Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/6715 Esas 2022/1729 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesi
No : 2020/1409-2021/318
İlk Derece
Mahkemesi : Kocaeli 1. İş Mahkemesi


Dava, davacının Kuruma bildirilmeyen hizmet sürelerinin tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı davacı ve davalılardan Kurum vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesince istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesince verilen kararın davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I- İSTEM:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle, davacının Mayıs 2004 tarihinde davalı işveren ....'ne ait Mehmetali Paşa Mahallesinde bulunan Kanaat Lokantası isimli iş yerinde bulaşıkçı olarak çalışmaya başladığını, davalının sigorta başlangıç tarihini işe giriş tarihinde değil yaklaşık 1 yıl 9 ay sonra 07/02/2006 tarihinde yapmış olduğunu, davacının haberi olmaksızın çalışma süresi boyunca farklı sicil numaralı iş yerleri üzerinden birden fazla giriş çıkış yapıldığını gördüğünü, bildirimlerin gerçeğe aykırı olduğunu, belirterek Mayıs 2004-29/02/2012 tarihleri arasında kesintisiz ve hizmet akdine dayalı çalışmalarının tespitini talep ve dava etmiştir.
II- CEVAP:
Davalılar Hilmi ve ...; davanın 5 yıllık süre içerisinde açılmadığını belirterek davanın reddini istemiştir.
Davalı Kurum vekili; davanın hak düşürücü süresi içerisinde açılmadığını, çalışma iddiasının varsayımlara dayandığını belirterek davanın reddini istemiştir.
III- MAHKEME KARARI:
A- İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI:
İlk Derece Mahkemesi tarafından,
“Davanın kısmen kabul kısmen reddi ile;
1-2014/350 esas sayılı dosya yönünden;
Davanın kısmen kabul kısmen reddi ile, davacının davalı ...'a ait 1063205.041 sicil sayılı iş yerinde 07.08.2004-31.07.2006 tarihleri arasında, ...'a ait 1075012.041 sicil sayılı iş yerinde 02.08.2006-31.01.2009 tarihleri arasında, ...'a ait iş yerinde 19.03.2009-04.06.2010 tarihleri arasında kesintisiz olarak çalıştığının tespitine, fazlaya ilişkin istemin reddine,
2-2014/65 esas sayılı dosya yönünden,
Davacının davalı Kanaatkar Yemek Hizm. Gıda İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.'ye ait 1099111.041 sicil sayılı iş yerinde 05.06.2010-29.02.2012 tarihleri arasında kesintisiz olarak çalıştığının tespitine, fazlaya ilişkin istemin reddine,” şeklinde karar verilmiştir.
İSTİNAF NEDENLERİ:
Davacı vekili; müvekkilinin 01/05/2004 tarihinden itibaren kesintisiz çalıştığını, çalışmanın tanık beyanları ile ispat edildiğini belirterek,
Davalı Kurum vekili; mahkemece eksik inceleme sonucu karar verildiğini, aleyhlerine vekalet ücreti verilmemesi gerektiğini belirterek istinaf kanun yoluna başvurmuşlardır.
B- BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI:
Bölge Adliye Mahkemesi tarafından,
“1-Kocaeli 1. İş Mahkemesi'nin 25/02/2020 tarihli, 2019/266 Esas - 2020/70 Karar sayılı kararı usul ve esas yönünden hukuka uygun bulunduğundan davacı vekili ile davalı Kurum vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı Yasanın 353/1-b-1 maddesi gereğince esastan reddine,” şeklinde karar verilmiştir.
IV- TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı vekili istinaf dilekçesinde belirtilen nedenlerle verilen kararı temyiz etmiştir.
V- İLGİLİ HUKUK KURALLARI ve İNCELEME
1-)Davacı 01/05/2004-29/02/2012 tarihleri arasında hizmet akdine tabi olarak geçen ve davalı Kuruma bildirilmeyen çalışma sürelerinin tespitine ilişkin davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 79. ve 5510 sayılı Kanunun 86. maddesi olup anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin bu tür davalar kamu düzeni ile ilgili olduğundan özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip gerek görüldüğünde kendiliğinden araştırma yapılarak delil toplanabileceği açıktır.
