasına dahil edilen tüm taşınmazlar yönünden parselasyonu hukuka aykırı hale getirdiğinden, 1764 parsel sayılı taşınmaz yönünden davanın reddi yolunda verilen Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
Temyize konu kararın 12 ve 37 parsel sayılı taşınmazlar yönünden iptale ilişkin kısmına gelince;
Bölge İdare Mahkemesince, … parsel sayılı taşınmazlar yönünden dağıtım ilkelerine aykırı davranıldığına ilişkin yapılan hukuki tespitler yerinde olmakla birlikte, yukarıda açıklandığı üzere 2981 sayılı Kanunun Ek-1. maddesindeki koşullar olmaksızın anılan maddenin uygulanması suretiyle tesis edilen dava konusu işlemde bu yönüyle de hukuka uyarlık bulunmadığından dava konusu işlemin iptali yolunda verilen Bölge İdare Mahkemesi kararının bu kısmında sonucu itibariyle hukuki isabetsizlik bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile anılan kararın … parsel sayılı taşınmaza ilişkin kısmı yönünden kaldırılarak yukarıda özetlenen gerekçeyle davanın bu kısmının reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesinin … tarihli, E:…, K:… sayılı kararının bu kısmının BOZULMASINA, anılan kararın … parsel sayılı taşınmazlar yönünden dava konusu işlemlerin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararına yönelik yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki kısmının yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 10/03/2022 tarihinde, kesin olarak, oyçokluğuyla karar verildi.


(X)KARŞI OY : … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesince verilen … tarihli, E:…, K:.. sayılı karar ve dayandığı gerekçe hukuk ve usule uygun olup bozulmasını gerektirecek bir sebep bulunmadığından, anılan kararın aynen onanması gerektiği oyu ile aksi yöndeki Dairemiz kararına katılmıyorum.