Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/9612 Esas 2022/1740 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
No : 2019/2662-2021/759

İlk Derece
Mahkemesi : ... 2. İş Mahkemesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı davalı ve fer'i müdahil Kurum vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf başvurularının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı ve fer'i müdahil Kurum vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili, davacının davalı işyerinde 14.02.2010 – 16.09.2014 tarihleri arasında hizmet akdine bağlı olarak, kesintisiz ve tam süreli çalıştığının tespitini talep ve dava etmiştir.
II-CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının davalı işyerindeki hizmet süresinin 41 gün olduğunu, SGK Denetmen Yardımcıları ... ve ... tarafından hazırlanan 06.12.2012 tarihli denetim raporunda Kuruma sigortalı olarak bildirilmemesi nedeniyle bir tutanak tanzim edildiğini, bahsi geçen tutanakta yer alan hizmet kaydının Kurum kayıtlarında zaten görüldüğünü, bu hizmet süresi dışında davalı işyerinde fiili bir çalışmasının bulunmadığını, davacının 11.09.2012 tarihinde tarım sigortalısı olmak için Kuruma müracaat ettiğini, sigortalı olarak bir işte çalışmaması nedeniyle 2008 yılından beri eşinden 2011 yılından beri babasından hak sahibi sıfatıyla aylık aldığını, Kurumdan aldığı maaşların kesileceğinden endişe ettiği için işten ayrıldığını, SGK denetim raporundaki ifadesinde davalı işyerinde çalışmadığını, oğlunu ziyaret etmek için işyerinde bulunduğunu beyanla davanın reddini istemiştir.
Feri müdahil Kurum vekili cevap dilekçesinde özetle; 5521 sayılı Kanunun 6552 sayılı Kanununla değişik 7. maddesi uyarınca davalı Kurumun taraf sıfatının fer’i müdahil olarak değiştirilmesi gerektiğini, Davalı işveren tarafından davacı adına 02.11.2012 tarihinde işe giriş bildirgesi gönderildiğini, bu tarihten 12.12.2012 tarihine kadar 40 prim/gün hizmet bildirildiğini, davacının uyuşmazlık konusu dönemin tamamında sigortalı olarak kabul edilebilmesinin hizmet akdine dayalı çalışmasına bağlı olduğunu, davalı işyerindeki çalışmalarının davalı işveren tarafından Kuruma bildirilen hizmet kadar olduğunu, İşverenlerin sigortalı olarak çalıştırdıkları kimseler için düzenleyecekleri prim belgelerini 5510 sayılı Kanunda belirtilen süreler içerisinde Kuruma vermekle mükellef olduklarını, Kurumun bu belgeler doğrultusunda sigortalılık işlemlerini gerçekleştirdiğini, bildirilmeyen hizmet süreleri için Kurumun herhangi bir sorumluluğunun bulunmadığını, eksik bildirildiği iddia edilen süreye ilişkin çalışmaların bordro, puantaj ve vergi kayıtları gibi belgelerle kanıtlanması gerektiğini beyanla davanın reddini istemiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkeme "Davacının davasının kısmen kabulüne
1-Davacının davalıya ait 1013217-071 sicil numaralı işyerinde prime esas asgari kazanç üzerinden 01/06/2011 - 01/11/2012 tarihleri ile 13/12/2012-31/12/2014 tarihleri arasında sigortalı olarak çalıştığının tespitine, fazlaya ilişkin talebin reddine, "dair karar vermiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
‘’1-Davalı ve feri müdahil Kurum vekillerinin istinaf başvurularının Hukuk Muhakemeleri Kanununun 353/1-b.3 maddesi gereğince kabulüne ,
... 2. İş Mahkemesinin 2018/160 E., 2019/472 K., sayılı kararının kaldırılmasına ,
2- Davanın kısmen kabul kısmen reddi ile,
a)Davacının davalıya ait 1013217-071 sicil numaralı işyerinde 01/06/2011 - 01/11/2012 tarihleri ile 13/12/2012-16/09/2014 tarihleri arasında sigortalı olarak çalıştığının tespitine , fazlaya ilişkin talebin reddine ‘’ dair karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ
Davalı vekili; Mahkemece verilen hükmün hukuka ve hakkaniyete aykırı olduğunu, bilirkişi raporunun uzmanlık gerektiren bir bilgi içermediğini ve hukuka aykırı olduğunu, ayrıca davalı taraf olarak sunulan tanık beyanlarının bilirkişi tarafından dikkate alınmadığını belirterek kararın bozulmasını istemiştir.
Feri müdahil kurum vekili; Mahkemece maddi ve hukuki vakıaların yeterince değerlendirmeden karar verildiğini, eksik ve yetersiz inceleme ile hüküm kurulduğunu ,Kurum kayıtlarında yer almayan dönemler içerisinde davacının çalışmadığının açıkça anlaşıldığını ve bildirilmeyen kayıtlar için kurumun sorumluluğunun bulunmadığını belirterek kararın bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME
Dava, 506 sayılı Kanunun 79/10. (5510 sayılı Kanun’un m. 86/9.) maddesi uyarınca açılmış hizmet tespiti davasıdır. Maddeye göre, “Yönetmelikle tespit edilen belgeleri işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları Kurumca tespit edilemeyen sigortalılar, çalıştıklarını hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak 5 yıl içerisinde mahkemeye başvurarak alacakları ilam ile ispatlayabilirlerse, bunların mahkeme kararında belirtilen aylık kazanç toplamları ile prim ödeme gün sayıları nazara alınır.”
Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanların hizmetlerin tespitine ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkindir. Bu nedenle özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu çerçevede hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyerek, gerekli araştırmaların re'sen yapılması ve kanıtların toplanması gerektiği göz önünde bulundurulmalıdır.
Mahkemece; davanın kısmen kabulü ile davacının davalıya ait 1013217-071 sicil numaralı işyerinde 01/06/2011 - 01/11/2012 tarihleri ile 13/12/2012-16/09/2014 tarihleri arasında sigortalı olarak çalıştığının tespitine, karar verilmiş ise de verilen karar eksik inceleme ve araştırmaya dayalıdır.
Eldeki davada; davacının 01.07.2009 ‘dan beri eşinden ölüm aylığı aldığı, 11.09.2012 ile 28.09.2012 tarihleri arasında 4-b tescili olduğu ve hizmet döküm cetvelinden 02.11.2012 ile 12.12.2012 tarihleri arasında davalı işyerinden bildirimlerinin yapıldığı ayrıca 06.12.2012 tarihinde Kurum tarafından davalı işyerinde yapılan yerel denetimde düzenlenen tutanakta davacının 02.11.2012 de işe başladığına dair beyan ve imzasının bulunduğu tespit edilmiştir. Mahkemece tüm bu hususlar dikkate alınarak işe başlama tarihinin tespiti için başkaca bordro ve komşu iş yeri tanıkları dinlenmeli ve tüm çelişkiler irdelenmek suretiyle karar verilmelidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin, eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı ve feri müdahil Kurum vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf başvurularının kabulü ile davanın kısmen kabulüne ilişkin kararı bozulmalıdır.
SONUÇ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/2 maddesi gereği yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, temyiz harcının istek halinde ilgilisine iadesine, 10.02.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.