Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/10202 Esas 2022/1798 Karar Sayılı İlamı

Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
No : 2021/1375-2021/1208

İlk Derece
Mahkemesi : ... 14. İş Mahkemesi
No : 2018/577-2021/53

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın reddine dair verilen karara karşı, davacı tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf isteminin esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı dava dilekçesinde özetle; 1996 – 2007 tarihleri arasında davalı ... ... yanında geçen ve kuruma bildirilmeyen hizmetlerinin tespitine karar verilmesini talep etmiş, 30.05.2019 tarihli beyan dilekçesinde, 1997 yılı Ocak ayından 2003 yılı Şubat ayına kadar ... Parke firmasında çalıştığının tespitini talep etmiştir.
II- CEVAP
Feri müdahil vekili davanın reddini talep etmiştir.
III- MAHKEME KARARI
A- İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Davanın 5 yıllık hak düşürücü süre geçtikten sonra açıldığı ve çalışma iddiasının hak düşürücü süreye uğradığı gerekçesiyle
“Davanın Reddine” karar verilmiştir.
B- BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
“... 14. İş Mahkemesi'nin 12.02.2021 tarih, 2018/577 Esas ve 2021/53 Karar sayılı kararına yönelik davacı vekilinin istinaf başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine” karar verilmiştir.
TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ
Davacı vekili; davanın hak düşürücü süreye girmediği, ispatlandığı, kabulüne karar verilmesi gerektiği, işverenin de çalışmayı doğruladığı gerekçeleriyle kararın bozulmasını talep etmiştir.
IV- İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME
Dava, 506 sayılı Kanunun 79/10. ve 5510 sayılı Kanun’un m. 86/9. maddesi uyarınca açılmış hizmet tespiti davasıdır. Maddeye göre, “Yönetmelikle tespit edilen belgeleri işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları Kurumca tespit edilemeyen sigortalılar, çalıştıklarını hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak 5 yıl içerisinde mahkemeye başvurarak alacakları ilam ile ispatlayabilirlerse, bunların mahkeme kararında belirtilen aylık kazanç toplamları ile prim ödeme gün sayıları nazara alınır.”
Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanların hizmetlerin tespitine ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkindir. Bu nedenle özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu çerçevede hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyerek, gerekli araştırmaların re'sen yapılması ve kanıtların toplanması gerektiği göz önünde bulundurulmalıdır.
Tanık beyanları değerlendirilirken bunların inandırıcılığı üzerinde durulmalı, verdikleri bilgilere nasıl vakıf oldukları, işveren, işçi ve işyeriyle ilişkileri düşünülmeli ve tanıklar buna göre dinlenilmeli, re’sen araştırma kapsamında sadece taraf tanıkları ile yetinilmeyip mümkün oldukça bordrolu, komşu ve yakın işyerlerinde bu yeri bilen ve tanıyanlar da dinlenerek tanık beyanlarının sağlığı denetlenmeli ve çalışma olgusu böylece hiç bir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde belirlenmelidir.
Somut olayda, davacı adına 226956 sicil numaralı davalı ... ... unvanlı işyerinden 01.03.1994 – 06.03.1994 tarihleri arası, 1033363 sicil numaralı olup davalı ... ...’in de ortağı olduğu ... Parke Ltd. Şti. Unvanlı işyerinden 01.06.1994 – 02.11.1994 ve 16.02.1995 – 01.04.1996 tarihleri arasında hizmet bildirilmiştir.
Davacı husumeti, aynı zamanda annesi olan davalı ... ...’e yöneltmiş, ek beyan dilekçesiyle ... Parke unvanlı işyerinde çalıştığını beyan etmişse de mahkemece davacının talebi somutlaştırılmadan, çalışmanın geçtiği işyeri ve işveren belirlenmeden ve çalışmanın blok bir çalışma olup olmadığı irdelenmeksizin eksik araştırma ve incelemeyle karar verilmiştir.
Öncelikle çalışmanın geçtiği işyeri ve işverenler doğru olarak belirlenip, davada husumet yöneltilmeyen bu işverene de HMK.124 kapsamında yöntemince husumet yöneltilerek göstereceği deliller toplanmalı, davacının bildirimleri ve çalıştığını iddia ettiği süreler somutlaştırılarak çalışmanın blok bir çalışma olup olmadığı irdelenmeli oluşacak sonuca göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek, eksik araştırma ve inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf isteminin esastan reddine dair kararı kaldırılarak ilk derece mahkemesince verilen karar bozulmalıdır.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak, ilk derece mahkemesi kararının BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden ilgiliye iadesine, karardan bir örneğin Bölge Adliye Mahkemesine, dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine, 14.02.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.