Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/9446 Esas 2022/1533 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesi
İlk Derece
Mahkemesi : ... 29. İş Mahkemesi

Dava, Kurum işleminin iptali ile 4/1-a sigortalılığı kapsamında yaşlılık aylığı bağlanması istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın reddine dair verilen karara karşı davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesince başvurunun kabulüne, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın kabulüne karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının 23/01/2013 tarihinde isteğe bağlı prim ödemek suretiyle emekli olmak üzere davalı Kuruma müracaat ettiğini ve 2013 yılı Şubat ayı itibariyle primlerini ödemeye başladığını, davalı Kurum tarafından ne kadar süre ile prim ödemesi gerektiği hususunda müvekkiline bilgi verilmediği gibi, 1260 günden fazla isteğe bağlı prim ödemesi halinde 4/b sigortılılığına göre emeklilik şartlarının da değişeceği konusunda da bilgi verilmediğini, isteğe bağlı sigortalılık öncesinde de 2585 gün prim ödemesinin bulunduğunu, 249 gün doğum borçlanması yapan müvekkilinin 767 gün daha sigorta primi ödemesi yeterli iken kurumun herhangi bir uyarıda bulunmaması nedeniyle 2016 yılı Eylül ayına kadar prim ödemeye devam ederek 3,5 yıldan fazla prim ödediği için Bağ-Kur emeklilik şartlarını yerine getirmesine rağmen, SSK emeklilik şartını 37 gün için kaybettiğini ve Bağ-Kur emekliliği için 43 ay daha prim ödemesi yapmasının gerektiğinin bildirildiğini, bunun üzerine kuruma 10/10/2016 tarihinde başvuru yapılarak isteği bağlı prim ödemelerini sehven devam ettirdiğini, bu sebeple 4/a dan emekli olacakken 4/b şartlarına tabi olmak zorunda kaldığını ve sehven ödenen 2016 yılı Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarına ait 4/b prim ödemelerinin iptal edilerek, 4/a emekli olma talebinde bulunmasına rağmen davalı kurumca bu talebin kabul edilmediğini beyanla fazla ödenmiş bulunan 37 günlük isteği bağlı sigorta primlerinin iptaline, müvekkilinin emeklilik başvurusu yaptığı 11/10/2016 tarihi itibariyle emekliliğine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davacı vekili dava dilekçesinde fazla ödenmiş 37 günlük isteye bağlı sigorta pirimlerinin iptalini ve müvekkilinin emeklilik başvurusu yaptığı 11.10.2016 tarihi itibari ile emekliliğine karar verilmesini talep etmiş, 10.07.2018 tarihli ıslah dilekçesi ile bu talebini davalı kurumun hatalı işlemi nedeniyle müvekkilinin fazladan yaptığı 49 günlük iste bağlı sigorta pirimlerinin iptali ile müvekkilinin emeklilik başvurusu yaptığı 11.10.2016 tarihi itibarıyla emekliliğine karar verilmesini talep ederek ıslah etmiştir.
II- CEVAP:
Davalı kurum vekili verdiği cevap dilekçesinde; davacı tarafın davasının yersiz ve hukuki dayanaktan yoksun olduğunu, müvekkili kurumca 22.02.2013 tarihinde 6714444182 Bağ-Kur numarası üzerinden isteğe bağlı sigortalılığı başlatılan davacının primlerinin 30.09.2016 tarihine kadar ödeyerek isteği bağlı sigortalılık hizmetini kazanmış bulunduğundan kazanılan isteğe bağlı sigortalılık sürelerinin kanunen iptal edilmesinin mümkün olmadığını, müvekkili kurumun yaptığı işlemin yasal olduğunu, davanın reddine karar verilmesini, davanın açılmasına sebebiyet verilmediği için davanın kabulü halinde müvekkili kurum aleyhine vekalet ücretine hükmedilmemesine karar verilmesini talep etmiştir.
III- MAHKEME KARARI:
A- İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemece; davanın reddine karar verilmiştir.
B- BAM KARARI
... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesi: Davacının fazladan ödediği isteğe bağlı primlerin iadesi durumunda 4/a sigortalılığı kapsamında emekli olmasının mümkün olduğu, davacının daha az prim ile emekli olabilecekken Kurum tarafından fazladan prim tahsil edildiği, davacının daha az prim ile emekli olabilecekken fazladan ödediği prim nedeni ile mağdur edilmesinin doğru olmadığı, davacının emeklilik hakkını kazandığı tarihte prim ödeme iradesinin ortadan kalktığının kabulü gerektiği, davacının 58 yaş, 3600 prim günü ve 15 yıl hizmet süresini doldurması nedeniyle davacıya 4/a sigortalılığı kapsamında yaşlılık aylığı bağlanması gerektiği gerekçesiyle; davacının istinaf isteminin kabulüne, ... Anadolu 29.İş Mahkemesinin 2017/1032 Esas, 2019/80 Karar sayılı 20.06.2019 tarihli kararının kaldırılmasına, davanın kabulüne, davacının ödediği 37 günlük isteğe bağlı sigortalılık priminin iptaline, davacıya 11.10.2016 tarihli tahsis başvurusuna istinaden 01.11.2016 tarihinden itibaren 4/a sigortalılığı kapsamında yaşlılık aylığı bağlanmasına, şeklinde hüküm tesis edilmiştir.
TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı vekili Kurum işleminin hukuka uygun olduğunu, kararın haksız ve hukuka aykırı olduğunu beyanla verilen kararı temyiz etmiştir.
IV- İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE ESASIN İNCELEMESİ:
Dosyadaki kayıt ve belgelerin incelenmesinde; Davacının 11.10.2016 tarihli dilekçesiyle tahsis talebinde bulunduğu, Kurum tarafından 22.02.2013-30.09.2016 tarihleri arası Bağ-Kur hizmeti sonrası 1260 gün SSK prim ödemesi bulunmadığından tahsis talebinin reddedildiği, 23.02.1955 doğumlu davacının ilk sigortalılığının 506 sayılı Kanun kapsamında 01.12.1985 tarihinde başlatılmış olup, 2804 gün 4/1-a sigortalılığı, 1308 gün isteğe bağlı 4/1-b sigortalılığının bulunduğu, 22.02.2013 tarihinden sonra 4/1-b isteğe bağlı sigortalılığının devam ettiği görülmüştür. Davacının 16.11.2016 tarihli dilekçesiyle fazladan ödenen isteğe bağlı primlerin iadesini talep ettiği, Kurum tarafından ödenen primlerin iptali söz konusu olmadığından talebin reddine karar verildiği; Kurumun 08.03.2018 tarihli yazısında ise; davacıya ait isteğe bağlı Bağ-Kur primi devam etmekte olup tahsis talebine istinaden durdurulmuş olsa dahi, son yedi yıllık hizmetine bakıldığında Bağ-Kur emeklilik şartlarına tabi olmakta olup, Bağ-Kur hizmetinde kişinin 49 gün fazla Bağ-Kur ödemesi olduğunun bildirildiği anlaşılmıştır.
5510 sayılı Kanunu 51. maddesi ve 2829 sayılı Kanunun 7. maddesinin incelenmesinden;
Madde 51-(Değişik birinci fıkra: 17/4/2008-5754/31 md.) İsteğe bağlı sigortalılık, müracaatın Kurum kayıtlarına intikal ettiği tarihi takip eden günden itibaren başlar, isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödenen tarihlerde, 4 üncü maddeye göre sigortalı olmayı gerektirecek çalışması bulunduğu tespit edilenlerin, zorunlu sigortalılıkla çakışan isteğe bağlı prim ödenen süreleri iptal edilerek, bu süreye ilişkin ödedikleri primler ilgililere iade edilir.
İsteğe bağlı sigortalılık;
a) İsteğe bağlı sigortalılığını sona erdirme talebinde bulunanların, primi ödenmiş son günü takip eden günden,
b) Aylık talebinde bulunanların, aylığa hak kazanmış olmak şartıyla talep tarihinden,
c) Ölen sigortalının ölüm tarihinden, itibaren sona erer
İsteğe bağlı sigorta primi ödenmiş süreler, malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları ile genel sağlık sigortası hükümlerinin uygulamasında dikkate alınır ve söz konusu süreler, bu maddenin üçüncü fıkrası hükmü saklı olmak üzere 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalılık süresi olarak kabul edilir.
2829 sayılı Kanunun Madde 7- Kanunun 8 nci maddesi uyarınca, aylığı bağlayıp ödeyecek Kurumun tayininde, sigortalıların emeklilik geriye doğru prim veya kesenek ödenerek geçen son yedi yılık fiili hizmet (360x7=2520 gün) süresi esas alınır. Aylığın bağlanıp ödenmesi, bu süre içinde fiili hizmet süresi fazla olan Kurumca, hizmet sürelerinin eşit olması halinde eşit hizmet sürelerinden sonuncusunun tabi olduğu kurumca ve kendi mevzuatına göre yapılır.
Eldeki davada yukarıdaki yasal mevzuat çerçevesinde mahkemece yapılması gereken iş; davacının 22.02.2013-11.10.2016 tarihleri arası 1308 gün 4/1-b kapsamındaki sigortalılık süresi ile 11.10.2016 tarihli tahsis talebi karşısında 2829 sayılı Kanunun 7. maddesi hükmü gereğince son yedi yıldaki en fazla sigortalılık süresinin 4/1-b kapsamında geçtiği anlaşılmakla; 4/1-b tahsis koşullarının varlığı irdelenerek sonucuna göre bir karar vermekten ibarettir.
Yukarıda belirtilen yasal mevzuat çerçevesinde davacının sigortalılık durumu irdelenerek oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken eksik araştırma ve inceleme ile karar verilmesi hatalı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davalı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun kabulüne ilişkin kararı bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesi kararının yukarıda açıklanan nedenlerle HMK’nın 373/2. maddesi gereği BOZULMASINA, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 09.02.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.