19. Hukuk Dairesi 2015/14532 E. , 2016/834 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-KARAR-
Davacı vekili, müvekkili şirketin davalı şirketten aldığı ve alacağı hurda malzemeler için çekler verdiğini, müvekkilinin 45.963,32-TL avans ödemesine rağmen davalı şirketin bu bedel karşılığında mal teslim etmediğini, davalı tarafından hukuka aykırı olarak düzenlenen 06/05/2007 tarihli 131.220-TL bedelli ve 17/08/2007 tarihli 152.398-TL bedelli 2 adet faturanın süresi içerisinde iade edildiğini, faturaların içeriğinde belirtilen malların müvekkilince teslim alınmadığını, davalıya gönderdikleri 31.01.2008 tarihli ihtar ile 45.963,32-TL avans alacağının ödenmesini istedikleri halde, davalının cevabi ihtarında borcunu kabul etmediğini belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere, 45.963,32-TL" lik avans alacaklarının ihtar tebliğ tarihi olan 13/02/2008" den itibaren işleycek ticari temerrüt faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davacının ticari ilişkinin başında ödemelerini gününde yaparak belli bir güven yarattığını, müvekkilinden yüklü miktarda mal aldığını, bir süre sonra ödeme sıkıntısı yaşamaya başladığını, davacının 06/08/2007 ve 17/08/2007 tarihli, 131.220-TL ve 152.398-TL bedelli 2 adet faturayı bedellerini ödemeden müvekkiline iade ettiğini, kötüniyetli hareket ederek olmayan avans alacağının iadesini talep ettiğini, davacıya cevaben, asıl kendilerinin 247.944,68-TL alacaklı olduklarını bildirdiklerini, sel fekaletinde müvekkilinin çok sayıda önemli belge ve kayıtlarının harap olduğunu, bahse konu iki faturanın irsaliyelerinin de tahrif olduğunu, ancak bu malların davacı tarafça teslim alındığına dair teslim eden araç şoförlerinin bulunduğunu davacının müvekkilinden bir alacağının olmadığını beyan ederek, davanın reddini talep etmiştir.
Mahkemece yapılan yargılama sonucunda, davacı tarafından davalıya ödenen bedelin, taraflar arasındaki mevcut ticari ilişki doğrultusunda yapılan peşin satışlara ilişkin olduğu ve malın teslimine ilişkin olarak da, BK"nın 182, 152 ve HUMK"nın 288 maddeleri uyarınca aslolanın peşin satış olup, peşin satışta mal ve bedelin aynı anda verildiği yasal karinesinin de mevcut olup, bunun aksinin kanıtlanamamış olması karşısında, sübut bulmayan davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı, davalıya çeklerle yaptığı ödeme karşılığında mal teslim edilmediğini belirterek, ödediği bedelin iadesi için alacak davası açmıştır. Çekle yapılan ödemede kural olarak, peşin satış karinesi gereğince ödemeyle birlikte malın teslim edildiği kabul edilir. Ancak, bu karinenin aksi her zaman kanıtlanabilir. Bu karinenin aksini kanıtlamak, yani ödemenin peşin olmayıp (aynı anda ifa), avans mahiyetinde olduğunu kanıtlamak yükümlülüğü davacı alıcıda bulunmaktadır. Dosya içerisinde bulunan 31.01.2008 tarihli davacı ihtarına, davalının verdiği 13.02.2008 tarihli cevabi ihtarda, "aralarında cari hesap ilişkisinin bulunduğu ve davacının da cari hesaptan dolayı borcunun bulunduğu" bildirilmiştir. Davalının bu beyanı, taraflar arasında bir cari hesap ilişkisinin bulunduğunu göstermektedir. Mahkemece davalı tarafın cevabi ihtar beyanı üzerinde durulup, oluşacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde eksik incelemeyle karar verilmesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün davacı yararına BOZULMASINA, sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin harcın istek halinde iadesine, 26.01.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.