Eldeki dava dosyasında, davacının hizmet tespiti isteminde bulunduğu dönem içerisinde 01/05/2004-07/02/2006 tarihleri arasında herhangi bir çalışma kaydının bulunmadığı, 07/02/2006-31/07/2006 tarihleri arasında 1063205 sicil sayılı ...'a ait iş yerinden, 02/08/2006-31/01/2009 tarihleri arasında 1075012 sicil sayılı ...'a ait iş yerinden,
19/03/2009-04/06/2010 tarihleri arasında 1091373 sicil sayılı ...'a ait iş yerinden,
05/06/2010-29/02/2012 tarihleri arasında 1099111 sicil sayılı Kanaatkar Yemek Hizmetleri Gıda İnş. San. Tic. Ltd. Şti.'ne ait iş yerinden çalışmalarının Kuruma bildirildiği, işyeri adreslerinin aynı olduğu, Mahkemece davacının davalı ... a ait 1063205.041 sicil sayılı iş yerinde 07.08.2004-31.07.2006 tarihleri arasında, ...'a ait 1075012.041 sicil sayılı iş yerinde 02.08.2006-31.01.2009 tarihleri arasında, ...'a ait iş yerinde 19.03.2009-04.06.2010 tarihleri arasında, Kanaatkar Yemek Hizm. Gıda İnş. San ve Tic. Ltd. Şti ye ait 1099111.041 sicil sayılı iş yerinde 05.06.2010-29.02.2012 tarihleri arasında kesintisiz olarak çalıştığının tespitine dair karar verildiği tespit edilmiştir. Davacı adına bildirimi yapılmış olan sürelerin tespitine dair karar verildiği anlaşılmakla davalı işverenler tarafından bildirilen süreler dışlanmaksızın hüküm kurulması hatalıdır. Bildirilen sürelerin tespitinde hukuki yarar bulunmayıp çalıştığı süreler açıkça belirlenip hüküm fıkrasında infaza elverişli olacak şekilde hangi tarih aralığında kaç gün çalıştığının belirlenmesi gerekmektedir.
2-)Kabule konu yapılan 07.08.2004 – 7.2.2006 arası dönem yönünden hüküm eksik incelemeye dayalı olup dosya içeriğine göre işyerinin 08.04.2002 ile 31.12.2004 tarihleri arasında ...'ın adına vergi kaydı olduğu, 09.10.2002 ile 31.8.2004 tarihleri arasında da bu kişi adına kanun kapsamında olduğu anlaşılmış olmakla davacıya bu süreye ilişkin olarak hangi işveren yanında çalıştığı açıklattırılarak HMK 124. maddesine göre bildirim yapılması, ayrıca delillerin toplanarak buna göre karar verilmesi gerekmektedir.
3-)Ayrıca hakkında tespit kararı verilen davalı Kanaatkar Yemek Hizmetleri Gıda İnş. San. Tic. Ltd. Şti.‘nin tasfiye halinde olduğunun bildirildiği, davalı şirketin tasfiyesinin halen devam edip etmediğinin,dolayısıyla sicilden terkin edilip edilmediği hususunda dosya kapsamında bir araştırma yapılmadığı anlaşılmaktadır. Bu nedenle, Mahkemece, davalı Tasfiye Halinde Kanaatkar Yemek Hizmetleri Gıda İnş. San. Tic. Ltd. Şti.’nin ilgili ticaret sicilinden terkin edilip edilmediğinin araştırılması, terkin edildiğinin anlaşılması halinde bu durumda taraf ehliyeti bulunmayan adı geçen davalı şirket aleyhine karar verildiği anlaşılmış olmakla, davalı şirket hakkında ihya yapılması için yasal prosedür işletilmek suretiyle ihyasına dair karar alındıktan sonra, usulüne uygun şekilde taraf teşkilinin sağlanması ve sonrasında karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ve infazı mümkün olmayacak şekilde, karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
Açıklanan bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın, eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararı kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesi kararının HMK'nın 373/1 maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle sair hususlar incelenmeksizin BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 10/02/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.