Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/9976 Esas 2022/1848 Karar Sayılı İlamı

Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
No : 2021/1658-2021/1390

İlk Derece
Mahkemesi : Denizli 4. İş Mahkemesi

Dava, davacıya oğlu ...'ün iş kazası sonrasında ölümü nedeniyle bağlanan gelir aylığının kesilmesi işleminin iptali ile kesildiği tarihten gelirin yeniden bağlanması talebine ilişkindir
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın reddine dair verilen karara karşı davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun kabulüne, ilk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın kabulüne karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin iş kazası sonucu vefat eden oğlu ...'ün ölümü sebebiyle 01/04/1990 - 01/05/2001 tarihleri arasında ölüm aylığı bağlandığını, müvekkilinin 01/05/2001 tarihinde yaşlılık aylığı almaya hak kazanması sebebiyle bağlanan ölüm aylığının iptal edildiğini, müvekkilinin oğlunun vefat ettiği tarihteki yasal mevzuat her iki aylığı almasına imkan verirken daha sonradan yapılan düzenlemelerle ölüm aylığı maaşının iptal edilmesinin hukuka aykırı olduğunu, müvekkilinin dava konusu ölüm aylığının bağlanması amacıyla davalı kuruma başvuru yaptığını, talebinin reddedildiğini, müvekkiline oğlundan dolayı bağlanan aylığının tekrar bağlanması ve geriye dönük olarak kesilen aylıkların yasal faizi ile müvekkile ödenmesine, SGK'nın 18/06/2020 tarihli kurum işleminin iptaline, 17/06/2020 tarihini takip eden ay başı olan 01/07/2020 tarihinden itibaren müvekkile oğlu ...'ten iş kazasından ölümünden dolayı doğan gelirin tekrar bağlanmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II- CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının oğlu ...'ün 01/04/1990 tarihindeki vefatından dolayı ölüm aylığı almakta iken kendisine 01/05/2001 tarihinde Bağ-Kur'dan yaşlılık aylığı bağlandığını, kurum işleminin dayanak belgeleri incelendiğinde davacının davasının haksız ve olduğunun ortaya çıkacağını, davacının maaşının devam etmesinin, tahakkuk ettirilmiş olan borcun durdurulmasının kesilmiş olan miktarın da yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsilinin mümkün olmadığını, 5510 sayılı Yasa'nın 34. maddesi uyarınca davacıya 01/05/2001 tarihinde Bağkur'dan yaşlılık aylığı bağlanmış olması sebebiyle davacının oğlundan dolayı maaş bağlanmasının mümkün olmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III- MAHKEME KARARI:
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Davanın reddine karar verildi.
İSTİNAF:
Davacı vekili tarafından anılan karara yönelik istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
B- BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile HMK 353/1-b-2 maddesi gereğince ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın kabulüne, davacıya 01.07.2020 tarihinden itibaren iş kazası sonucu ölen oğlu dolayısıyla gelir bağlanması gerektiğinin tespitine, aykırı kurum işlemlerinin iptaline, karar verildi.
TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davacı vekilince, Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın, yasal düzenlemelere uygun olmadığı, hatalı yorumlandığı, belirtilerek kararın bozulmasını talep edilmiştir.
IV- İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Anne ve babaya gelir bağlanmasını düzenleyen ve davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasanın 24. maddesine göre, ölen sigortalının ana ve babasına gelir bağlanması için, ana ve babanın geçiminin sigortalı tarafından sağlanması gerekirken, anılan maddede, 06.08.2003 tarihinde yürürlüğe giren 4958 sayılı Yasanın 35. maddesi ile yapılan değişiklik sonucu, “geçiminin sigortalı tarafından sağlanması” koşulu kaldırılarak, “sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi çalışmayan veya 2022 sayılı Yasaya göre bağlanan aylık hariç olmak üzere buralardan her ne ad altında olursa olsun gelir veya aylık almayan anne ve babaya gelir bağlanacağı” belirtilmiştir.
Dosya kapsamı incelendiğinde; 24.03.1990 tarihinde geçirdiği iş kazası sonucu vefat eden sigortalı ...’ün hak sahibi annesi ...’e 01.04.1990 tarihinden itibaren ölüm geliri bağlandığı, yine ...’e 01.01.1986 - 30.04.2001 tarihleri arasındaki 2926 sayılı Kanuna tabi çalışmaların dolayı, davacının 30.04.2001 tarihli tahsis talebine istinaden, 01.05.2001 tarihinden itibaren yaşlılık aylığı bağlanması üzerine, oğlundan dolayı bağlanan ölüm gelirinin kesildiği, Kurumca, 06.08.2003 - 18.07.2008 tarihleri arasında yersiz ödenen aylıkların, davacı adına borç olarak kaydedildiği, anlaşılmaktadır. 5510 sayılı Kanunun 34'üncü maddesinin (d) bendi, "Hak sahibi eş ve çocuklardan artan hisse bulunması halinde her türlü kazanç ve irattan elde etmiş olduğu gelirinin asgari ücretin net tutarından daha az olması ve diğer çocuklarından hak kazanılan gelir ve aylıklar hariç olmak üzere gelir ve/veya aylık bağlanmamış olması şartıyla ana ve babaya toplam % 25'i oranında; ana ve babanın 65 yaşın üstünde olması halinde ise artan hisseye bakılmaksızın yukarıdaki şartlarla toplam % 25'i, oranında aylık bağlanır." şeklinde hüküm altına alınmıştır. Bu sebeple yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri çerçevesinde davacının somut durumu ve talebi irdelenerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun kabulüne ilişkin kararı bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının yukarıda açıklanan nedenlerle HMK’nın 373/2. maddesi gereği BOZULMASINA, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 14/02/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.